Ο ‘’εορτασμός’’ ή η θύμηση ιστορικών και επετειακών γεγονότων, πέρα από την προφανή τους σκοπιμότητα, έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μια εθιμική διάσταση που τις μετατρέπει στην καλύτερη περίπτωση σε ένα φολκλορικό ξέσπασμα ρητορικής υπερβολής η οποία υποβαθμίζει την σημασία του επετειακού γεγονότος.
Ωστόσο αυτές προσεγγίσεις απέναντι κυρίως στις ιστορικές επετείους αποξενώνουν την κοινωνία όχι μόνο από την πολιτική διαδικασία αλλά και από το ίδιο το ιστορικό γεγονός, με αποτέλεσμα να απομειώνεται η σημασία του και να μην συνδέεται με το σήμερα και τις αγωνίες της κοινωνίας.
Η φετινή επέτειος των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή είναι κομβικής σημασίας για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα. Η επιρροή της γενοκτονίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού καθόρισε το σύγχρονο ελληνικό κράτος και τις συνέπειες τις υφιστάμεθα ακόμη. Όμως υπάρχουν μαθήματα που μπορούν να αντληθούν και τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε αλλαγή προοπτικής όχι μόνο για την εσωτερική μας πολιτική κατάσταση αλλά και στις διεθνείς μας σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις μας την γείτονα.
Η διαδικασία «μεταβολισμού» της γενοκτονίας από την Ελληνική Κοινωνία, έχει περάσει πολλά και διαφορετικά στάδια, από μια ακραία και ανεδαφική πατριδοκαπηλία, μέχρι έναν διεθνισμό, επιεικώς ύποπτο ως προς τις πραγματικές προθέσεις των ενορχηστρωτών αυτής της ιστορικής ανάγνωσης.
Το σημείο το οποίο δεν έχουμε προσεγγίσει στον δημόσιο διάλογο είναι η απάντηση σε ένα αυτονόητο ερώτημα. Τι οδήγησε στην Μικρασιατική Καταστροφή, και κυρίως τι πρέπει να πράξουμε σε συλλογικό επίπεδο για να μην επαναληφθεί ξανά άλλη μια τραγωδία , αν όχι με την μορφή μιας πολεμικής σύρραξης, σίγουρα με την μορφή του περιορισμού της εμβέλειας της πατρίδας μας στο διεθνές γίγνεσθαι.
Ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα με τον κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής και του υβριδικού πολέμου που έχει εξαπολύσει ο ηγέτης της Τουρκίας βλέπουμε να ξεδιπλώνεται μια διττή στρατηγική.
Αφενός μεν να καλλιεργήσουν στην κοινή γνώμη της χώρας τους το αφήγημα το κυνηγημένου αλλά άτρωτου Τούρκου, αφετέρου δε να μας καθηλώσουν ψυχολογικά, σε μια προσπάθεια να κλονίσουν το ηθικό μας και την αυτοπεποίθησή μας.
Ο Τούρκος πρόεδρος του οποίου η χώρα ταλανίζεται κοινωνικά και οικονομικά επιχειρεί την αναβίωση του νεοθωμανικού οράματός του και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η τουρκική κοινωνία δεν το έχει ασπαστεί παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει.
Εκτός αυτού δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις, αφού η τουρκική κοινωνία, το τουρκικό έθνος έχει οικοδομηθεί ακριβώς επάνω στο διωγμό των άλλοτε ακμάζουσων «μειονοτήτων». Η ιστορική μνήμη των Τούρκων πρέπει να είναι περιορισμένη διαφορετικά η αποδοχή των εγκλημάτων θα μεταμόρφωνε άρδην την τουρκική κοινωνία.
Επίσης δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες πως η αντικατάσταση του Ερντογάν θα φέρει την πολυπόθητη αλλαγή στις σχέσεις της Τουρκίας με την πατρίδα μας, αφού το σύνολο του πολιτικού κόσμου στην Τουρκία διακατέχεται από την ίδια ιδεοληψία.
Η νεοθωμανική αντίληψη, η αίσθηση ότι στον νέο κόσμο που δημιουργείται η Τουρκία έχει να παίξει κυρίαρχο ρόλο και ότι η Ελλάδα και η Κύπρος της είναι εμπόδια σε αυτή την πορεία, είναι βαθιά ριζωμένα στο πολιτικό DNA της γειτονικής μας χώρας.
Πρέπει να είναι σαφές ότι ο αλυτρωτισμός και οι αναμνήσεις περασμένων μεγαλείων εμπεριέχουν ιδεολογήματα φυλετικής ανωτερότητας, βαρβαρότητα και πολύ αίμα.
Το διεθνές δίκαιο που σωστά επικαλούμαστε, για την Τουρκία διαχρονικά ήταν κάτι το οποίο μπορούσε να διαμορφώσει στην πορεία.
Για τους λόγους αυτούς η επανεξέταση της στρατηγικής και της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας αποτελεί εθνική ανάγκη. Πλέον τίθεται ζήτημα υπαρξιακό. Δεν επιτρέπονται λοιπόν ούτε ρομαντισμοί, ούτε εθνικιστικά παραληρήματα, ούτε διεθνιστικές ιδεοληπτικές προσεγγίσεις. Η ιστορία μας δίδαξε τι είναι αυτά που μπορεί να μας οδηγήσουν σε εθνικές τραγωδίες.
Απαιτείται λοιπόν αποφυγή του κρίσιμου λάθους της κομματικοποίησης της εξωτερικής μας πολιτικής, όπως επίσης απαιτείται ομοθυμία, πίστη στην ιδέα της πατρίδας ως συλλογικής οντότητας που εμπεριέχει τους πάντες, όσους δηλαδή απαρτίζουν την ελληνική κοινωνία.
Οι στιγμές είναι κρίσιμες όχι μόνο επειδή η Τουρκία απειλεί την ύπαρξή μας, αλλά επειδή ο κόσμος αλλάζει και εάν κάνουμε λάθος στις κινήσεις της γεωπολιτικής σκακιέρας τότε μπορεί να βρεθούμε στο περιθώριο που για την Ελλάδα θα σημαίνει απλά ανυπαρξία.