Μερικές εβδομάδες πριν, όταν πρωτοεμφανίστηκε η παραλλαγή Όμικρον, η Νότια Αφρική βρέθηκε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, καθώς τα κρούσματα εκτοξεύτηκαν λόγω της νέας παραλλαγής. Ωστόσο, με την παραλλαγή να έχει εξαπλωθεί στον κόσμο, πλέον η χώρα παρέχει μια εικόνα για το πώς θα είναι η «ζωή μετά την Όμικρον».
Όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα των Financial Times, η κυβέρνηση του προέδρου Σίριλ Ραμαφόζα έχει πει ότι το τέταρτο κύμα Covid-19 στη χώρα έχει κορυφωθεί, με τους «excess deaths» (υπερβάλλοντες/ υπέρμετρους θανάτους, τους θανάτους δηλαδή πέραν αυτών που παρατηρούνται/ αναμένονται υπό κανονικές συνθήκες) που αποδίδονται στην Όμικρον να είναι συνολικά περίπου 10.000, ενώ κατά το κύμα της Δέλτα ήταν 110.000.
Αν και τα τρία τέταρτα των Νοτιοαφρικανών εξακολουθούν να μην έχουν λάβει δεύτερη δόση εμβολίου, ο συνδυασμός εμβολών, ανοσίας μετά από νόσηση και των ενδείξεων πως η Όμικρον έχει ηπιότερη νόσηση έχει ως αποτέλεσμα να μη δέχονται τόσο μεγάλη πίεση τα νοσοκομεία. «Το πιο σημαντικό θέμα είναι πως υπήρχε μια ξεκάθαρη αποσύνδεση μεταξύ της εξάπλωσης στην κοινότητα, που ήταν πολύ ταχεία, και του επιπέδου εισαγωγών σε νοσοκομεία» είπε ο Ρίτσαρντ Φρίντλαντ, διευθύνων σύμβουλος της Netcare, του μεγαλύτερου παρόχου υπηρεσιών υγείας της Νότιας Αφρικής. Στο Γκαουτένγκ, αρχικό επίκεντρο το ξεσπάσματος της Όμικρον, οι θάνατοι επίσης κορυφώθηκαν πολύ χαμηλότερα από ό,τι στα προηγούμενα κύματα, μόλις μερικές εβδομάδες μετά, με την ταχύτητα της εξάπλωσης να προκαλεί έκπληξη στους ειδικούς. Κατά κανόνα ο χρόνος που παρέμεναν οι ασθενείς στο νοσοκομείο με Όμικρον ήταν περίπου τρεις ημέρες, ενώ ήταν επτά σε άλλα κύματα, και, γενικότερα μιλώντας, τα νοτιοαφρικανικά νοσοκομεία ήταν σε θέση να ανταποκριθούν χωρίς να «γονατίσουν».
Γενικότερα, η Νότια Αφρική έχει υψηλά επίπεδα ανοσίας: Στο πλαίσιο πρόσφατης μελέτης γινόταν εκτίμηση πως υπήρχαν αντισώματα περίπου στα 3/4 των δειγμάτων αίματος από τη Γκαουτένγκ όταν «χτύπησε» η Όμικρον. Ο Τομ Μούλτρι, καθηγητής δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, που εξετάζει τα στοιχεία σχετικά με τους θανάτους, σημειώνει πως «πιθανότατα είχαμε μια κατάσταση χαμηλής θνητότητας στη Νότια Αφρική με την Όμικρον χάρη στον φόρτο που είχαμε υποστεί (κατά τα προηγούμενα κύματα). Ωστόσο προειδοποιεί πως η αξιοποίηση των συμπερασμάτων από τη Νότια Αφρική για άλλες χώρες θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και επιφύλαξη, καθώς η μεταδοτική φύση της Όμικρον μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά συστήματα υγείας χωρών με γηραιότερους πληθυσμούς και χωρίς τα υψηλά ποσοστά προηγουμένων μολύνσεων της Νότιας Αφρικής.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, νέα νοτιοαφρικανική μελέτη υποδεικνύει ότι η πλέον οξεία φάση της πανδημίας μπορεί να τελειώνει, καθώς το κύμα κινήθηκε με ταχύτητα άνευ προηγουμένου και προκάλεσε πολύ ηπιότερες νοσήσεις σε σχέση με προηγούμενα στελέχη. «Αν αυτή η τάση συνεχιστεί και επαναληφθεί παγκοσμίως, είναι πιθανόν να δούμε μια πλήρη αποσύνδεση των ρυθμών κρουσμάτων και θανάτων» σημειώνουν οι ερευνητές, υποδεικνύοντας πως «η Όμικρον ίσως είναι προάγγελος του τέλους της επιδημικής φάσης της πανδημίας Covid, φέρνοντας την ενδημική της φάση».
Στο πλαίσιο της έρευνας, που έγινε από το Ακαδημαϊκό Νοσοκομειακό Συγκρότημα Στιβ Μπίκο, εξετάστηκαν 466 ασθενείς από το παρόν κύμα και 3.976 από προηγούμενα. Η έρευνα έδειξε πως μόλις το 4,5% των ασθενών με Covid-19 πέθαναν κατά την παραμονή τους σε νοσοκομείο στο παρόν κύμα, συγκριτικά με έναν μέσο όρο 21% σε προηγούμενα κύματα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Νοτιοαφρικανικού Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών. Λιγότεροι ήταν αυτοί που μπήκαν σε ΜΕΘ και παραμονές σε νοσοκομεία ήταν «σημαντικά μικρότερες». Ο ρυθμός εισαγωγών αυξήθηκε γρήγορα μα άρχισε να πέφτει μέσα σε 33 ημέρες από τη στιγμή που έγιναν οι πρώτες αναλύσεις. Μια ματιά στους ασθενείς στο νοσοκομείο στις 14 και 15 Δεκεμβρίου έδειξε πως περίπου τα 2/3 αυτών με Covid-19 είχαν εισαχθεί για άλλους λόγους. «Το φαινόμενο αυτό δεν είχε παρατηρηθεί σε αυτή την έκταση στο παρελθόν στο Ακαδημαϊκό Νοσοκομειακό Συγκρότημα Στιβ Μπίκο στο παρελθόν, ή αλλού στη Νότια Αφρική...πιθανότατα απεικονίζει υψηλά επίπεδα ασυμπτωματικής νόσησης στην κοινότητα με Όμικρον» σημειώνεται σχετικά.
Επίσης, οι παραμονές σε νοσοκομεία ήταν κατά μέσο όρο 4 ημερών, συγκριτικά με 8,8 σε προηγούμενα κύματα, ενώ η μέση ηλικία των εισαχθέντων ήταν 39, ενώ σε προηγούμενα κύματα ήταν 50. Οι εισαγωγές σε ΜΕΘ έπεσαν στο 1% των ασθενών από το 4,3%.
Με πληροφορίες από Financial Times, Bloomberg