Καθώς η Ρωσία έχει εντείνει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, σκοτώνοντας αμάχους και πυροδοτώντας μια μαζική προσφυγική κρίση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ανακοίνωσε επίσημα την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου ως αντίποινα για την εισβολή της χώρας στην Ουκρανία.
Ένα πλήρες εμπάργκο θα ήταν πιο αποτελεσματικό εάν περιλάμβανε ευρωπαίους συμμάχους, οι οποίοι είναι επίσης απελπισμένοι και θέλουν να σταματήσουν τη βία στην Ουκρανία και τον κίνδυνο που εγκυμονεί η Μόσχα για ολόκληρη την ήπειρο. Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σαφές εάν η Ευρώπη θα συμμετείχε σε ένα πλήρες εμπάργκο.
Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενέργεια που εισάγει από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη σχετικά μικρή ποσότητα καυσίμου που λαμβάνουν από τη Μόσχα, αλλά η Ευρώπη δεν θα μπορούσε, τουλάχιστον όχι σύντομα.
Επιπλέον, επιπλέον περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα εκτίνασσαν τις ήδη εκτοξευόμενες τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης όλο και σε υψηλότερες τιμές και στις δύο ηπείρους και θα βάραιναν περαιτέρω τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις, τις χρηματοπιστωτικές αγορές και την παγκόσμια οικονομία.
Πόσο πιθανό είναι το σενάριο ευρείας απαγόρευσης εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου
Προς το παρόν, μια ευρεία απαγόρευση εισαγωγών σε ΗΠΑ και Ευρώπη φαίνεται ακατόρθωτο σενάριο. Τη Δευτέρα, ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς κατέστησε σαφές ότι η χώρα του, ο μεγαλύτερος καταναλωτής ρωσικής ενέργειας στην Ευρώπη, δεν σχεδιάζει να συμμετάσχει σε καμία απαγόρευση.
Οι συνέπειες του Αμερικανικού εμπάργκο
Ο αντίκτυπος στη Μόσχα θα είναι, πιθανότατα, ελάχιστος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν ένα μικρό μερίδιο των εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας και δεν αγοράζουν καθόλου από το φυσικό αέριο της Μόσχας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν περίπου 100.000 βαρέλια την ημέρα από τη Ρωσία, μόνο περίπου το 5% των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Ρωσίας, σύμφωνα με την Rystad Energy. Πέρυσι, περίπου το 8% των εισαγωγών πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου από τις ΗΠΑ προέρχονταν από τη Ρωσία.
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το ρωσικό πετρέλαιο με εισαγωγές από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Από την πλευρά της, η Ρωσία μπορεί να βρει εναλλακτικούς αγοραστές για αυτό το καύσιμο, ίσως στην Κίνα ή την Ινδία.
Ωστόσο, εάν η Ρωσία αποκλείονταν εντελώς από την παγκόσμια αγορά, χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα, θα μπορούσαν να γίνουν ξανά πηγές πετρελαίου. Τέτοιες πρόσθετες πηγές θα μπορούσαν, με τη σειρά τους, να σταθεροποιήσουν δυνητικά τις τιμές.
Μια ομάδα αξιωματούχων της κυβέρνησης Μπάιντεν βρέθηκε στη Βενεζουέλα το Σαββατοκύριακο για να συζητήσουν ενεργειακά και άλλα θέματα, δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι. Οι αξιωματούχοι συζήτησαν «μια σειρά ζητημάτων, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς της ενεργειακής ασφάλειας», είπε η Ψάκι.
Πως μπορεί ένα τέτοιο εμπάργκο να επηρεάσει τις τιμές
Πριν από ένα μήνα, το πετρέλαιο πωλούνταν περίπου 90 δολάρια το βαρέλι. Τώρα, οι τιμές ξεπερνούν τα 120 δολάρια το βαρέλι, καθώς οι αγοραστές αποφεύγουν το ρωσικό αργό, με πολλά διυλιστήρια να φοβούνται τις κυρώσεις, διότι ανησυχούν μήπως μείνουν με πετρέλαιο που δεν θα μπορούσαν να μεταπωλήσουν ως βενζίνη.
Η Shell δήλωσε την Τρίτη ότι θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και θα κλείσει τα πρατήρια καυσίμων, τα αεροπορικά καύσιμα και άλλα καταστήματα εκεί, μέρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας επέκρινε τον ενεργειακό γίγαντα ότι συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.
Οι ενεργειακοί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι τιμές θα μπορούσαν να φτάσουν τα 160 δολάρια ή ακόμα και τα 200 δολάρια το βαρέλι για το αργό πετρέλαιο εάν επιβληθούν κυρώσεις για το πετρέλαιο από τη Δύση ή εάν οι αγοραστές συνεχίσουν να αποφεύγουν το ρωσικό αργό.
Οι τιμές του πετρελαίου τόσο υψηλές θα μπορούσαν να οδηγήσουν ένα μέσο γαλόνι βενζίνης στις ΗΠΑ να ξεπεράσει τα 5 δολάρια το γαλόνι, ένα σενάριο που ο Μπάιντεν και άλλες πολιτικές προσωπικότητες θέλουν απεγνωσμένα να αποφύγουν.
Έχουν μειωθεί οι εισαγωγές από τη Ρωσία;
Ακόμη και χωρίς κυρώσεις, ορισμένα διυλιστήρια των ΗΠΑ είχαν διακόψει τις συμβάσεις τους με ρωσικές εταιρείες. Οι εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου και προϊόντων έχουν μειωθεί σημαντικά.
«Η βιομηχανία μας έχει κάνει σημαντικά και ουσιαστικά βήματα για να χαλαρώσει τις σχέσεις» με τη Ρωσία και να περιορίσει οικειοθελώς τις ρωσικές εισαγωγές, δήλωσε ο Φρανκ Μακιοράλα, ανώτερος αντιπρόεδρος του American Petroleum Institute, του μεγαλύτερου ομίλου λόμπι της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία από το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ δείχνουν ότι οι εισαγωγές ρωσικού αργού μειώθηκαν στο μηδέν την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου.
Το ινστιτούτο πετρελαίου δεν έχει λάβει επίσημη θέση σχετικά με τη νομοθεσία για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου. Αλλά λέει ότι θα ακολουθήσει τυχόν περιορισμούς που επιβάλλονται.
Η απαγόρευση θα εξαπλωθεί και στην Ευρώπη;
Η απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου θα ήταν επώδυνη για την Ευρώπη. Η Ρωσία παρέχει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της Ευρώπης για οικιακή θέρμανση, ηλεκτρική ενέργεια και βιομηχανικές χρήσεις και περίπου το ένα τέταρτο του πετρελαίου της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναζητούν τρόπους να μειώσουν την εξάρτησή τους, αλλά αυτό θα πάρει χρόνο.
Ο Ρώσος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ υπογράμμισε αυτό το επείγον γεγονός, λέγοντας ότι η Ρωσία έχει «κάθε δικαίωμα» να σταματήσει τις αποστολές φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 ως αντίποινα για τη διακοπή της λειτουργίας του παράλληλου αγωγού Nord Stream 2 από τη Γερμανία. Πρόσθεσε ότι «δεν έχουμε πάρει αυτήν την απόφαση» και ότι «κανείς δεν θα ωφεληθεί από αυτό».
Το πετρέλαιο αντικαθίσταται ευκολότερα από το φυσικό αέριο. Άλλες χώρες θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου και να το στείλουν στην Ευρώπη. Αλλά πολύ πετρέλαιο θα έπρεπε να αντικατασταθεί, και αυτό θα ανέβαζε ακόμη περισσότερο τις τιμές επειδή το πετρέλαιο πιθανότατα θα έπρεπε να ταξιδέψει μακρύτερα.
Η αντικατάσταση του φυσικού αερίου που παρέχει η Ρωσία στην Ευρώπη είναι πιθανότατα αδύνατη βραχυπρόθεσμα. Το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου που παρέχει η Ρωσία στην Ευρώπη ταξιδεύει μέσω αγωγών. Για να το αντικαταστήσει, η Ευρώπη θα εισάγει κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο, γνωστό ως LNG. Η ήπειρος δεν έχει αρκετούς αγωγούς για τη διανομή φυσικού αερίου από τις παράκτιες εγκαταστάσεις εισαγωγής σε μακρύτερα σημεία της ηπείρου.
Τον Ιανουάριο, τα δύο τρίτα των αμερικανικών εξαγωγών LNG πήγαν στην Ευρώπη. Ορισμένα πλοία γεμάτα με LNG κατευθύνονταν προς την Ασία, αλλά γύρισαν για να πάνε στην Ευρώπη επειδή οι αγοραστές εκεί προσφέρθηκαν να πληρώσουν υψηλότερες τιμές, σύμφωνα με την S&P Global Platts.
Ενώ οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν γεωτρήσεις για περισσότερο φυσικό αέριο, οι εξαγωγικές εγκαταστάσεις τους λειτουργούν ήδη με μεγάλη δυναμικότητα. Η επέκταση αυτών των εγκαταστάσεων θα χρειαζόταν χρόνια και δισεκατομμύρια δολάρια.