Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν κατά τη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής στη στήριξη και την αναβάθμιση την αμυντικής ικανότητας της Ευρώπης μέσω της έκδοσης Ευρωομολόγων. Ωστόσο η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που είχε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μετά το τέλος της Συνόδου δήλωσε πως «η συζήτηση για το θέμα των Ευρωομολόγων ήταν εποικοδομητική και βρίσκεται στην αρχή και όχι στο τέλος της».
Ετσι στο τελικό ανακοινωθέν γίνεται αναφορά ότι η ΕΕ δεσμεύεται να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και τις αμυντικές της δυνατότητες ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των μεγεθυνόμενων απειλών και των προκλήσεων για την ασφάλεια και παρουσιάζονται 8 σημεία στα οποία δίδεται έμφαση.
Επιπλέον τονίζεται η βελτίωση της πρόσβασης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση και στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο.
Σημαντική είναι η παράγραφος που καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα.
Ακόμη η Ενωση προσπαθεί να καθυσηχάσει το ΝΑΤΟ ότι αυτό έχει την πρωτοκαθεδρία στην Αμυνα λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του».
Η μάχη για τα ευρωομόλογα μόλις ξεκίνησε
Στην ουσία η χθεσινή σύνοδος ΄ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για την έκδοση ευρωομολόγων.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μαζί με τον Έλληνα πρωθυπουργό είχαν ταχθεί υπέρ ενός κοινού ταμείου που θα εστιάζει στις αμυντικές δαπάνες και θα προσομοιάζει με αυτό για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Την ιδέα υποστηρίζουν η Ιταλία και γενικά οι χώρες του Νότου, όπως επίσης η Πολωνία και η Εσθονία.
Μάλιστα χθες ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε πως «είναι απολύτως σαφές ότι αν η Ευρώπη θέλει πραγματικά να παραμείνει θωρακισμένη αμυντικά, θα πρέπει να εξετάσει νέους τρόπους για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών. Και εδώ αναφέρομαι συγκεκριμένα στη δυνατότητα η Ευρώπη να μπορέσει να εκδώσει ευρωομόλογα, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για την αμυντική της θωράκιση».
Όπως ήταν αναμενόμενο οι «φειδωλοί» των Βόρειων χωρών, όπως η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Αυστρία αντέδρασαν. Μάλιστα ο Ολλανδός πρωθυπουργός είχε αντιδράσει από την αρχή στο ενδεχόμενο έκδοσης Ευρωομολόγων για την άμυνα αιτιολογώντας την αντίθεσή του με το σκεπτικό ότι η πιθανή έκδοση ευρωομολόγων θα κάνει τις Βρυξέλλες πιο συγκεντρωτικές.
Αλλά βάσει των δηλώσεων της κας φον ντερ Λάιεν η συζήτηση βρίσκεται στην αρχή και όχι στο τέλος και αυτό φαίνεται και από τα συμπεράσματα της Συνόδου όπου τονίζεται ότι οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν «να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για την κινητοποίηση της χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο» αν και αναλυτές εκτιμούν ότι η μάχη για το αμυντικό ευρωομόλογο δεν πρόκειται να έχει νικηφόρα κατάληξη, πιστεύουν πως βασικό ρόλο θα παίξει η Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων με αλλαγή εντολής ώστε να μπορεί να δανείζει και για την αμυντική βιομηχανία.
Το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής σε ανεπίσημη μετάφραση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να αυξήσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα και τις αμυντικές της ικανότητες ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της στο πλαίσιο των αυξανόμενων απειλών και προκλήσεων ασφαλείας. Με βάση τη Διακήρυξη των Βερσαλλιών και τη Στρατηγική Πυξίδα, δεσμεύεται να μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις και να αυξήσει τις ικανότητές της. Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί αναλόγως σε ολόκληρη την Ένωση.
Η αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και η ενίσχυση της κυριαρχίας της Ένωσης θα απαιτήσουν πρόσθετες προσπάθειες, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες των κρατών μελών, για:
α) την εκπλήρωση της κοινής δέσμευσης για ουσιαστική αύξηση των αμυντικών δαπανών και για καλύτερες και ταχύτερες επενδύσεις από κοινού-
β) τη βελτίωση της πρόσβασης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για την κινητοποίηση της χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση έως τον Ιούνιο. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να προσαρμόσει την πολιτική της για τη χορήγηση δανείων προς την αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό της για τα αγαθά διπλής χρήσης, διασφαλίζοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα-
γ) να δώσει κίνητρα για την ανάπτυξη και τις κοινές προμήθειες για την αντιμετώπιση κρίσιμων κενών δυνατοτήτων της ΕΕ, ιδίως σε στρατηγικούς καταλύτες, καθώς και για την πλήρη αξιοποίηση των συνεργειών μεταξύ των εθνικών και ευρωπαϊκών διαδικασιών αμυντικού σχεδιασμού-
δ) να ενισχύσει τις συνεργατικές/κοινές αμυντικές επενδύσεις, από το στάδιο της έρευνας και της ανάπτυξης έως το στάδιο του σχεδιασμού, τη βιομηχανοποίηση και τις κοινές προμήθειες, και να βελτιώσει την προβλεψιμότητα, π.χ. μέσω πολυετών σταθερών συμβάσεων-
ε) αύξηση της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, της ευελιξίας της και της ικανότητάς της να αναπτύσσει και να παράγει καινοτόμα αμυντικά προϊόντα, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα και την εναλλαξιμότητά τους και εξασφαλίζοντας τη διαθεσιμότητά τους στα κράτη μέλη-
στ) παροχή κινήτρων για περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση, διευκολύνοντας την πρόσβαση στις αλυσίδες αμυντικού εφοδιασμού, ιδίως για τις ΜΜΕ και τις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, και μειώνοντας τη γραφειοκρατία,
ζ) να ενισχύσει την ταχεία ανταπόκριση και τον έγκαιρο εντοπισμό των σημείων συμφόρησης στις αλυσίδες εφοδιασμού για την αμυντική αγορά και να διασφαλίσει ότι οι κανονισμοί της ΕΕ δεν αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας-
η) να στηρίξει πρωτοβουλίες για τη συνέχιση των επενδύσεων σε εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, ώστε να αντιμετωπιστούν οι επικρατούσες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στην αμυντική βιομηχανία.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο, την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να προωθήσουν ταχέως τις εργασίες σχετικά με την κοινή ανακοίνωση για μια ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανική στρατηγική (EDIS). Καλεί επίσης το Συμβούλιο να προωθήσει χωρίς καθυστέρηση τις εργασίες σχετικά με τη συνοδευτική πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την αμυντική βιομηχανία (EDIP).
17. Η εφαρμογή της Στρατηγικής Πυξίδας παραμένει βασικό στοιχείο για την αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης και θα πρέπει να επιταχυνθεί. Η ικανότητα ταχείας ανάπτυξης της ΕΕ, η στρατιωτική κινητικότητα, οι ζωντανές ασκήσεις, η ενίσχυση της διαστημικής ασφάλειας, η αντιμετώπιση κυβερνοαπειλών και υβριδικών απειλών και η αντιμετώπιση της χειραγώγησης και παρεμβολής ξένων πληροφοριών (FIMI) έχουν ιδιαίτερη σημασία από την άποψη αυτή.
18. Μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του.
19. Τα ανωτέρω δεν θίγουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
Τα κείμενα συμπερασμάτων στα αγγλικά εδώ