Η συντριβή ελικοπτέρου με αποτέλεσμα τον θάνατο του προέδρου και του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν προκάλεσε «σεισμό» στην ευρύτερη περιοχή.
Ιρανικά κρατικά ΜΜΕ είπαν τη Δευτέρα πως ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Χοσεΐν Αμιραμπτολαχιάν, και άλλοι βρέθηκαν νεκροί στον χώρο της συντριβής μετά από ώρες ερευνών σε ορεινή περιοχή με ομίχλη στα βορειοδυτικά της χώρας.
Τι είναι γνωστό ως τώρα:
Ποιοι επέβαιναν στο ελικόπτερο και πού πήγαιναν
Στο ελικόπτερο επέβαιναν ο Ραΐσι, ο Αμιραμπντολαχιάν, ο κυβερνήτης της επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν του Ιράν και άλλοι αξιωματούχοι, σύμφωνα με το πρακτορείο IRNA της χώρας.
Ο Ραΐσι επέστρεφε την Κυριακή μετά από ταξίδι στα σύνορα Ιράν- Αζερμπαϊτζάν για τα εγκαίνια ενός φράγματος με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν, όταν έλαβε χώρα η συντριβή στο δάσος Ντιζμάρ στην επαρχία του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν. Το IRNA είπε ότι στη συντριβή σκοτώθηκαν οκτώ άτομα συνολικά, μεταξύ των οποίων τρία μέλη του πληρώματος του ελικοπτέρου Bell, που είχε αγοραστεί στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τα αεροσκάφη στο Ιράν αντιμετωπίζουν ελλείψεις ανταλλακτικών και συχνά πετούν χωρίς ελέγχους ασφαλείας λόγω των δυτικών κυρώσεων. Λόγω αυτού, ο πρώην ΥΠΕΞ Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ επιδίωξε να κατηγορήσει τις ΗΠΑ για τη συντριβή.
Πώς έγιναν οι έρευνες
Ιρανοί αξιωματούχοι είπαν πως το ορεινό, δασώδες τοπίο και η πυκνή ομίχλη παρεμπόδιζαν τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, που άρχισαν την Κυριακή. Ο πρόεδρος της Ερυθράς Ημισελήνου του Ιράν, Πιρ Χοσεΐν Κουλιβάντ, είπε ότι 40 ομάδες ήταν στην περιοχή παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Λόγω του κακού καιρού ήταν «αδύνατον να γίνουν έρευνες από αέρος» με drones, είπε ο Κουλιβάντ, σύμφωνα με το IRNA.
Πώς βρέθηκε το σημείο της συντριβής
Νωρίς τη Δευτέρα οι τουρκικές αρχές δημοσίευσαν αυτό που χαρακτήρισαν ως εικόνες drone που έδειχναν μια φωτιά σε υπαίθρια περιοχή για την οποία «υποπτεύονταν πως ήταν συντρίμμια ελικοπτέρου». Οι συντεταγμένες που ήταν στο βίντεο τοποθετούσαν τη φωτιά περίπου 20 χλμ νότια των συνόρων Ιράν- Αζερμπαϊτζάν, σε πλαγιά βουνού.
Εικόνες που έδωσε στη δημοσιότητα το IRNA έδειχναν αυτό που η υπηρεσία περιέγραφε ως χώρο της συντριβής σε μια κοιλάδα. Στρατιώτες που μιλούσαν αζερικά έλεγαν «εδώ είναι, το βρήκαμε». Λίγο μετά, η κρατική τηλεόραση έδειξε κείμενο που έλεγε «δεν υπάρχουν ίχνη ζωής από τους ανθρώπους που επέβαιναν».
Πώς θα επηρεάσει το Ιράν ο θάνατος του Ραΐσι
Ο Ραΐσι εκλαμβανόταν ως «εκλεκτός» του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και πιθανός διάδοχός του στη θέση.
Βάσει του ιρανικού συντάγματος αν πεθάνει ένας πρόεδρος ο πρώτος αντιπρόεδρος της χώρας- σε αυτή την περίπτωση ο Μοχάμαντ Μοχμπέρ- γίνεται πρόεδρος. Ο Χαμενεΐ έχει διαβεβαιώσει δημόσια τους Ιρανούς πως δεν θα διαταραχθεί η λειτουργία της χώρας λόγω της συντριβής.
Πώς έχει αντιδράσει η διεθνής κοινότητα
Χώρες μεταξύ των οποίων η Ρωσία, το Ιράκ και το Κατάρ έβγαλαν επίσημες ανακοινώσεις σχετικά με τη μοίρα του Ραΐσι και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν. Ο πρόεδρος Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν προσέφερε υποστήριξη. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι ψυχρές λόγω των διπλωματικών σχέσεων του Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ.
Η Σαουδική Αραβία, μεγάλος αντίπαλος του Ιράν (αν και έχει υπάρξει προσέγγιση τελευταία) είπε ότι συμπαραστέκεται στο Ιράν «σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες». Δεν είχε υπάρξει ακόμα επίσημη αντίδραση από το Ισραήλ.
Το Ιράν ζήτησε βοήθεια από την Ουάσινγκτον μετά τη συντριβή του ελικοπτέρου, δήλωσε εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης, χωρίς να δώσει διευκρινίσεις.
«Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες, αλλά η ιρανική κυβέρνηση μας ζήτησε να τους βοηθήσουμε», είπε στους δημοσιογράφους ο Μάθιου Μίλερ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σημείωσε όμως ότι οι ΗΠΑ δεν ήταν σε θέση να παράσχουν αυτήν τη βοήθεια, «κυρίως για υλικοτεχνικούς λόγους».
Σχεδόν ταυτόχρονα, κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων στον Λευκό Οίκο, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Τζον Κίρμπι είπε ότι ο Ραΐσι «είχε βαμμένα τα χέρια του με αίμα» επειδή στήριζε εξτρεμιστικές οργανώσεις στην περιοχή και «ήταν υπεύθυνος για ωμές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στο Ιράν.
Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να θεωρούν το Ιράν υπεύθυνο για αποσταθεροποιητική δράση, όπως την αποκάλεσε ο Κίρμπι, στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Νωρίτερα πάντως η Ουάσινγκτον είχε εκφράσει επισήμως τα συλλυπητήριά της στο Ιράν για τον θάνατο του Ραϊσί.
Με πληροφορίες από Associated Press- ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP-Reuters