Πριν από λίγες μέρες όλοι εμβρόντητοι παρακολουθούσαμε στην οθόνη της τηλεόρασης την ανοίκειο και υβριστική επίθεση της Ολλανδής δημοσιογράφου στον Έλληνα Πρωθυπουργό, η οποία έγινε viral παγκοσμίως και προκάλεσε σωρεία αναρτήσεων στο διαδίκτυο. Σχεδόν όλων επαινετικών για τη ψύχραιμη και αποστομωτική των ισχυρισμών της δημοσιογράφου στάση του κ. Πρωθυπουργού πλην κάποιων τουρκίλων, που είναι η νεότερη έκδοση των γραικύλων (graecullus –μικρός Έλληνας κατά την αρχική έννοια).
Φυσικά καταδικάζω απερίφραστα τη στάση και τα κίνητρα της δημοσιογράφου, που κατά τα φαινόμενα δεν ήταν μόνο δημοσιογραφικά, αλλά δεν θα ασχοληθώ ούτε με την δεοντολογία της δημοσιογραφίας, ούτε με τα όρια και το ύφος των ερωτήσεων, που δεν πρέπει να είναι in persona ή ad hominem και τα οποία η δημοσιογράφος τα είχε ιταμώς ξεπεράσει, γιατί η συζήτηση για το θέμα αυτό έχει ήδη εξαντληθεί.
Εκείνο όμως που έκανε σε όλους τη χείριστη εντύπωση είναι η ανυπαρξία της νομικής προστασίας των θεσμών και των προσώπων που τους στελεχώνουν. Η προστασία πρέπει να παρέχεται αυτεπάγγελτα και όχι με αίτηση του θιγομένου προσώπου, γιατί τότε το ζήτημα κατέρχεται σε προσωπικό επίπεδο και προκαλεί δυσμενή σχόλια και δικαστικές ταλαιπωρίες για τον καταγγέλλοντα, που σχεδόν όλοι σώφρονα πράττοντας τις αποφεύγουν.
Με το άρθρο 181α του παλιού Ποινικού Κώδικα προβλέπετο το αδίκημα της περιύβρισης αρχής δια την προσβολή των αναφερομένων στο άρθρο αυτό αρχών και προσώπων με αυτεπάγγελτη άσκηση της ποινικής δίωξης, το οποίο παρείχε ικανοποιητική προστασία για την προσβολή των αρχών κυρίως των δικαστηρίων. Με το ν.2172/1994 , πιθανόν για να προστατευθούν κάποια κυβερνητικά στελέχη, που κατηγορούνταν για περιύβριση αρχής στη δίκη των ΔΕΚΟ, το άρθρο αυτό καταργήθηκε και έτσι ιδίως τα δικαστήρια παρέμειναν έκτοτε απροστάτευτα.
Εξάλλου η υποτυπώδης προστασία που παρείχε μόνο σε πρόσωπα το άρθρο 361α του παλιού Ποινικού Κώδικα για απρόκλητη έμπρακτη εξύβριση καταργήθηκε με τον νέο Ποινικού Κώδικα (ν.4619/2019).
Η ανυπαρξία της αυτεπάγγελτης νομικής προστασίας των αρχών και των προσώπων που τις στελεχώνουν καταδείχτηκε για άλλη μια φορά στη παραπάνω περίπτωση της Ολλανδής δημοσιογράφου. Συνεπώς πρέπει η Πολιτεία προς αποφυγή επαναλήψεως παρομοίων περιστατικών να θεσπίσει ένα επαρκές πλέγμα νομικής προστασίας των παραπάνω.
Για την ιστορία σχεδόν όλες οι χώρες προστατεύουν πολύ αποτελεσματικά τους θεσμούς και τα πρόσωπα εξουσίας, όπως στις ΗΠΑ το αδίκημα contempt of the court τιμωρείται βαρύτητα και το motto στο θυρεό της Σκωτίας γράφει «Nemo me impune lacessit» δηλαδή κανείς δεν μπορεί να με προσβάλλει ατιμωρητί.
***
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής
Αρεοπαγίτης ε.τ.