Επιμέλεια Γιούλα Ζαχιώτη
Περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και οικονομικής δυσπραγίας διανύει η Ευρώπη με τη Γαλλία να βυθίζεται σε πολιτικό χάος, τη Γερμανία να παρακολουθεί την αναβίωση της ακροδεξιάς, και από την Ολλανδία έως την Πολωνία και την Ισπανία οι κυβερνήσεις να παλεύουν να διατηρήσουν την εξουσία.
«Η Ευρώπη ζει σε ένα σοκ τα τελευταία 15 χρόνια – από την κρίση της ευρωζώνης μέχρι την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το αποτέλεσμα είναι κατακερματισμένα κοινοβούλια, πολωμένα κόμματα και όλο και πιο ασταθή εκλογικά σώματα. Όταν αυτές οι δυναμικές συνδυάζονται με δημοσιονομικούς περιορισμούς σε πολλές χώρες, η ικανότητα των κυβερνήσεων να επιφέρουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις γίνεται ολοένα και πιο περιορισμένη» υποστηρίζει στο Bloomberg, ο γεωοικονομικός αναλυτής Αντόνιο Μπαρόζο.
Μιλώντας στο Bloomberg, παρουσίασε την εικόνα μιας ευάλωτης Ευρώπης, όπου αμφιλεγόμενοι ηγέτες όπως ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Σι Τζιπίνγκ, έχουν καταφέρει να την ελέγχουν την ώρα που η ίδια δεν δίνει σημάδια πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης.
Οι «ισχυροί» καταρρέουν
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση Στάρμερ δυσκολεύεται να παραμείνει στην εξουσία που κέρδισε για πρώτη φορά μόλις ένα χρόνο πριν, με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία να έχει χαθεί λόγω του προϋπολογισμού, των διακυμάνσεων της αγοράς και των αναγκαστικών παραιτήσεων μελών της κυβέρνησή τους.
Με τις ανησυχίες για τον πληθωρισμό να επανεμφανίζονται, το κυβερνών Εργατικό Κόμμα είναι ανοιχτή διαμάχη με το λαϊκιστικό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ που προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Μετά την επιτυχία του να πείσει τους Βρετανούς να φύγουν από την ΕΕ τώρα χρησιμοποιεί τις οικονομικές αδυναμίες του Brexit που έχουν πέσει στα χέρια των πολτικών του αντιπάλων. Η μεγαλύτερη διαδήλωση της ακροδεξιάς που πραγματοποιήθηκε ποτέ στη Βρετανία στο κέντρο του Λονδίνου την περασμένη βδομάδα, ήταν το πρώτο μεγάλο καμπανάκι.
Η Γαλλία, μαστίζεται από μαζικές κινητοποιήσεις με πάνω από 800.000 Γάλλους να κάνουν την 5η κυβέρνηση των τελευταίων 2 χρόνων να δείχνει ανίσχυρη ενώ το χρέος της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώνης να πλησιάζει εκείνο της Ελλάδας την περίοδο των μνημονίων.
Ο νέος πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνού καλείται να διαχειριστεί τον προϋπολογισμό, να λάβει μέτρα για μισθούς, συντάξεις και να στηρίξει τις δημόσιες υπηρεσίες, με τους Γάλλους να μην φαίνονται διατεθειμένοι να του το επιτρέψουν.
Αν και σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, η Γερμανία έχει πολύ χαμηλότερο δημόσιο χρέος, ο κυβερνητικός συνασπισμός του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, που σχηματίστηκε μετά από μια ήπια εκλογική νίκη τον Φεβρουάριο και τον ανάγκασε να συμμαχίσει με τους Σοσιαλδημοκράτες, έχει ήδη ρωγμές.
Η δήλωσή του στο Κοινοβούλιο ότι «η Γερμανία ζει πέρα από τις δυνατότητές της εδώ και χρόνια», προειδοποιώντας ότι «η χώρα κινδυνεύει με οικονομική καταστροφή, καθώς δεν μπορεί να αντέξει το κόστος του συνταξιοδοτικού της συστήματος, που έχει εκτοξευτεί στο 31% του ΑΕΠ» προκάλεσε αναστάτωση για την οικονομική της πορεία.
Να σημειωθεί ότι οι σημερινές συνταξιοδοτικές δαπάνες της Γερμανίας είναι οι υψηλότερες στην Ευρώπη όταν στην Ελλάδα των μνημονίων το 2010 ήταν στο 27,6%.
Τόσο η οικονομία όσο και το μεταναστευτικό έχει οδηγήσει το ακροδεξιό AfD στην πρώτη θέση για πρώτη φορά στην μεταπολεμική Γερμανία, αφήνοντας πίσω το CDU του Μερτς.
Στην Ισπανία, ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ έχει κρατηθεί στην εξουσία μόνο μέσω μιας αμφιλεγόμενης συμμαχίας με τους Καταλανούς αυτονομιστές ενώ η γειτονική Πορτογαλία έχει περάσει από τρεις εκλογές αναμετρήσεις τα τελευταία 3 χρόνια.
Η Ιταλία, μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης, μπορεί να φαίνεται ως εξαίρεση, με την Τζόρτζια Μελόνι να γίνεται πρόσφατα η μακροβιότερη πρωθυπουργός της χώρας από την αποχώρηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι το 2011, όμως δυσκολεύεται να κρατήσει ενωμένο τον κυβερνητικό συνασπισμό της απέναντι σε αποφάσεις που αφορούν τη διαχείριση του τεράστιου χρέους.
Πολιτικά αδιέξοδα…
Στην Ολλανδία, ο πρωθυπουργός Ντικ Σοφ κατάφερε να επηζήσει από μια ψήφο εμπιστοσύνης στα τέλη Αυγούστου, όμως είναι αντιμέτωπος με πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα. Το Βέλγιο χρειάστηκε περισσότερο από μισό χρόνο μετά τις εθνικές εκλογές για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού τον Ιανουάριο, αν και θεωρείται «πολιτική πρόοδος» από τα συνεχιζόμενα ναυάγια των 500 ημερών που χρειάστηκε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Στην Πολωνία, ο δεύτερος χρόνος του Ντόναλντ Τουσκ στην πρωθυπουργία, με μια ισχνή πλειοψηφία στη Βουλή, έχει εκτροχιαστεί από την σοκαριστική νίκη του ακροδεξιού προέδρου, ο οποίος μπορεί να ασκήσει βέτο στις προσπάθειες για τη μείωση ενός από τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα της ΕΕ.
Η Ρουμανία βγαίνει από τη χειρότερη πολιτική κρίση της μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το 1989, καθώς δυσκολεύτηκε να σχηματίσει κυβέρνηση μετά την σοκαριστική νίκη στο πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, του ακροδεξιού Τζόρτζι Σιμιόν που φέρεται να στηρίχθηκε από τη Ρωσία.
Κι ενώ οι μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν περισσότερο από ένα χρόνο πριν από τις γενικές εκλογές, (το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία μπορούν αν πάρουν ανάσα μέχρι το 2029 – με την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση τους θα καταφέρει να κρατηθεί ζωντανή) οι Ευρωπαίοι χάνουν καθημερινά την εμπιστοσύνη τους στην Ευρώπη και αμφισβητούν την ικανότητα των ηγετών τους να κυβερνούν.
