Ίσως κάποτε να δηλώναμε με σιγουριά ότι ποτέ δε θα πούμε ό,τι μας έλεγαν οι δικοί μας γονείς, όμως η ζωή έχει τον δικό της τρόπο να μας διαψεύδει. Μόλις μπούμε στον κόσμο της γονεϊκότητας, διαπιστώνουμε με έκπληξη πως οι ίδιες φράσεις βγαίνουν πια και από το δικό μας στόμα.
Ας ρίξουμε, λοιπόν, μια ματιά σε μερικές από τις πιο γνωστές «γονεϊκές ατάκες» που όλοι είπαμε ότι δεν θα ξεστομίσουμε. Mέχρι που κάναμε παιδιά…
1. «Επειδή έτσι είπα εγώ»
Όταν ήμασταν παιδιά, πιθανότατα κάναμε κάποια ειρωνική γκριμάτσα κάθε φορά που το ακούγαμε. Κι όμως, τώρα ανακαλύπτουμε πως είναι ο πιο γρήγορος τρόπος να τελειώσει ένας διάλογος με ένα νήπιο πχ που δεν καταλαβαίνει γιατί δεν είναι καλή ιδέα να φάει μια κηρομπογιά.
Μπορεί να είχαμε υποσχεθεί πως θα εξηγούμε πάντα τα «γιατί», αλλά κάποιες στιγμές πρέπει απλώς να τερματίσουμε τον ατελείωτο κύκλο των «γιατί;». Σύμφωνα με τον δρ. Μαρκ Λάουρσεν, παιδοψυχολόγο στο Ινστιτούτο Μελετών Οικογένειας, η φράση αυτή όταν χρησιμοποιείται με φειδώ βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν τα όρια του διαλόγου. Μπορεί να ακούγεται σαν υπεκφυγή, αλλά κάποιες φορές – σ.σ. φυσικά μόνο σε συγκεκριμένο πλάισιο – το «επειδή έτσι είπα εγώ» είναι ό,τι χρειάζεται για να διατηρηθεί η ηρεμία.
Δεν πρόκειται να καταπνίξουμε την περιέργεια του παιδιού· ο στόχος είναι ισορροπία ανάμεσα στην ενθάρρυνση και την διατήρηση της τάξης. Ως γονείς, συχνά πρέπει να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις και αυτή η φράση, όταν χρησιμοποιείται σωστά, είναι ένα εργαλείο που σώζει χρόνο και ψυχραιμία.
2. «Τα λεφτά δεν φυτρώνουν στα δέντρα»
Μάλλον το είχαμε ακούσει πολλές φορές όταν πηγαίναμε για ψώνια με τους γονείς μας και ζητούσαμε άλλο ένα παιχνίδι από το παιχνιδάδικο. Τώρα ήρθε η σειρά μας να το πούμε. Είναι μάθημα για την αξία των χρημάτων και για τον κόπο που χρειάζεται για να αποκτηθούν. Ίσως να είχαμε σκεφτεί ότι θα διδάξουμε τα οικονομικά διαφορετικά, αλλά μερικές παραδοσιακές φράσεις όντως πιάνουν τόπο. Υπενθυμίζουν πως οι πόροι είναι περιορισμένοι και πως οι επιλογές είναι μέρος της ζωής.
Αν και ακούγεται σαν άρνηση, είναι μάθημα υπευθυνότητας. Δείχνουμε στα παιδιά πως οι αποφάσεις για το πώς ξοδεύουμε έχουν συνέπειες και τους δίνουμε μια ρεαλιστική εικόνα του κόσμου. Μέσα από αυτή τη φράση φυτεύουμε τον σπόρο της οικονομικής παιδείας: τα παιδιά αρχίζουν να συζητούν για αποταμίευση, εργασία και συνετή κατανάλωση δεξιότητες που θα τους ακολουθούν σε όλη τους τη ζωή.
3. «Θα το καταλάβεις όταν μεγαλώσεις»
Όταν ήμασταν παιδιά, αυτή η φράση ήταν ο απόλυτος «τερματισμός» συζήτησης μας άφηνε με απορίες και περιέργεια. Τώρα, ως γονείς, καταλαβαίνουμε πως υπάρχουν πράγματα που τα παιδιά απλώς δεν μπορούν ακόμη να αντιληφθούν. Θέλουμε να τους εξηγήσουμε τα πάντα, αλλά μερικές εμπειρίες χρειάζονται χρόνο και ωριμότητα.
Η φράση αυτή αναγνωρίζει το στάδιο στο οποίο βρίσκονται, αφήνοντας ταυτόχρονα χώρο για μελλοντική κατανόηση.
Διδάσκει υπομονή και προοπτική. Είναι μια υπόσχεση ότι κάποια πράγματα θα αποκτήσουν νόημα αργότερα. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν πως δεν χρειάζεται να έχουν όλες τις απαντήσεις τώρα, αλλά να εμπιστεύονται τη διαδικασία της μάθησης και της ζωής.
4. «Δεν είμαι η υπηρέτριά σου»
Ίσως να μας εκνεύριζε όταν το ακούγαμε μικροί, εάν επικρατούσε ένας «χαμός» στο δωμάτιό μας.
Κι όμως, τώρα το λέμε κι εμείς όταν τα παιχνίδια είναι σκορπισμένα σε όλο το σπίτι. Είναι υπενθύμιση πως όλοι οφείλουμε να συμβάλλουμε στη φροντίδα του χώρου. Η ειδικός Σάρα ΜακΛάφλιν, που ασχολείται με θέματα γονεϊκότητας, επισημαίνει ότι η ανάθεση δουλειών στα παιδιά ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία τους.
Η φράση δεν αφορά μόνο την καθαριότητα· είναι μάθημα ευθύνης και ομαδικότητας. Διδάσκουμε στα παιδιά πως είναι μέλη μιας ομάδας της οικογένειας και ότι η συμβολή τους μετράει. Όσο μαθαίνουν να τακτοποιούν, μαθαίνουν και ζωτικές δεξιότητες για την ενήλικη ζωή. Κι αν νιώθουμε ότι γινόμαστε «οι γονείς μας», είναι γιατί το μήνυμα έχει πραγματική αξία.
5. «Μην κάνεις αυτή τη γκριμάτσα, θα σου μείνει έτσι το πρόσωπο»
Κάποτε γελούσαμε με αυτό, σίγουροι πως ήταν απλώς πείραγμα.
Τώρα, βλέποντας το παιδί μας να κάνει κάθε λογής γκριμάτσα, μπορεί να μας ξεφεύγει αυθόρμητα. Είναι ένας χιουμοριστικός τρόπος να τραβήξουμε την προσοχή χωρίς να γίνουμε αυστηροί. Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε υπερβολή, τώρα μοιάζει με έξυπνο κόλπο σύνδεσης.
Η φράση λειτουργεί ως τρυφερή υπενθύμιση αυτοπαρατήρησης. Μέσα από το χιούμορ, τα παιδιά μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται τη συμπεριφορά τους χωρίς πίεση.
Είναι μια διαχρονική «γραμμή» που ενώνει γενιές φέρνει γέλιο, αλλά και ένα μικρό, σημαντικό μάθημα για την επίγνωση του εαυτού.
6. «Όταν ήμουν εγώ στην ηλικία σου…»
Ως παιδιά, πιθανόν αναστενάζαμε με αυτή τη φράση, περιμένοντας να τελειώσει η κουβέντα. Τώρα, όμως, τη χρησιμοποιούμε για να μοιραστούμε ιστορίες από τα δικά μας παιδικά χρόνια, ελπίζοντας να περάσουμε λίγη σοφία. Είναι ένας τρόπος σύνδεσης δίνουμε στα παιδιά μας μια ματιά σε έναν κόσμο διαφορετικό αλλά και τόσο ίδιο.
Η αναπτυξιακή ψυχολόγος δρ. Λάουρα Μάρκαμ επισημαίνει ότι η αφήγηση προσωπικών ιστοριών βοηθά τα παιδιά να σχετίζονται καλύτερα με τις οικογενειακές αξίες και ρίζες τους. Μέσα από αυτές τις ιστορίες, χτίζουμε γέφυρες ανάμεσα στις γενιές, δείχνοντάς τους ότι έχουμε ζήσει κι εμείς παρόμοιες χαρές και δυσκολίες.
Δεν είναι απλώς νοσταλγία· είναι μια ευκαιρία να μεταδώσουμε εμπειρίες, μαθήματα και αξίες που ενώνουν παρελθόν και παρόν.
7. « Αργότερα θα με ευχαριστείς»
Ως παιδιά, ίσως το ακούγαμε με δυσπιστία υπόσχεση ή απειλή; Τώρα, όμως, το λέμε για να καθησυχάσουμε τα παιδιά μας πως αυτό που τους φαίνεται σήμερα αγγαρεία, αύριο θα το εκτιμήσουν.
Η φράση αυτή διδάσκει υπομονή και εμπιστοσύνη. Υπενθυμίζει ότι οι κανόνες και οι προσπάθειες έχουν μακροπρόθεσμο όφελος. Ακόμα κι αν τώρα δεν κατανοούν το «γιατί», εμείς τους ζητάμε να εμπιστευτούν την πρόθεσή μας και να πιστέψουν πως ενεργούμε με γνώμονα το καλό τους.
8. «Θα δούμε»
Η απόλυτη διφορούμενη απάντηση των παιδικών μας χρόνων μπορούσε να σημαίνει οτιδήποτε από «μάλλον όχι» μέχρι «ίσως».
Σήμερα τη χρησιμοποιούμε κι εμείς, όταν δεχόμαστε καταιγισμό αιτημάτων και θέλουμε λίγο χρόνο να τα σκεφτούμε.
Δεν πρόκειται για υπεκφυγή, αλλά για ανάσα και ευελιξία. Η φράση αυτή μας δίνει χώρο να σταθμίσουμε επιλογές και διδάσκει στα παιδιά ότι δεν χρειάζεται κάθε απάντηση να είναι άμεση.
Με αυτόν τον τρόπο, τους μαθαίνουμε πως η υπομονή είναι αρετή και πως οι σωστές αποφάσεις χρειάζονται σκέψη.
9. «Μην με αναγκάσεις να γυρίσω το αυτοκίνητο πίσω»
Κλασική φράση των οικογενειακών εκδρομών που τότε μας έκανε να σωπάσουμε ακαριαία· τώρα τη χρησιμοποιούμε εμείς, όταν το πίσω κάθισμα θυμίζει μικρό πεδίο μάχης. Είναι μια έξυπνη τακτική επαναφοράς της τάξης, χωρίς πραγματικά να χρειαστεί να σταματήσουμε το ταξίδι. Σκοπός της δεν είναι η τιμωρία αλλά η υπενθύμιση πως οι πράξεις έχουν συνέπειες και πως η συμπεριφορά επηρεάζει όλους.
Μπορεί να μοιάζει με flashback (αναλαμπή στο παρελθόν), αλλά παραμένει ένα δοκιμασμένο εργαλείο χωρίς φωνές, μόνο με μια δόση αυστηρής… νοσταλγίας.
10. «Μην μιλάς με το στόμα γεμάτο»
Ίσως είχαμε βαρεθεί να το ακούμε μικροί, όμως τώρα το επαναλαμβάνουμε κι εμείς στο τραπέζι.
Δεν αφορά μόνο την καθαριότητα· είναι μάθημα σεβασμού και καλών τρόπων. Μέσα από αυτή τη φράση, διδάσκουμε στα παιδιά τι σημαίνει ευγένεια στις κοινωνικές περιστάσεις.
Η καλή συμπεριφορά στο τραπέζι είναι η βάση για μελλοντικές κοινωνικές δεξιότητες και, όσο κι αν φαίνεται μικρή λεπτομέρεια, οι λεπτομέρειες αυτές διαμορφώνουν τον χαρακτήρα Με άλλα λόγια: οι τρόποι πάντα μετράνε.
11. «Φάε όλο το φαγητό σου»
Ποιος δεν θυμάται να κοιτάει με απελπισία εκείνα τα τελευταία φασόλια στο πιάτο; Κι όμως, τώρα εμείς προτρέπουμε τα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο, διδάσκοντάς τους τη σημασία του να μην πετάμε φαγητό.
Η φράση αυτή δεν είναι αυταρχισμός είναι μάθημα ευγνωμοσύνης και επίγνωσης.Ανοίγει τη συζήτηση για την αξία της τροφής, τη σπατάλη και την ανισότητα στον κόσμο.
Μέσα από το «φάε όλο το φαγητό σου», καλλιεργούμε σεβασμό προς την προσπάθεια, τη φύση και τον κόπο που φέρνει το φαγητό στο τραπέζι. Είναι ένα μάθημα ενσυναίσθησης που ξεκινά στο πιάτο αλλά αγγίζει τη ζωή. Και φυσικά θα μπορούσε να προηγηθεί ένα «Θα σε παρακαλούσα…»
12. «Φάε τα λαχανικά σου»
Κλασική μάχη στα οικογενειακά τραπέζια. Κι αν κάποτε σπρώχναμε το μπρόκολο με το πιρούνι, τώρα προσπαθούμε να πείσουμε τα δικά μας παιδιά για τη διατροφική του αξία. Η φράση αυτή είναι αιώνια γιατί το μήνυμά της είναι ζωτικής σημασίας: η υγιεινή διατροφή χτίζεται από νωρίς.
Πίσω από τις επίμονες υπενθυμίσεις μας, κρύβεται φροντίδα για τη μακροχρόνια υγεία τους. Με το να τους ενθαρρύνουμε να τρώνε τα λαχανικά τους, τους μαθαίνουμε να αγαπούν και να φροντίζουν το σώμα τους. Μπορεί τώρα να αντιστέκονται, αλλά μεγαλώνοντας θα καταλάβουν ότι το “φάε τα λαχανικά σου” ήταν πράξη αγάπης.
13. «Μια μέρα θα κάνεις κι εσύ παιδιά που θα είναι σαν εσένα»
Αυτή η φράση, ειπωμένη άλλοτε με χαμόγελο κι άλλοτε με απελπισία, είναι η απόλυτη «γονεϊκή προφητεία».
Όταν τη λέμε τώρα, βλέπουμε τον κύκλο της ζωής να κλείνει είναι υπενθύμιση ότι η γονεϊκότητα είναι εμπειρία που περνά από γενιά σε γενιά.
Κάποτε την ακούγαμε σαν χιουμοριστική απειλή, τώρα τη λέμε με τρυφερότητα και κατανόηση.
Είναι ένας τρόπος να τους δείξουμε πως μια μέρα θα καταλάβουν πραγματικά πώς είναι να είσαι γονιός.
Πίσω από το χιούμορ της, κρύβεται ένα μήνυμα αγάπης, κύκλου και συνέχειας: το ταξίδι της οικογένειας συνεχίζεται, και κάθε γενιά μαθαίνει ξανά το ίδιο όμορφο μάθημα.
Σημείωση ομάδας LIFE HuffPost: Το ότι λέμε αυτές τις φράσεις που ορκιστήκαμε ότι δεν θα πούμε ποτέ, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι … ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν απευθυνόμαστε στις νεότερες γενιές διότι είναι στην ευθύνη μας να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και να «χτίσουμε» καλύτερους ανθρώπους για το αύριο.
Με πληροφορίες από yahoo.com
