Η γιορτές έφτασαν και επισήμως, αυτό σημαίνει πώς έφτασε και η ώρα που πολλοί από εμάς περιμέναμε. Και αυτή δεν είναι άλλη από την ανταλλαγή δώρων. Ό,τι ηλικία και αν έχουμε, τα δώρα πάντα μας δημιουργούν απερίγραπτη χαρά, ειδικά όταν τα μοιραζόμαστε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Ωστόσο το να διαλέξουμε το κατάλληλο δώρο, κάποιες φορές μπορεί να μας αγχώσει. Από την μια θέλουμε κάτι ουσιαστικό και με βαθύτερο νόημα, από την άλλη μας αρέσει η επιλογή μας να είναι και λίγο πιο διασκεδαστική ακόμα και όταν δεν είναι τόσο χρήσιμη.
Τελικά καταλήγουμε να χαοβρισκόμαστε στο χάος και να αφήνουμε την επιλογή δώρων για τελευταία στιγμή, πράγμα που μπορεί να αποβεί πολύ πιο καταστροφικό απ’ οσο φανταζόμαστε. Το αποτέλεσμα ενός δώρου χωρίς σκέψη είναι τα αντικείμενα να καταλήγουν στο βάθος μιας ντουλάπας ή, χειρότερα, στα σκουπίδια.
Ευτυχώς για εμάς υπάρχουν κάποια μυστικά που μπορόυμε να ακολουθήσουμε για την επιλόγη του σωστού δώρου που θα κάνει τον άλλο να νιώσει ότι τον προσέξαμε και όχι ότι απλώς «έπρεπε» να πάρουμε κάτι.
Όπως επισημαίνει σε άρθρο της theguardian.com η Έμμα Σεπάλα (Emma Seppälä) ψυχολόγος και λέκτορας διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Yale, οι γιορτές έχουν συνδεθεί υπερβολικά με την κατανάλωση και την ψευδαίσθηση ότι η ευτυχία αγοράζεται. Όμως η έρευνα δείχνει ότι ένα ακριβό δώρο προσφέρει μόνο μια στιγμιαία έκρηξη ντοπαμίνης, όχι διαρκή χαρά.
Γιατί ανταλλάσσουμε δώρα;
Η προσφορά δώρων είναι μια πρακτική τόσο παλιά όσο και η ανθρωπότητα. Σύμφωνα με το English Heritage, τα πρώτα δώρα λειτουργούσαν ως τρόπος ενίσχυσης των κοινωνικών δεσμών και της αμοιβαίας φροντίδας.
Ο καθηγητής Άλαν Φάουλερ, ειδικός στη φιλανθρωπία, εξηγεί στο άρθρο του theguardian.com ότι τα δώρα βοηθούσαν στη δημιουργία εμπιστοσύνης, αφοσίωσης και σεβασμού ακόμα και στην αποφυγή συγκρούσεων.
Παράλληλα όμως, από πολύ νωρίς, τα δώρα άρχισαν να κρίνονται. Στην αρχαία Ρώμη, για παράδειγμα, ένα υπερβολικά ακριβό δώρο μπορούσε να θεωρηθεί αμήχανο ή προσποιητό, ενώ ένα απλό και προσεγμένο δήλωνε πραγματική εκτίμηση.
Τι λέει η επιστήμη για τα δώρα με νόημα
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Scientific American δείχνει ότι οι παραλήπτες τείνουν να εκτιμούν πρακτικά δώρα περισσότερο από εντυπωσιακά αλλά λιγότερο χρήσιμα: σε ένα πείραμα με φοιτητές, όταν οι συμμετέχοντες έπρεπε να διαλέξουν ανάμεσα σε ένα φανταχτερό αλλά άβολο αντικείμενο και ένα απλό αλλά χρήσιμο, οι περισσότεροι παραλήπτες προτίμησαν αυτό που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν στην καθημερινότητά τους. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι ο πραγματικός αντίκτυπος στη ζωή του άλλου μετράει περισσότερο από την εμφάνιση ή την τιμή του δώρου.
Άλλες μελέτες τονίζουν ότι οι καλύτερες επιλογές δώρων είναι εκείνες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες ή τα ενδιαφέροντα του παραλήπτη. Ερευνητές που μελετούν τη συμπεριφορά του δότη και των παραληπτών βρήκαν ότι οι άνθρωποι συχνά επιλέγουν δώρα με βάση το δικό τους γούστο ή μια γενική ιδέα για το τι θα φανεί εντυπωσιακό, αντί να λάβουν υπόψη το τι θα εκτιμήσει ο άλλος. Όταν όμως οι δότες ρωτήθηκαν “Τι θα ήθελα εγώ;” αντί για “Τι θα ήθελε ο άλλος;”, οι αποφάσεις τους πλησίασαν πιο πολύ τις επιλογές που τελικά εκτιμήθηκαν από τους παραλήπτες.
Πώς διαλέγουμε το σωστό δώρο
1. Σκεφτόμαστε πέρα από την ημέρα του ανοίγματος:
Πληροφορίες από άρθρο της dailyherald.com λένε πώς υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι πολλοί δότες επικεντρώνονται στο «wow» της στιγμής, ενώ οι παραλήπτες εκτιμούν περισσότερο το πώς θα χρησιμοποιήσουν το δώρο σε βάθος χρόνου.
2. Επιλέγουμε αυτό που ο άλλος έχει ζητήσει:
Το ίδιο άρθρο επισημαίνει πώς τα δώρα που προέρχονται από μια λίστα επιθυμιών ή αντικείμενα που ο ίδιος ο παραλήπτης έχει εκφράσει ότι θέλει, γίνονται πιο θερμά δεκτά και θεωρούνται πιο thought-ful.
3. Προσοχή στον χρόνο αγοράς:
Σε άλλο άρθρο στο Blog jaspilite αναφέρεται ότι η προετοιμασία και ο χρόνος σκέψης πριν την αγορά μειώνει τα λάθη και αυξάνει τις πιθανότητες να βρούμε ένα δώρο που ταιριάζει πραγματικά στον παραλήπτη.
4. Αποφεύγουμε τα τελευταία λεπτά:
Στο ίδιο blog σημειώνεται πώς οι αγορές της τελευταίας στιγμής συχνά οδηγούν σε πιο γενικά, λιγότερο προσωπικά δώρα. Το να δώσουμε στον εαυτό μας χρόνο να σκεφτεί τι θα εκτιμήσει ο άλλος, κάνει το δώρο πιο ουσιαστικό και λιγότερο “τυχαίο”.
5. Η προσωπική πινελιά έχει σημασία:
Άρθρο της vertu.com συμβουλεύει επίσης να προσθέτουμε προσωπικές λεπτομέρειες όπως ένα χειρόγραφο σημείωμα ή κάτι που θυμίζει μια κοινή εμπειρία γιατί αυτό δείχνει ότι σκεφτήκαμε τον παραλήπτη και όχι απλώς την πράξη του να δώσουμε δώρο.
Με πληροφορίες από theguardian.com, Scientific American, dailyherald.com, jaspilite και vertu.com
