Τζουμέρκα: Ζωή και ανάπτυξη στις άγνωστες, ελληνικές Άλπεις

Τζουμέρκα: Ζωή και ανάπτυξη στις άγνωστες, ελληνικές Άλπεις
alexis gaglias

H HuffPost Greece ταξίδεψε σε ένα από τα εντυπωσιακότερα ορεινά τοπία της Ελλάδας, στα γεωγραφικά όρια των νομών Άρτας και Ιωαννίνων. Και συναντήσαμε τους ανθρώπους που προσπαθούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν σε έναν ξεχασμένο τόπο- όμως, ακόμα, άφθαρτο και μαγικό. Aυτό είναι το πρώτο από τα τέσσερα κείμενά μας από την αποστολή μας στα Τζουμέρκα.

Από μακριά τα Τζουμέρκα (ή Αθαμανικά όρη) φαίνονται σαν ένα ακατέργαστο διαμάντι- χαραγμένο από ορμητικά, κρυστάλλινα νερά, με λευκές κορυφές και οξείες γωνίες στο τραχύ του ανάγλυφο. Όσο εγγύτερα προσεγγίζεις, πριν ακόμα «μπεις» στον σκληρό πυρήνα αυτών των μοναδικών μορφολογικά βουνών, μπορεί να νιώσεις ότι εισέρχεσαι σε ένα κινηματογραφικό σκηνικό που κατασκεύασε η ξέφρενη φαντασία του Τόλκιν.

" Ήδη από τα πρώτα χιλιόμετρα της διαδρομής στον δρόμο που ανεβαίνει από την Άρτα, φτάνοντας στο χωριό Ροδαυγή, η θέα είναι επιβλητική: ο Άραχθος ποταμός χύνεται μέσα από τους τεράστιους πέτρινους όγκους που δεσπόζουν απέναντι, διαμορφώνοντας ο ρους του την απότομη γη όλο και πιο ήμερη, μέχρι την (τεχνητή) λίμνη Πουρναρίου"

Το ράφτιγκ στα νερά του είναι εμπειρία αποσυμπίεσης... Στη διαδρομή καλό είναι να είναι κανείς προσεκτικός- γιατί ο δρόμος ανηφορίζει φιδωτός αλλά ο τόπος γύρω είναι τοσο όμορφος που τα μάτια αντανακλαστικά λοξοκοιτάζουν. Χωριά παλιών κτιστάδων (πετράδων) και ποιμένων, σαν κρυμμένα μέσα σε πυκνά δάση από έλατο- ο Καταρράκτης, το Βουργαρέλι, τα Άγναντα, οι Μελισσουργοί (στο νομό Άρτας), τα Κατσανοχώρια και η Πράμαντα (στο νομό Ιωαννίνων), ολιγάνθρωποι τόποι που δεν έχουν την (τουριστική) δόξα και την επισκεψιμότητα της Αράχωβας, ή των Ζαγοροχωρίων. Ακόμα και το Συρράκο ή οι Καλαρρύτες, Τζουμερκοχώρια κι αυτά- ας θυμίζει η πρώτη εικόνα τους τόσο έντονα το Τολέδο όπως το ζωγράφισε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος- μάλλον υποτιμημένα είναι στα «πακέτα» και τους οδηγούς των tour operators…

Τα τελευταία μόνο χρόνια, άνθρωποι που αγαπούν τη βουνίσια ζωή και τις δραστηριότητες στα δάση, τα ποτάμια και τα χιόνια έκαναν το «άλμα»- από τις πόλεις τους, στα δυο χιλιάδες μέτρα των Τζουμέρκων. Ανέλαβαν το ρίσκο να μετοικήσουν και να επενδύσουν στο βουνό εν μέσω των κλυδωνισμών της ελληνικής κρίσης- με σεβασμό στη φύση και τους επισκέπτες της, με σκοπό να ζήσουν όπως πάντα ήθελαν και όχι να «κονομήσουν χοντρά»... Ο Αποστόλης Τσιμπανάκος από τον Βόλο, ο Γιάννης Θεοχαρόπουλος από την Αθήνα, τα αδέρφια Βαγγέλης και Βασίλης Σταμάτης από την Άρτα, συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών που με καθημερινό αγώνα και μεράκι συνδιαμορφώνουν, καθείς από το επαγγελματικό του «μετερίζι», έναν πλήρη ορεινό προορισμό, μοναδικό στην Ελλάδα. Με δυνατότητες φιλοξενίας, αναψυχής και άθλησης για φυσιολάτρη κάθε «βαθμού δυσκολίας», ηλικίας (και βαλαντίου)- από τον απλό περιπατητή έως τον ορειβάτη και τον αναρριχητή στον πάγο, από την οικογένεια μέχρι τον έμπειρο αθλητή. Τι έκαναν; Ο Αποστόλης (μαζί με τον φίλο του Φώτη) επαναλειτούργησαν το εγκαταλειμμένο Ορειβατικό Καταφύγιο των Μελισσουργών, ο «δάσκαλος βουνού» Γιάννης δημιούργησε ένα κέντρο αθλητικών δραστηριοτήτων στα Άγναντα, ο Βαγγέλης και ο Βασίλης έκτισαν και λειτουργούν μια πρότυπη ξενοδοχειακή μονάδα που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από σαλέ των ελβετικών Άλπεων- μάλιστα, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.

Γύρω από τέτοιους ανθρώπους (γιατί υπάρχουν κι άλλες αξιόλογες περιπτώσεις δραστήριων και πρωτοπόρων στην περιοχή) αναπτύσσεται μια τοπική κοινωνική δυναμική- άλλοι άνθρωποι εργάζονται και παραμένουν (ή επιστρέφουν) στον τόπο τους, τα μαγαζιά στις πλατείες των χωριών «κινούνται», τα σχολεία της περιοχής συνεχίζουν να έχουν μαθητές. Η ζωή συνεχίζεται- και, ναι, είναι καλύτερη από πριν. Η νοσταλγία δεν είναι πάντοτε γλυκειά, πόσο μάλλον ρεαλιστική.

" Ένας τόπος που κινδύνεψε να ερημώσει γίνεται σιγά σιγά ένα ελληνικό υπόδειγμα αειφόρου ανάπτυξης- χωρίς κιτς και βλαπτικές υπερβολές, «τουριστοχώρια» και περιβαλλοντικές αλλοιώσεις"Προς το παρόν, φυσικά- αλλά είναι καλός οιωνός ότι και οι άνθρωποι που γνωρίσαμε και η τοπική κοινωνία εν γένει, δε βιάζονται... Όχι μόνο γιατί είναι «λιτοί» στις απαιτήσεις τους αλλά και γιατί, ως γνώστες και του τόπου και του αντικειμένου τους, γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα πως η παρθένα φύση των Τζουμέρκων είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα που πρέπει να αναδείξουν και να διαφυλάξουν ταυτόχρονα.

Τώρα που γράφεται αυτό το κείμενο τα πάντα στα Τζουμέρκα είναι λευκά και παγωμένα- όμως μιλήσαμε μαζί τους μπροστά από ένα τζάκι που σιγόκαιγε μεγάλα κούτσουρα βελανιδιάς, με την καρδιά μας πιο ζεστή απ’ ότι στη μεγάλη πόλη.

Μη σας τρομοκρατούνε άδικα τα (μετεωρολογικά) δελτία- οι δρόμοι είναι ανοιχτοί.