Σε συμφωνία κατέληξαν η Κομισιόν, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη μετεξέλιξη της Frontex σε οργανωμένο σώμα Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Η νέα υπηρεσία θα έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει ώστε να αντιμετωπίσει τυχόν προβλήματα που θα ταυτοποιεί κατά μήκος των μεθορίων. Ουσιαστικά θα αποτελεί μια μετεξέλιξη της Frontex, αφού θα έχει περισσότερες δυνατότητες και ευθύνες.
Όταν εντοπίζονται ελλείψεις, ο οργανισμός θα έχει την αρμοδιότητα να ζητήσει από τα κράτη μέλη τη λήψη έγκαιρων διορθωτικών μέτρων. Σε επείγουσες καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη λειτουργία του χώρου Σένγκεν και κατά τις οποίες δεν αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις, ο οργανισμός θα είναι σε θέση να παρέμβει για να διασφαλίσει ότι θα αναληφθεί δράση επί τόπου, ακόμη και απουσία αίτησης για βοήθεια από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ή ακόμα κι αν το εν λόγω κράτος μέλος θεωρεί πως δεν υπάρχει ανάγκη πρόσθετης παρέμβασης.
Το νέο σώμα θα έχει βαρύνονται ρόλο στη διαχείριση του μεταναστευτικού ενώ προβλέπεται πως εφόσον κάποιο κράτος – μέλος διαφωνεί με το σχέδιο παροχής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή – Ακτοφυλακή τότε «οι άλλες χώρες της ΕΕ θα μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα».
«Και αν ένα κράτος μέλος αρνείται να συνεργαστεί με τον Οργανισμό, σε βαθμό που θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία της ζώνης Σένγκεν, θα υπάρχει η δυνατότητα για τα υπόλοιπα κράτη μέλη να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα σύνορα μέσω του άρθρου 29 του κώδικα συνόρωντου Σένγκεν, το οποίο ελαφρώς τροποποιείται μέσω του παρόντος κανονισμού», εξηγεί ο εισηγητής Artis Pabriks.
Βασικά σημεία
- Επιστροφές: Ο νέος οργανισμός θα έχει πιο ενεργό ρόλο στην επιστροφή των μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους, αλλά μόνο όταν πρόκειται για την εκτέλεση των αποφάσεων που έχουν ήδη ληφθεί από τις εθνικές αρχές.
- Εάν ένα κράτος-μέλος διαφωνεί με την απόφαση του Συμβουλίου για παροχή βοήθειας, οι άλλες χώρες της ΕΕ μπορούν να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.
- Ο εξοπλισμός για τις ομάδες άμεσης επέμβασης θα διατίθεται από τα κράτη-μέλη μέσα σε δέκα μέρες από την κατάρτιση του επιχειρησιακού σχεδίου.
- Θα οριστούν αξιωματικοί που θα λειτουργούν ως σύνδεσμοι μεταξύ του Οργανισμού και των κρατών-μελών και θα εποπτεύουν όλα τα κράτη-μέλη που έχουν εξωτερικά σύνορα. Καθένας από αυτούς θα μπορεί να καλύπτει έως και τέσσερις γεωγραφικά γειτονικές χώρες, προκειμένου να διασφαλιστεί μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ του Οργανισμού και του οικείου κράτους-μέλους.
Επόμενα βήματα
Η συμφωνία θα περάσει από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών τη Δευτέρα, 27 Ιουνίου. Εάν περάσει από την Επιτροπή θα τεθεί σε ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη σύνοδο του Ιουλίου.