Πέντε γυναίκες επί σκηνής αφηγούνται τη ζωή μιας γυναίκας με φόντο έναν κόσμο που αλλάζει. Μεγαλώνοντας στον απόηχο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η ηρωίδα σπάει τα δεσμά της μεσοαστικής της ανατροφής και μέσα από το γράψιμο αναπτύσσει οξεία πολιτική και κοινωνική συνείδηση. Πόσο μεγαλειώδης μπορεί να είναι η ζωή μιας «συνηθισμένης» γυναίκας;

«Τα Χρόνια» της Ανί Ερνό (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022) ζωντανεύουν στη σκηνή της Πειραιώς 260 από την Ελίνε Άρμπο για δύο μόνο παραστάσεις, στις 13 και 14 Ιουλίου.

Η ταλαντούχα σκηνοθέτις από την Ολλανδία συστήνεται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, στο πλαίσιο του Κύκλου του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Η Σκηνή των Βιβλίων, με μια θεατρική μεταφορά του έργου, που έχει επαινεθεί από την κριτική -και αποκλειστικά με γυναικείο καστ.

«Τα Χρόνια» της Ερνό -νέας καλλιτεχνικής διευθύντριας του εμβληματικού Internationaal Theater Amsterdam- είναι μια αφηγηματική περιπλάνηση που συνθέτει χαρισματικά το γυναικείο βίωμα με τη συλλογική περιπέτεια.

Με έναυσμα φωτογραφίες, τραγούδια και ρεπορτάζ που κινητοποιούν τη λειτουργία της μνήμης, το έργο αποτυπώνει την πορεία της αφηγήτριας προς τη χειραφέτηση αναδεικνύοντας πώς η γυναικεία ταυτότητα διαπλέκεται σ’ όλες της τις πτυχές με τη σεξουαλικότητα, την ταξική καταγωγή, τους προσωπικούς στόχους. Η ιστορία μιας γυναίκας μετατρέπεται έτσι σε βιογραφία της μεταπολεμικής Δυτικής Ευρώπης.

«Εκθαμβωτική εξιστόρηση μιας ολόκληρης περιόδου και ταυτόχρονα μιας ολόκληρης ζωής», όπως το χαρακτήρισε το εβδομαδιαίο ένθετο De Standaard der Letteren, το βιβλίο της Ερνό αποτέλεσε για τη Ελίνε Άρμπο ένα «υλικό ονείρων», και μέσα από μια τέτοια ονειρική οπτική το αντιμετώπισε δραματουργικά.

Ταυτόχρονα, το βιβλίο συνδυάζει δύο στοιχεία που την ενδιαφέρουν ιδιαίτερα στο έργο της: αφενός μια κοινωνιολογική ματιά, ενδεικτική από τη σκηνική μεταφορά του Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ του Εντουάρ Λουί (The End of Eddy, 2020), και αφετέρου τη δυναμική γυναικεία παρουσία επί σκηνής, κρίνοντας από τις πρόσφατες σκηνοθεσίες της έργων όπως Οι ώρες, θεατρική μεταφορά του μυθιστορήματος της Βιρτζίνια Γουλφ Η Κυρία Ντάλογουεϊ (The Hours, 2021), Πενθεσίλεια του Χάινριχ φον Κλάιστ (Penthesilea, 2023) και Οι νόμοι, διασκευή του μυθιστορήματος της Κόνι Πάλμεν (The Laws, 2024) με γυναικείους πρωταγωνιστικούς ρόλους.         

«Όταν διάβασα τα Χρόνια, αμέσως είπα μέσα μου: αυτό το βιβλίο έχει γραφτεί για μένα. Το ύφος της Ανί Ερνό είναι τόσο διεισδυτικό και οικουμενικό που κάνει όλες αυτές τις μνήμες που περιγράφει βαθιά οικείες. Οι εικόνες της ξυπνούν μέσα μου μια αίσθηση νοσταλγίας, αλλά ταυτόχρονα ντροπής και θυμού», εκμυστηρεύεται η σκηνοθέτιδα.

Και αυτή η σύνδεση αποτυπώνεται ισχυρά στη σκηνοθεσία: «Χάρη στις καταπληκτικές ερμηνείες, οι ώρες -και την ίδια στιγμή τα χρόνια- περνούν αστραπιαία», σημειώνει η ολλανδική εφημερίδα de Volkskrant, ενώ, αντίστοιχα, η Telegraaf υπογραμμίζει ότι «η Άρμπο, σ’ αυτή τη θεσπέσια παραγωγή, δείχνει πόσο μεγαλειώδης μπορεί να είναι η ζωή μιας συνηθισμένης γυναίκας».

Σύμφωνα με το περιοδικό Theaterkrant, «η Άρμπο αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι είναι η πιο άξια σκηνοθέτιδα θεατρικών συνόλων στην Ολλανδία: στα χέρια της το βιβλίο γίνεται από τις καλύτερες παραστάσεις της χρονιάς». Ένας ακόμη λόγος να την ανακαλύψουμε και στην Ελλάδα.

Κύκλος «Η σκηνή των βιβλίων»- Παραστάσεις που γεννήθηκαν από ένα βιβλίο

Στον νέο Κύκλο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου τα βιβλία ανεβαίνουν στη σκηνή, με 8 παραστάσεις (6 ελληνικές και 2 ξένες) βασισμένες σε σύγχρονα λογοτεχνικά αριστουργήματα από διάσημους συγγραφείς αλλά και λιγότερο γνωστές φωνές της λογοτεχνίας.

Ανάμεσά τους τρία βιβλία βραβευμένα με Νομπέλ: η Ανί Ερνό, η Χαν Γκανγκ και ο Ζοζέ Σαραμάγκου δίνουν, με την αριστοτεχνική γραφή τους, νέα πνοή στη θεατρική εμπειρία θέτοντας θεμελιώδη ερωτήματα για την ανθρώπινη κατάσταση. 

Συντελεστές

Σκηνοθεσία και προσαρμογή Eline Arbo

Βασισμένο στο βιβλίο της Annie Ernaux

Μετάφραση Rokus Hofstede

Μουσική Thijs van Vuure

Σχεδιασμός σκηνικών Juul Dekker

Σχεδιασμός κοστουμιών Rebekka Wörmann

Βοηθός Bonnie Brandt

Σχεδιασμός φωτισμού Varja Klosse

Βοηθός Emanuel Nijkerk

Δραματουργία Willemijn Barelds

Βοηθός Hiske Krammer

Βοηθός σκηνοθέτιδας Ludy Golstein

Παίζουν Mariana Aparicio, Nettie Blanken, Janni Goslinga, Ilke Paddenburg και June Yanez.

Συμπαραγωγή Het Nationale Theater και Internationaal Theater Amsterdam

Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη από τις εκδόσεις Μεταίχμιο (2021).

Info

Πειραιώς 260 (ΧΩΡΟΣ Δ)

13 και 14 Ιουλίου, στις 21:00

Γλώσσα ολλανδικά με ελληνικούς υπέρτιτλους