Η μάστιγα της εποχής είναι αναμφισβήτητα η ακρίβεια σε προϊόντα και είδη πρώτης ανάγκης, που έχει ξυπνήσει το τέρας της επισιτιστικής κρίσης οδηγώντας καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπους στην εξαθλίωση.
Ανάμεσα στις τιμές που έχουν κυριολεκτικά εκτοξευτεί είναι κι αυτή της ζάχαρης, που μόνο τους τελευταίους δύο μήνες έχει αυξηθεί κατά 55% με τα παγκόσμια αποθέματα να φτάνουν μόλις για τις επόμενες 68 ημέρες.
Η ζάχαρη, μετά το αλεύρι, το ρύζι και τα έλαια είναι προϊόν πρώτης ανάγκης. Όχι φυσικά γιατί μπορεί να λείψει από τον καθημερινό καφέ ή τσάι των ευκατάστατων δυτικών, αλλά γιατί είναι απαραίτητο συστατικό για την παρασκευή ψωμιού.
Της βασικής τροφής εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε Αφρική και Ασία που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την επισιτιστική κρίση.
Ανάμεσά τους και τα 210 εκατομμύρια ανθρώπων στη Νιγηρία, που αν και θεωρείται η μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής, δυσκολεύονται να εξοικονομήσουν φαγητό για το τραπέζι τους. Γι αυτούς, η αύξηση της τιμής της ζάχαρης σημαίνει λιγότερο ψωμί στο σπίτι.
Τιμές ρεκόρ από το 2010
Η ζάχαρη παγκοσμίως διαπραγματεύεται στις υψηλότερες τιμές από το 2010, κυρίως εξαιτίας της καταστροφής που έχουν υποστεί οι καλλιέργειες εξαιτίας της κλιματικής κρίσης στην Ινδία και την Ταϊλάνδη, που είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο.
Μετά τις αυξήσεις στην τιμή του ρυζιού, που ανάγκασε χώρες όπως η Ινδία να επιβάλλουν απαγόρευση στις εξαγωγές για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες, έτσι κι οι αυξήσεις στη ζάχαρη εκτινάσσουν τον πληθωρισμό των τροφίμων, φέρνοντας στην επιφάνεια την επισιτιστική ανασφάλεια που τροφοδοτείται από το Ελ Νίνιο, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα ασθενέστερα νομίσματα.
Κι ενώ τα πλουσιότερα κράτη μπορούν να απορροφήσουν το υψηλότερο κόστος της ζάχαρης, για τα φτωχότερα είναι ένας καθημερινός αγώνας.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει μείωση 2% της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης το 2023-24, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, που μεταφράζεται σε απώλεια περίπου 3,8 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με τον Φάμπιο Παλμιέρι, ερευνητή της παγκόσμιας αγοράς εμπορευμάτων του FAO.
Ενα κακό νέο αν αναλογιστεί κανείς ότι όλο και περισσότερο, η ζάχαρη χρησιμοποιείται για βιοκαύσιμα όπως η αιθανόλη, κάνοντας τα παγκόσμια αποθέματα ζάχαρης να βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009.
Πως η ζάχαρη προκαλεί επισιτιστική κρίση
Η Βραζιλία, που είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ζάχαρης θα βοηθήσει να καλυφθούν οι ελλείψεις στην αγορά, αλλά μετά τον Μάρτιο του 2024 όταν θα ξεκινήσει η συγκομιδή. Αναμένεται μάλιστα να είναι κατά 20% μεγαλύτερη από την περσινή, δήλωσε η Κέλυ Γκούχαρη, ανώτερη ερευνητική αναλύτρια στην εταιρεία γεωργίας δεδομένων και ανάλυσης Gro -Intelligence.
Μέχρι τότε όμως, οι χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές - όπως οι περισσότερες στην υποσαχάρια Αφρική – θα παραμένουν ευάλωτες.
Η Νιγηρία, αγοράζει το 98% της ακατέργαστης ζάχαρης από άλλες χώρες. Το 2021, απαγόρευσε τις εισαγωγές ραφιναρισμένης ζάχαρης για να ενισχύσει την εγχώρια επεξεργασία ζάχαρης. Ένα σχέδιο που κόστισε 73 εκατ. δολάρια και περιελάμβανε την επέκταση των υποδομών ζάχαρης.
Όμως αυτό, δεν εμπόδισε την εκτόξευση της τιμής της στην εγχώρια αγορά. Πριν μια εβδομάδα 50 κιλά ζάχαρης κόστιζαν 66 δολάρια και σήμερα 81 δολάρια.
Το φαινόμενο Ελ Νίνιο είναι υπεύθυνο για ακραίες καιρικές συνθήκες όπως ξηρασία και πλημμύρες που καταστρέφουν τις καλλιέργειες, με τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή θα κάνει το Ελ Νίνιο ακόμη πιο ισχυρό τα επόμενα χρόνια.
Η Ινδία απαγορεύει τις εξαγωγές
Η Ινδία άντεξε την ξηρασία του Αυγούστου, την χειρότερη εδώ και έναν αιώνα και οι καλλιέργειες στη δυτική πολιτεία της Μαχαράστρα, που αποτελούν πάνω από το ένα τρίτο της παραγωγής της ζαχαροκάλαμου, παρέμειναν σταθερές. Παρόλα αυτά, η παραγωγή ζάχαρης θα μειωθεί κατά 8% φέτος, σύμφωνα με την Indian Sugar Mills Association.
Ετσι, μετά το ρύζι η κυβέρνηση θα απαγορεύσει και τις εξαγωγές ζάχαρης για να καλύψει τις εσωτερικές ανάγκες καθώς η χώρα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ζάχαρης στον κόσμο.
Στην Ταϊλάνδη, τα αποτελέσματα του Ελ Νίνο στις αρχές της καλλιεργητικής περιόδου άλλαξαν όχι μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα της συγκομιδής.
Έτσι φέτος θα έχει μόνο 84 εκατομμύρια τόνους ζαχαροκάλαμου που θα αλέθονται την περίοδο συγκομιδής του 2024, σε σύγκριση με 103 εκατομμύρια τόνους φέτος.
Έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ προέβλεψε πτώση 15% της παραγωγής στην Ταϊλάνδη τον Οκτώβριο.
Για να κρατήσει χαμηλές τις τιμές η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης, επέβαλε ελέγχους στις τιμές για πρώτη φορά από το 2018, γεγονός που αποθάρρυνε τους αγρότες από την καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου καθώς μειώθηκε το εισόδημά τους.
Η Ινδονησία - ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ζάχαρης πέρυσι, μείωσε τις εισαγωγές και η Κίνα, ο Νο. 2 εισαγωγέας, αναγκάστηκε να απελευθερώσει αποθέματα ζάχαρης για να αντισταθμίσει τις υψηλές τιμές στην εγχώρια αγορά για πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια.
(με πληροφορίες από Associated Press)