Συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ είχαν ως αποτέλεσμα την επιλογή μιας νέας μεταβατικής κυβέρνησης για τη Λιβύη την Παρασκευή, με σκοπό να δοθεί τέλος σε μια δεκαετία χάους, διχασμού και βίας μέσω εθνικών εκλογών αργότερα μέσα στο έτος.
Ο Μοχάμεντ αλ Μένφι, πρώην διπλωμάτης από τη Βεγγάζη, θα ηγηθεί ενός τριμελούς προεδρικού συμβουλίου, ενώ ο Αμπντουλχαμίντ Ντμπέιμπε, από τη Μισράτα της δυτικής Λιβύης, θα ηγηθεί της κυβέρνησης ως πρωθυπουργός.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε λόγο στο Twitter για ένα σημαντικό βήμα προς την ειρήνη, δίνοντας συγχαρητήρια στη νέα ηγεσία και τονίζοντας πως όλοι οι φορείς οφείλουν να υποστηρίξουν τη διαδικασία προς δημοκρατικές και ελεύθερες εκλογές τον Δεκέμβριο. Επίσης, σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών χαιρέτισε την εξέλιξη , σημειώνοντας πως «ο ορισμός του μεταβατικού προεδρείου...ευελπιστούμε ότι θα συνεισφέρει αποφασιστικά στην ειρήνευση και στην σταθεροποίηση της Λιβύης και της περιοχής γενικότερα». Επίσης, επισημαίνεται πως η Ελλάδα, ως άμεσος γείτονας της Λιβύης, προσβλέπει στην εγκαθίδρυση επαφών με το νέο Προεδρείο ευθύς μόλις αναλάβει τα καθήκοντα του, με σκοπό την ενίσχυση των διμερών σχέσεων στη βάση της διεθνούς δικαίου. Παράλληλα, εκφράζεται η ετοιμότητα της χώρας μας, ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, να προσφέρει βοήθεια στη Λιβύη προκειμένου να συνεισφέρει στην ανοικοδόμηση και στην εμπέδωση της ασφάλειας, ενώ τονίζεται η θέση της Ελλάδας πως για την ειρήνευση και σταθεροποίηση της Λιβύης, απαραίτητο κριτήριο είναι η άμεση αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από τη χώρα.
Η Λιβύη είναι βυθισμένη στο χάος από τότε που μια υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ επέμβαση σήμανε το τέλος του καθεστώτος Καντάφι το 2011. Από το 2014 και μετά η χώρα είναι χωρισμένη σε αντιμαχόμενες κυβερνήσεις, υποστηριζόμενες από ξένες δυνάμεις, σε δύση και ανατολή.
Δεδομένων των πολλών παρατάξεων που υπάρχουν στη χώρα και μάλλον δεν θα είναι πρόθυμες να εγκαταλείψουν την επιρροή που έχουν, και με ξένες δυνάμεις να έχουν επενδύσει σε τοπικούς συμμάχους, η νέα κυβέρνηση πιθανώς θα δεχτεί σύντομα πίεση. Επίσης, ο ορισμός μιας νέας κυβέρνησης δεν αναμένεται να επηρεάσει πολύ την ισορροπία στρατιωτικής ισχύος στη χώρα, όπου ένοπλες ομάδες ελέγχουν τους δρόμους και οι παρατάξεις είναι χωρισμένες μεταξύ δύσης και ανατολής, κατά μήκος μιας οχυρωμένης γραμμής μετώπου.
Αναλυτές χαρακτηρίζουν την ομάδα της νέας κυβέρνησης ως τους απρόσμενους νικητές μιας αναμέτρησης για την ηγεσία μεταξύ άλλων τριών ομάδων υποψηφίων που παρουσιάστηκαν στους 75 Λίβυους συμμετέχοντες που επελέγησαν από τον ΟΗΕ για τις πολιτικές συνομιλίες. Μία σύνθεση που περιελάμβανε τον επικεφαλής του κοινοβουλίου (που εδρεύει στην ανατολική Λιβύη) Αγκουΐλα Σάλεχ και τον υπουργό Εσωτερικών (με έδρα στη δυτική Λιβύη) Φάτχι Μπασάγκα, εκλαμβανόταν ως «φαβορί», μα ηττήθηκε με 39 ψήφους έναντι 34.
Η σύνθεση περιλαμβάνει επίσης τον Μούσα αλ Κόνι, από τον νότο, και τον Αμπντουλάχ αλ Λάφι, από τη δύση, στο προεδρικό συμβούλιο. Ο Μπασάγκα εξέφρασε μέσω Twitter τη στήριξή του προς τη διαδικασία και τη νέα κυβέρνηση μετά την ψηφοφορία.
Όλοι οι υποψήφιοι για τη νέα κυβέρνηση υποσχέθηκαν να τιμήσουν τα σχέδια για προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στις 25 Δεκεμβρίου και να μη θέσουν υποψηφιότητα τότε. Ο ΟΗΕ παρουσίασε δημόσια τις υπογεγραμμένες δεσμεύσεις τους.
Ο Ντμπέιμπε έχει περιθώριο ως τις 26 Φεβρουαρίου να παρουσιάσει μια νέα κυβέρνηση στο κοινοβούλιο, που έχει τρεις εβδομάδες για να την εγκρίνει.
Η τελευταία διαδικασία στον ΟΗΕ προέκυψε μετά από συνδιάσκεψη στο Βερολίνο πέρυσι και ανέβασε ρυθμούς το φθινόπωρο, αφού αποκρούστηκε η επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ της ανατολικής Λιβύης ενάντια στην Τρίπολη. Επίσης, περιελάμβανε κατάπαυση του πυρός, μα δεν έχουν ικανοποιηθεί όλοι οι όροι- μια ένδειξη της έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών και των διαμαχών στο εσωτερικό τους.
Η νέα κυβέρνηση μπορεί να κάνει δυσκολότερο το γεφύρωμα του χάσματος μεταξύ δύσης και ανατολής, σύμφωνα με τον αναλυτή Τζαλέλ Χαρχάουϊ, του Ινστιτούτου Κλινγκεντάελ. Αν και γεννηθείς στην ανατολή, ο Μένφι θεωρείται πως βρίσκεται κοντά στη νυν κυβέρνηση της Λιβύης, και δεν έχει ισχυρούς δεσμούς με τον Χαφτάρ ή άλλους ηγέτες της ανατολής.
Η Τουρκία, η οποία υποστηρίζει την κυβέρνηση της Τρίπολης, και τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος, που έχουν υποστηρίξει τον Χαφτάρ, χαιρέτισαν την επιλογή της νέας κυβέρνησης.
Την εξέλιξη χαιρέτισαν και οι ΗΠΑ, με τον Νετν Πράις, εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, να δηλώνει πως «υποστηρίζουμε πλήρως το αποτέλεσμα της διαδικασίας με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ που θα οδηγήσει σε μια σταθερή, ασφαλή Λιβύη και εκλογές τον Δεκέμβριο του 2021».
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες χαιρέτισε και αυτός τον σχηματισμό της νέας, μεταβατικής κυβέρνησης και κάλεσε όλους τους Λίβυους και όλες τις χώρες να σεβαστούν το αποτέλεσμα.
«Η έκκλησή μου προς όλους είναι να αναγνωρίσουν και να δεχτούν τα αποτελέσματα αυτά (σ.σ. της ψηφοφορίες που έγινε σήμερα μεταξύ των Λίβυων αντιπροσώπων) και να συνεργαστούν με τις νέες αρχές που εξελέγησαν», ανέφερε. «Είναι απολύτως αναγκαίο να ενώσουμε τη Λιβύη και να προχωρήσουμε προς τα εμπρός, στον δρόμο για την ειρήνη», πρόσθεσε.
(με πληροφορίες από Reuters)