Από τον Καντάφι στον Ερντογάν και τα νέα εθνικά διλήμματα

Πάμε για διαπραγματεύσεις και συμβιβασμό;
Νοέμβριος 2009. Ο Ερντογάν, πρωθυπουργός τότε της Τουρκίας σε επίσκεψή του στην Τρίπολη.
Νοέμβριος 2009. Ο Ερντογάν, πρωθυπουργός τότε της Τουρκίας σε επίσκεψή του στην Τρίπολη.
ASSOCIATED PRESS

«Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η αντίδραση των λευκών και χριστιανών Ευρωπαίων όταν θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια εισροή πεινασμένων και αμαθών Αφρικανών...Αύριο η Ευρώπη ίσως να μην είναι ευρωπαϊκή...καθώς εκατομμύρια είναι αυτοί που θέλουν να έρθουν...Δεν ξέρουμε εάν η Ευρώπη θα παραμείνει μια ενωμένη και προοδευτική ήπειρος ή εάν θα καταστραφεί από τις επιδρομές των βαρβάρων», προειδοποιούσε το 2010 και απειλούσε ταυτόχρονα την Ε.Ε. ο Μουαμάρ Καντάφι, απευθυνόμενος στον τότε Ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ζητώντας 5 δισ. Ευρώ για να αποτρέψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Μάλιστα, τον Αύγουστο του 2010, μιλώντας σε μια ομάδα γυναικών, επισήμανε ότι το «Ισλάμ θα γίνει η θρησκεία της Ευρώπης» και επί μια ώρα τους κήρυττε τις ελευθερίες που παρέχει η θρησκεία του στο «ασθενές» φίλο κάνοντάς τους δώρο και από ένα κοράνι. Αυτά έγραφε το BBC στις 31 Αυγούστου του 2010.

Δέκα χρόνια μετά, ένας άλλος αρχηγός κράτους εργαλειοποιεί το μεταναστευτικό και πραγματοποιεί την απειλή που είχε κάνει ο μετέπειτα βίαια δολοφονημένος πρώην ηγέτης της Λιβύης.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ο Ερντογάν έχει λάβει ως βοήθεια για το προσφυγικό ζήτημα έξι δισ. ευρώ για τις ανάγκες των προσφύγων που βρίσκονται στη χώρα του. Επίσης όπως έχει γράψει η DW η Ε.Ε του υποσχέθηκε επίσπευση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ελεύθερη βίζα για τους Τούρκους πολίτες και επίσπευση της τελωνειακής ένωσης. Φυσικά ο Ερντογάν, ειδικός στο ανατολίτικο παζάρι, πιέζει και λέει πως δεν έχει πάρει όλα τα λεφτά και η κ. Μέρκελ του υπόσχεται και άλλα, αρκετά δισ. Ευρώ, για υποδομές σχετικές με τους πρόσφυγες προκειμένου η συμφωνία για το μεταναστευτικό να διατηρηθεί.

Η υπόλοιπη ιστορία είναι γνωστή. Γνωρίζουμε τη στάση που κράτησαν και κρατούν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. αναφορικά με την υποδοχή προσφύγων. Όπως επίσης γνωρίζουμε και πως χειρίστηκε η χώρα μας αυτή την κρίση. Από την υπέρβαση των νησιωτών μας στην υποδοχή των ταλαίπωρων αυτών ανθρώπων, στο «λιάζονται» της κ. Χριστοδουλοπούλου, για να φτάσουμε στην απελπιστική και άκρως επικίνδυνη κατάσταση σήμερα μετά την αρχική αμφιθυμία και τις παλινδρομήσεις της κυβέρνησης, η οποία αναπόφευκτα βρέθηκε ενώπιον μιας ωμής πραγματικότητας.

Εδώ και μια δεκαετία όλοι γνώριζαν που οδηγούμαστε, όχι ως ελληνικός λαός, αλλά ως Ευρωπαίοι. Βέβαια υπάρχουν δύο κατηγοριών Ευρωπαίοι, αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις και αυτοί που καλούνται να εφαρμόσουν τα τετελεσμένα. Ένας Βορράς και ένας Νότος. Η Ελλάδα το ξέρει πολύ καλά αυτό. Επίσης να μην ξεχνάμε ότι υπήρξαν και πολεμικές επιχειρήσεις στις οποίες η Ελλάδα δεν είχε καμία συμμετοχή. Ωστόσο, η χώρα ρημαγμένη σε όλους τους τομείς από τη δεκαετή οικονομική κρίση και τα μνημόνια, με μισό εκατομμύριο νέους και παραγωγικούς Έλληνες να έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, καλείται να επωμιστεί τις ανθρωπιστικές συνέπειες αυτών των επεμβατικών επιχειρήσεων σε δυσανάλογο βαθμό απ΄ αυτόν που μπορεί να διαχειριστεί.

Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ επέρχονται γεωπολιτικές αλλαγές και νέοι συσχετισμοί δυνάμεων, με την Τουρκία να διεκδικεί ρόλο ισχυρής ηγεμονικής περιφερειακής δύναμης στην ευρύτερη περιοχή. Την ίδια ώρα οι αντοχές του κόσμου έχουν εξαντληθεί, η διάψευση των ελπίδων και των προσδοκιών προκαλεί αγανάκτηση και ο ελληνικός λαός βρίσκεται για ακόμη μια φορά, με αφορμή το μεταναστευτικό και σχετικά με το άνοιγμα ή μη των συνόρων με το επιχείρημα του ανθρωπισμού, σε εμφυλιοπολεμική κατάσταση. Για ακόμη μια φορά το κομματικό υπερβαίνει το εθνικό.

Σε αυτή ακριβώς τη χρονική συγκυρία ο υβριδικός πόλεμος που διεξάγει εναντίον μας η γειτονική χώρα και για τον οποίο όλοι μιλούσαν, κλιμακώθηκε λίγο μετά τα πρωτοφανή επεισόδια μεταξύ πολιτών και αστυνομικών στα νησιά μας.

Ακολούθησαν τα μισθωμένα λεωφορεία με πρόσφυγες, μετανάστες και οι καραβιές με τους πιο εξαθλιωμένους και αδύναμους, που προκαλούν πόνο ψυχής και οι φωτογραφίες τους κάνουν το γύρω του κόσμου. Αυτές που δεν τονίζονται ιδιαίτερα είναι οι μυστήριες φυσιογνωμίες σφριγηλών ανδρών, κάποιοι εκ των οποίων είναι οπλισμένοι με τούρκικα δακρυγόνα και βομβιδοβόλα.

Όσο γράφονται αυτές οι γραμμές (2/3/2020) τα πάντα μπορούν να συμβούν. Μια εξέγερση των προσφύγων στα νησιά, μια προβοκάτσια στα σύνορα, ένας νεκρός και μια Τουρκία που θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο του προστάτη των ομόθρησκών της. Το έχει ξανακάνει, είναι γνωστές οι «ανθρωπιστικές» επιχειρήσεις της. Ας μην ξεχνάμε πως πριν από μερικές ημέρες έκανε λόγο για τουρκική μειονότητα της Θράκης.

Εν τω μεταξύ η αλληλεγγύη από τα διεθνή φόρα και την Ε.Ε., παρά τις δηλώσεις συμπαράστασης, προβληματίζει. Η Γερμανίδα καγκελάριος κατανοεί που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέμενε περισσότερη βοήθεια από την Ευρώπη για να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση. Η Διεθνής Αμνηστία αντιδρά στην απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για πάγωμα των διαδικασίων ασύλου κάνοντας λόγο για απάνθρωπα μέτρα που συνιστούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

Εάν προλειαίνεται το έδαφος για μια διαπραγματεύση με την Τουρκία, αυτή θα γίνει με το πιστόλι στον κρόταφο, της Ελλάδας φυσικά.

Βέβαια η ζωή είναι απρόβλεπτη και δεν γνωρίζω εάν ο Ερντογάν θα έχει κατάληξη παρόμοια με του πρώην ηγέτη της Λιβύης, όμως αυτό που γνωρίζω είναι ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει συνέχεια. Επίσης αντιλαμβάνομαι ότι ο διχασμός είναι βαθιά εντυπωμένος στο θυμικό του Έλληνα και αυτό πάντα μας οδηγούσε σε εθνικές καταστροφές. Απλά αυτή τη φορά ίσως να είναι ολοκληρωτική.

Δημοφιλή