Ανταπόκριση - Βρυξέλλες
Η άνοδος της ακροδεξιάς και των λαϊκιστικών κομμάτων, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, όλοι το περίμεναν και όλοι το απεύχονταν. Όμως τα κόμματα του κέντρου και συγκεκριμένα ο «μεγάλος συνασπισμός», δηλαδή οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και το Renew Europe (κεντρώοι και φιλελεύθεροι) διατηρούν από κοινού την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το ΕΛΚ κυριαρχεί καθώς οι ψηφοφόροι το κατέστησαν κυρίαρχη δύναμη γεγονός που κάνει την εκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη θητεία στη Κομισιόν πιο πιθανή.
Ωστόσο, αν και φαίνεται ότι διατηρείται η ισορροπία δυνάμεων στο Κοινοβούλιο των 720 εδρών δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο για τις ισορροπίες στη Γαλλία και τη Γερμανία όπου η ακροδεξιά ανέβηκε επικίνδυνα, αναγκάζοντας τον πρόεδρο Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και τον Καγκελάριο Σολτς να χρεώνεται τη μεγαλύτερη ήττα που έχουν δεχθεί οι Σοσιαλδημοκράτες από την ίδρυση του κόμματος.
Τα αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα όπως τα παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 2 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας:
το ΕΛΚ έρχεται πρώτο με 185 έδρες, πρόκειται για μια αύξηση 9 ευρωβουλευτών, σε σύγκριση με το 2019.
οι Σοσιαλιστές έρχονται δεύτεροι με 137 έδρες και χάνουν δύο έδρες
το Renew (Φιλελεύθεροι) που το στηρίζει ο Μακρόν, παρά τις τεράστιες απώλειες παραμένει τρίτη δύναμη με 89 έδρες από 102 σε σύγκριση με το 2019. Χάνου δηλαδή 13 έδρες
το ECR του οποίου ηγείται η Μελόνι κερδίζει 73 έδρες, από 69 που είχε (κερδίζει 4 έδρες)
το ακροδεξιό ΙD (Λεπέν) 58, ενισχυμένο κατά 9 έδρες
οι Πράσινοι 52, χάνοντας 19 έδρες
οι Αριστεροί (Left) 36, αντί 37 στην προηγούμενη Ευρωβουλή
οι μη εγγεγραμμένοι κερδίζουν 45 έδρες και λοιπά κόμματα 50 έδρες.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προσωρινά δεδομένα, η συμμετοχή σε ολόκληρη την ΕΕ ανήλθε σε 51%.
Αρχίζουν τα παζάρια και οι διαβουλεύσεις
Βάσει αυτών των αποτελεσμάτων η κυρίαρχη κεντρώα-δημοκρατική πλειοψηφία προβλέπεται να έχει 407 ευρωβουλευτές, που αντιπροσωπεύουν το 56% των εδρών. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που επιδιώκει μια δεύτερη θητεία στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα χρειαστεί 361 ψήφους από το Ευρωκοινοβούλιο.
Σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων οι επικεφαλής των τριών βασικών κομμάτων απευθύνθηκαν στους δημοσιογράφους θέτοντας παράλληλα τις θέσεις και τους όρους τους για το σχηματισμό πλειοψηφίας. Πιο συγκεκριμένα τοποθετήθηκαν για το εάν θα στηρίξουν τη φον ντερ Λάιεν γαι την προεδρία της Κομισιόν.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως το ΕΛΚ απέδειξε πως είναι φάρος σταθερότητας και παρουσίασε τον εαυτό της ως ασπίδα κατά των άκρων, αφήνοντας όμως να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να συνεργαστεί με το ECR της Μελόνι. Αυτό το ενδεχόμενο για τους Σοσιαλιστές θεωρείται κόκκινη γραμμή, όπως επανέλαβε το βράδυ της Κυριακής ο επικεφαλής υποψήφιος των Σοσιαλιστών για την Κομισιόν Νίκολας Σμιτ, ο οποίος όμως άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους Πράσινους που μαζί με το Renew είναι οι μεγάλοι χαμένοι.
«Καμία πλειοψηφία δεν μπορεί να σχηματιστεί χωρίς το ΕΛΚ και μαζί ... θα οικοδομήσουμε ένα προπύργιο ενάντια στα άκρα από τα αριστερά και από τα δεξιά» είπε η φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε πως ξεκινούν και επισήμως οι ζυμώσεις έτσι ώστε να υπάρξουν οι απαραίτητες συμμαχίες. Επιπλέον σε απάντηση της στην ΕΡΤ δήλωσε πεπεισμένη ότι τι μπορεί να κερδίσει δεύτερη θητεία στην Κομισιόν και ότι το Συμβούλιο των Ευρωπαίων ηγετών θα στηρίξει την υποψηφιότητά της.
Ποιος φοβάται την άκρα δεξιά
Ενώ οι ακροδεξιοί και οι εθνικοσυντηρητικοί αναμενόταν να πετύχουν μεγάλες νίκες, είδαν τον αριθμό των εδρών τους να αυξάνεται μόνο ελαφρώς. Συγκεκριμένα το ECR είδε αύξηση του αριθμού των ευρωβουλευτών από 69 σε 72, ενώ η ακροδεξιά Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) κέρδισε εννέα έδρες, αν και εμφανίσθηκαν πολλά μικρά κόμματα με ακραίες τοποθετήσεις.
Είναι αλήθεια ότι η πολιτική της ΕΕ θα μετατοπιστεί προς τα δεξιά αλλά δεν είναι βέβαιο σε τι βαθμό θα συμβεί αυτό. Όπως τονίζουν οι FT σε ανάλυσή τους οι λαϊκιστές και οι ακροδεξιοί ευρωβουλευτές θα αποτελούν πιθανότατα το ένα τέταρτο του κοινοβουλίου. Δεν είναι αμελητέο - αντίθετα πρόκειται για άλμα από το 5% που κέρδιζαν πριν από 15 χρόνια, όμως δεν πρόκειται να καταλάβουν το Κοινοβούλιο ή την ΕΕ. Άλλωστε τα κόμματα αυτά είναι κατακερματισμένα και δεν θεωρείται καθόλου βέβαιο ότι θα καταφέρουν να συνεργαστούν. Το πιο πιθανό είναι να χωριστούν σε ομάδες με τους σκληρούς, τους λιγότερο σκληρούς, τους ευρωσκεπτικιστές και τους πραγματιστές.
Ο κίνδυνος παραμένει από τους λαϊκιστές τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς που τυγχάνει να είναι υποστηρικτές του Πούτιν και θα μπορούν να θέσουν σημαντικά εμπόδια στην λήψη αποφάσεων και κατά προέκταση στη γεωπολιτική πορεία της ΕΕ. Για αυτό και είναι αναγκαίο οι πολιτικές συνθέσεις, που είναι να γίνουν, να συμβούν το συντομότερο δυνατό, δεδομένου ότι από την 1η Ιουλίου την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναλαμβάνει η Ουγγαρία του φιλορώσου Ορμπάν.
Οσον αφορά τους φόβους για ρωσική διείσδυση και την πρόκληση πολιτικής αστάθειας στην ΕΕ αυτή ίσως και να συνέβη με την άνοδο της Λεπέν στη Γαλλία και το μεγάλο ρίσκο που πήρε ο Μακρόν, καθώς δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επικρατήσει στις επερχόμενες εκλογές που προκήρυξε.
Στη Γερμανία η εξευτελιστική ήττα του Σολτς είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει αναταράξεις. Ξαφνιάζει ότι οι έρευνες κατά του AfD για συνεργασία με ξένες δυνάμεις (Ρωσία-Κίνα) δεν απέτρεψε το εκλογικό σώμα από το να τους ψηφίσει.
Τώρα και αυτό θα χρεωθεί στον Σολτς και η γκρίνια που επικρατεί στον κυβερνητικό συνασπισμό για τα πάντα, από τις διαμάχες για τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι τον προϋπολογισμό, ίσως να τον οδηγήσει σε κατάρρευση νωρίτερα από τις προγραμματισμένες εκλογές του 2025.
Τα αποτελέσματα όπως διαμορφώνονται