Εκατό χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον μεγάλο ξεριζωμό

Η ιστορική αλήθεια είναι κάτι σαν την ραδιενέργεια.
Hulton Deutsch via Getty Images

«Εμείς που θανατωθήκαμε εδώ, μην μας ξεχνάς γιατί η λήθη του κακού είναι άδεια για την επανάληψή του» γράφει η επιγραφή του Ελληνικού μνημείου στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης Μαουτχάουζεν – Γκούζεν της Αυστρίας για τον θάνατο 3.700 Ελλήνων κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.

Μακάρι να υπήρχε μια ανάλογη επιγραφή σε κεντρικό σημείο της Ελληνικής πρωτεύουσας να μας θυμίζει τα εκατομμύρια των τραγικών θυμάτων της Μεγάλης Καταστροφής και του Μεγάλου Ξεριζωμού του 1922.

Τριάντα τρία χρόνια μετά την Μεγάλη Καταστροφή, στις 15/9/1955, ο Ηλίας Βενέζης (1904-1973), Ακαδημαϊκός, συγγραφέας και από τα πιο φωτεινά πνεύματα της ελληνικής διανόησης, αναφερόμενος στο φονικό πογκρόμ στον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης την νύχτα της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, σημείωνε απογοητευμένος:

«…Στα βιβλία που γράφαμε, όσα δένονταν με το δράμα του 22, κοιτάζαμε να βλέπουμε όσο γίνεται λιγώτερο το θηρίο της Ασίας, όσο γίνεται λιγώτερο τον «εχθρό». Ανιχνεύαμε να βρούμε τον άνθρωπο, να τα εξηγήσουμε όλα με τη μοίρα του, να βρούμε μια δικαίωση εκεί που μονάχα το ένστικτο του θηρίου και το πάθος έδιναν τη σωστή εξήγηση και ερμηνεία στα γεγονότα.

Προχωρήσαμε ακόμα πιο πολύ. Είπαμε να ξεχάσουμε την Ιστορία – εμείς, ένας λαός που έχει ανάγκη ν΄ακουμπά στην Ιστορία. Και αλλάξαμε τον τόνο των βιβλίων που δίδασκαν στα παιδιά μας. Αμβλύναμε τις σκληρές γραμμές, τα μαρτύρια του Γένους στον καιρό του 1821 και στους μετέπειτα καιρούς, φτάσαμε ακόμα να σβήνουμε περιστατικά, ονόματα, θηριωδίες. Όλα αυτά, ίσως συναντηθούμε με την αντίπερα χώρα, ίσως επιτέλους γίνουμε φίλοι.

Οι μέρες του Σεπτεμβρίου του 1955 μας γυρίζουν στις μέρες του 1922. Βλέπουμε τώρα πως είχαμε λάθος λέγοντας πως απ΄ τη μια στιγμή στην άλλη το θηρίο γίνεται άνθρωπος. Όχι, φαίνεται πως δεν γίνεται. Γι΄ αυτό από τη σκοπιά τούτη εδώ που εκφράζει το ελληνικό πνεύμα, θέλουμε να πούμε την πικρία μας γιατί απατηθήκαμε.

Θα πρέπει τώρα να ξανακοιτάξουμε τον εαυτό μας. Δε θ΄αποφασίσουμε να διδάξουμε τώρα στα παιδιά μας το μίσος. Αλλά θ΄αποφασίσουμε πως το χρέος μας, ως Ελλήνων συγγραφέων, είναι αυτό: να ξαναθυμηθούμε πάλι, να μην πάψουμε να θυμόμαστε, να μάθουμε στα παιδιά μας να θυμούνται» (Νέα Εστία, Τεύχος 677, σελίδα 1184).

Έκτοτε πέρασαν άλλα εξήντα έξη χρόνια. Και όμως, ένα τμήμα της ελληνικής διανόησης δεν έβαλε ακόμα μυαλό. Οι διάφοροι «καθηγητές» που μας μιλάνε για «συνωστισμούς» και «αναχωρήσεις» κατά την τραγωδία του 1922, για στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτών επί των ημερών μας σε ελληνικό νησί, για «κατευναστικό» μοίρασμα της εθνικής μας περιουσίας και κάποιοι «Σουσλώφ» που μας συστήνουν να «μην είμαστε μονοφαγάδες», ουσιαστικά συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον ώστε να μας πείσουν πως πρέπει «να ξεχάσουμε», «να τα βρούμε» με τους Τούρκους, θυσιάζοντας αυτά που μας απέμειναν.

Ακόμα και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία επέλεξαν να «τιμήσουν» έμμεσα την μνήμη των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον Μεγάλο Διωγμό, εκδίδοντας γραμματόσημα για τους πρώτους προσφυγικούς συνοικισμούς στην Ελλάδα του 1923 (Βύρων, Καισαριανή, Νίκαια, Νέα Ιωνία). Μη τυχόν και προκαλέσουμε το μεγάλο θηρίο με τα γυάλινα πόδια. Μη τυχόν και μας θυμώσει.

Οι ισλαμοφασίστες της Άγκυρας εν έτι 2022 αποτελούν το χειρότερο δείγμα παντουρκιστών* που έχουν παρελάσει από την τουρκική εξουσία, από δημιουργίας της Τουρκικής «Δημοκρατίας» στις 29 Οκτωβρίου 1923.

Ε, λοιπόν όχι! Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε το μεγάλο ξεριζωμό από την γη της Ιωνίας. Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε ένα εκατομμύριο νεκρούς, ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες μέσα σ΄ένα ορμητικό ποτάμι από αίμα και δάκρυα.

Είναι ιερό χρέος τόσο της σημερινής γενιάς των Ελλήνων αλλά και των γενεών που θα ακολουθήσουν, να κρατήσουν ζωντανή την μνήμη και άσβεστη τη φλόγα που ψάχνει την αλήθεια για τα αίτια της συμφοράς. Για την κατάρρευση της Συνθήκης των Σεβρών και την αφετηρία της εθνικής συμφοράς. Για να βεβαιωθούν όλοι πως το κακό δεν θα επαναληφθεί.

Οι λαοί που ξεχνούν την ιστορία τους, ιδιαίτερα λαοί σαν τους Έλληνες που σημάδεψαν και σημαδεύουν με το πνεύμα τους την παγκόσμια ιστορία, είναι καταδικασμένοι σε μαρασμό και εξαφάνιση.

Η δικαιολογημένη και απόλυτα αναγκαία ειρηνική συμβίωση με τον προβληματικό γείτονα δεν περνάει μέσα από την λήθη του παρελθόντος, αλλά μέσα από την μνήμη του.

Όσοι το ξεχνούν ή υποκρίνονται πως το αγνοούν, αργά ή γρήγορα θα βρεθούν υπόλογοι απέναντι στην ιστορία και την αλήθεια. Τόσο απλά!

Η ιερή υποχρέωση, το εθνικό, πατριωτικό και δημοκρατικό καθήκον «να ξαναθυμηθούμε πάλι, να μην πάψουμε να θυμόμαστε, να μάθουμε στα παιδιά μας να θυμούνται» αγνοείται από το επίσημο ελληνικό κράτος επί ολόκληρες δεκαετίες, μη τυχόν και θυμώσει ένας γείτονας που σε κάθε ευκαιρία περηφανεύεται πως «μας πέταξε στη θάλασσα».

Έτσι και φέτος, την δέκατη κατά σειρά δεκαετία από την Μεγάλη Καταστροφή, το επίσημο ελληνικό κράτος κάνει επίδειξη έλλειψης μνήμης και όχι, ως όφειλε, το ακριβώς αντίθετο.

Το βάρος πέφτει στους ώμους διάφορων και μεμονωμένων πρωτοβουλιών σε ολόκληρη την Ελλάδα. Μια από αυτές είναι η πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ) στην οποία συμμετέχει και το International Hellenic Association (IHA).

Η συμμετοχή του ΙΗΑ στην πρωτοβουλία της ΟΠΣΕ περιλαμβάνει ομιλίες-διαλέξεις διακεκριμένων προσωπικοτήτων από το ΙΗΑ ΖΟΟΜ forum ολόκληρο το έτος 2022 (Κάθε Πέμπτη σύμφωνα με το πρόγραμμα το οποίο ανακοινώνεται σταδιακά). Στο τέλος του 2022 όλες οι ομιλίες-διαλέξεις θα εκδοθούν σε βιβλίο (e-book) το οποίο θα μεταφραστεί σε διάφορες ξένες γλώσσες, με στόχο την ενημέρωση διεθνούς κοινού.

Οι διάφοροι εθνο-αποδομητές, συνήθως από σκοπιμότητα ή άγνοια, είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία για τον απλούστατο λόγο πως η ιστορική αλήθεια είναι κάτι σαν την ραδιενέργεια. Εκεί που πιστεύουν πως την κουκούλωσαν, εκεί ακριβώς ξεπετιέται ολοζώντανη και δυνατή…

.
.
.

Δημοφιλή