Ο καύσωνας με την ονομασία «Κλέων», που πλήττει την Ελλάδα, και ο «Κέρβερος» που σαρώνει όλη τη νότια Ευρώπη, «χτίζονται» εδώ και μήνες. Και η κατάσταση πρόκειται να γίνει πολύ χειρότερη, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Οι θερμοκρασίες είναι σταθερά πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου από τα μέσα Απριλίου σε πολλές περιοχές του Νότου. Σε νησιά της Μεσογείου, όπως στη Σικελία και τη Σαρδηνία, ο υδράργυρος αναμένεται να ανέβει στους 48 βαθμούς Κελσίου τις επόμενες ημέρες και θα μπορούσε ακόμη και να σπάσει το ρεκόρ των 48,8 βαθμών που καταγράφηκε στη Γηραιά Ηπειρο τον Αύγουστο του 2021.
Και αυτές είναι μόνο οι θερμοκρασίες του αέρα. Νέα δεδομένα δείχνουν ότι το έδαφος είναι ακόμα πιο ζεστό. Ο δορυφόρος ανίχνευσης θερμότητας Copernicus της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας εντόπισε ότι οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της γης έχουν ήδη ξεπεράσει τους 45 C σε μεγάλες περιοχές της Ιταλίας. Κατά μήκος των ανατολικών πλαγιών της Αίτνας, η ηλιοκαμένη γη ξεπέρασε τους 50 βαθμούς Κελσίου στις 9 και 10 Ιουλίου.
Και αυτό ήταν αργά το πρωί. Η θερμοκρασία θα ήταν ακόμη υψηλότερη το απόγευμα - και πιθανότατα πιο ζεστή στη συνέχεια, καθώς ο καύσωνας έχει ενταθεί κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας.
Στη Λάρισα, ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-3 κατέγραψε νωρίς την Παρασκευή (14/7) θερμοκρασία εδάφους 55°C.
Στις αγροτικές περιοχές αυτή η κατάσταση αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιών επειδή η βλάστηση στεγνώνει πιο γρήγορα. Και στις αστικές περιοχές, οι επιφάνειες από τσιμέντο, τούβλα και άσφαλτο διατηρούν τη θερμότητα κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα ο αέρας να μην κρυώνει τόσο πολύ όσο στην ύπαιθρο.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που ονομάζεται «θερμική νησίδα», το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο να πεθάνουν ευάλωτα άτομα.
Γιατί η ζέστη είναι τόσο έντονη
Οι καύσωνες είναι φυσικά γεγονότα. Σε αυτήν την περίπτωση, ο θερμός αέρας έχει σπρωχτεί προς τα βόρεια από τη Σαχάρα στην Αφρική.
Αλλά οι καύσωνες γίνονται όλο και πιο συνηθισμένοι, διαρκούν περισσότερο και οι μέγιστες θερμοκρασίες αυξάνονται. Η υπερβολική ζέστη σκότωσε περισσότερους από 61.000 ανθρώπους στην Ευρώπη πέρυσι.
Η συνεχώς αυξανόμενη θερμοκρασία του περιβάλλοντος - κατά 1,2 C περίπου από την προβιομηχανική εποχή - οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά μοτίβα.
Οι υψηλότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες του νερού στη Μεσόγειο εκλύουν επιπλέον θερμότητα στον περιβάλλοντα αέρα, σαν ένα τεράστιο καλοριφέρ.
Η φετινή χρονιά αναμένεται να είναι μια από τις πιο καυτές στην ιστορία - αν όχι η θερμότερη όλων. Τα προκαταρκτικά δεδομένα από δορυφόρους υποδηλώνουν ότι νωρίτερα αυτόν τον μήνα η Γη είχε τις τρεις πιο ζεστές μέρες στα χρονικά.
Ο αντίκτυπος του καιρικού μοτίβου Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό, που έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση επιπλέον θερμότητας από τον ωκεανό στην ατμόσφαιρα, δεν έχει γίνει ακόμη αισθητός.
Αλλά θα γίνει τους επόμενους μήνες και αναμένεται να προσθέσει προσωρινά ακόμη 0,2 βαθμούς Κελσίου στην παγκόσμια θερμοκρασία περιβάλλοντος. Φέτος η χρονιά είναι «καυτή», αλλά το 2024 θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερο.
Ο Ιούνιος ήταν ο πιο ζεστός στην ιστορία. Ο Ιούλιος θα τον ξεπεράσει.
Ο Ιούνιος που πέρασε ήταν ο πιο θερμός που έχει καταγραφεί, σπάζοντας το παλιό παγκόσμιο ρεκόρ κατά σχεδόν ένα τέταρτο του βαθμού (0,13 βαθμοί Κελσίου), με τους παγκόσμιους ωκεανούς να σημειώνουν ρεκόρ θερμοκρασίας για τρίτο συνεχόμενο μήνα, ανακοίνωσε η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) την Πέμπτη.
Ο παγκόσμιος μέσος όρος των 16,55 βαθμών Κελσίου του Ιουνίου ήταν 1,05 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα - η πρώτη φορά που ένας καλοκαιρινός μήνας ήταν περισσότερο από έναν βαθμό Κελσίου θερμότερος από το κανονικό.
Αλλα συστήματα παρακολούθησης του καιρού, όπως η NASA, το Berkeley Earth και το European’s Copernicus, είχαν ήδη χαρακτηρίσει τον περασμένο μήνα τον πιο ζεστό Ιούνιο που έχει καταγραφεί, αλλά η NOAA κρατάει αρχεία με δεδομένα που χρονολογούνται 174 χρόνια, πίσω στο 1850.
Τόσο η ξηρά όσο και ο ωκεανός ήτανπιο ζεστά από ποτέ για μήνα Ιούνιο. Ωστόσο, η επιφάνεια της θάλασσας του πλανήτη - που καλύπτει το 70% της έκτασης της Γης - έχει σημειώσει διαδοχικά μηνιαία ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο ενώ ο Βόρειος Ατλαντικός είναι ζεστός από τα μέσα Μαρτίου, λένε οι επιστήμονες. Η περιοχή της Καραϊβικής έσπασε όλα τα προηγούμενα ρεκόρ, όπως και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το πρώτο εξάμηνο του 2023 ήταν ο τρίτος θερμότερος Ιανουάριος έως Ιούνιος που έχει καταγραφεί, πίσω από το 2016 και το 2020, σύμφωνα με την NOAA.
Η υπηρεσία λέει ότι υπάρχει πιθανότητα 20% το 2023 να είναι η πιο ζεστή χρονιά στην ιστορία, με την 2024 να είναι ακόμη πιο πιθανό για κάτι τέτοιο. Ο Ρόμπερτ Ρόουντ του Berkeley Earth και η ομάδα του υπολογίζουν ότι υπάρχει 80% πιθανότητα το 2023 να καταλήξει ως η πιο καυτή χρονιά που έχει καταγραφεί.
Αυτό συμβαίνει επειδή είναι πιθανό το φετινό έτος να γίνει ακόμη πιο ζεστό στην πορεία. Ο Ιούλιος είναι συνήθως ο πιο ζεστός μήνας του έτους και το ρεκόρ για τον Ιούλιο και τον θερμότερο μήνα οποιασδήποτε χρονιάς είναι 16,71 βαθμοί (παγκόσμιος μέσος όρος) που σημειώθηκε τόσο τον Ιούλιο του 2019 όσο και τον Ιούλιο του 2021.
Εντεκα από τις πρώτες δώδεκα ημέρες του Ιουλίου ήταν θερμότερες από ποτέ, σύμφωνα με μια ανεπίσημη και προκαταρκτική ανάλυση του Climate Reanalyzer του Πανεπιστημίου του Maine. Η Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός δήλωσαν ότι ο κόσμος μόλις πέρασε την πιο καυτή εβδομάδα που έχει καταγραφεί.