Πανελλαδική έρευνα Παπαστράτος: Ξεπερασμένη συνήθεια το κάπνισμα, προκαλεί ακόμα και τσακωμούς

Η τάση για στροφή σε εναλλακτικά προϊόντα, το έλλειμμα υπεύθυνης ενημέρωσης για καπνιστές και μη, αλλά και το εύρημα-έκπληξη για το κόστος του καπνίσματος στην συναισθηματική ζωή.
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ / Marc

Η έλλειψη υπεύθυνης ενημέρωσης για καπνιστές και μη - με βάση την επιστημονική γνώση και όχι την διασπορά φημολογίας ή τις ...θεωρίες συνωμοσίας, είναι ίσως το κορυφαίο πρόβλημα που αναδεικνύει η έρευνα της Marc που παρουσίασε η Παπαστράτος στο αμφιθέατρο της Εθνικής Πινακοθήκης, σε μία προσπάθεια να αποτυπωθούν οι σύγχρονες τάσεις, αλλά και οι προβληματισμοί της ελληνικής κοινωνίας σε σχέση με το τσιγάρο.

Προκαλεί εντύπωση ότι 7 στους 10 Έλληνες κάνουν λόγο για ”ξεπερασμένη συνήθεια”, που όμως δεν εγκαταλείπουν οι 3 στους 10 συμπατριώτες μας, με μικρή αλλά σταθερή τάση μετακίνησης σε εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης.

Από τα συμπεράσματα της μέτρησης ξεχωρίζουν τα ακόλουθα:

  • Το ποσοστό των ενήλικων καπνιστών στην Ελλάδα ανέρχεται σήμερα στο 28,5%. Το 8% (κατά 2,5% υψηλότερο από πέρυσι) του συνολικού πληθυσμού χρησιμοποιεί εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης.
  • Το 71,8% των μη καπνιστών θεωρεί πως το κάπνισμα αποτελεί μια ξεπερασμένη συνήθεια. Το 83,9% των καπνιστών ανησυχεί πως το κάπνισμα έχει σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία του. Το 37,2% των μη καπνιστών με σύντροφο καπνιστή ενοχλείται από την οσμή του τσιγάρου. Το 58,8% των καπνιστών βιώνει διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη σύντροφό του. Το αντίστοιχο περσινό ποσοστό ήταν στο 49%.
  • Το 45% των οικογενειών δεν επιτρέπει το κάπνισμα στο σπίτι.
  • Το 15,2% των καπνιστών κρύβει ότι καπνίζει από αγαπημένα πρόσωπα ή φίλους. Το 58% των μη καπνιστών προτιμά κάποιος καπνιστής να χρησιμοποιεί εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος παρά να καπνίζει συμβατικό τσιγάρο.
  • Μόνο το 11,4% δηλώνει επαρκώς ενημερωμένο για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος. Μόνο το 33,5% γνωρίζει ποιες είναι οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα συμβατικά τσιγάρα και στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού.
  • Το 63,2% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο βαθμός βλαπτικότητας ενός καπνικού προϊόντος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά τη φορολόγησή του.
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ / Marc

Το τσιγάρο «καίει» την συναισθηματική και κοινωνική ζωή των καπνιστών

Από τα πλέον ενδιαφέροντα ευρήματα της νέας έρευνας - που δεν έχουν συζητηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα - είναι οι κοινωνικές «παρενέργειες» του τσιγάρου στη ζωή των καπνιστών, που αγγίζουν ακόμα και τον συναισθηματικό τομέα.

Πώς επηρεάζει το κάπνισμα τη συναισθηματική ζωή των καπνιστών;

Το κάπνισμα αποτελεί συχνή πηγή διαφωνιών στις διαπροσωπικές σχέσεις, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που ο/η σύντροφος, ή ο /σύζυγος δεν καπνίζει. Πρόκειται, μάλιστα, για ένα φαινόμενο αρκετά πιο έντονο σε σχέση με πέρυσι.

  • 6 στους 10 (59,2%) καπνιστές με σύντροφο μη καπνιστή δηλώνουν πως το κάπνισμα ενοχλεί τον/τη σύντροφό τους. Ποσοστό αυξημένο συγκριτικά με το 51,7% της περσινής έρευνας. Το ποσοστό των καπνιστών που ανέφεραν διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη σύντροφό τους αυξήθηκε από 49% σε 58,8%.
  • Κι αν αυτό το αποτέλεσμα είναι σχετικά αναμενόμενο, έκπληξη προκαλεί το 30,6% των καπνιστών με σύντροφο που επίσης καπνίζει, το οποίο αναφέρει το τσιγάρο ως αιτία διαφωνιών. Από τη δική τους πλευρά, και το 62,9% των μη καπνιστών με συντρόφους καπνιστές αναφέρει διαφωνίες και τσακωμούς με τον/τη σύντροφο επειδή καπνίζει.
  • Για 6 στους 10 μη καπνιστές (57%) «τα άτομα που καπνίζουν είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά από αυτούς που δεν καπνίζουν». Ποσοστό κατά 7% (50,5% 2021) υψηλότερο από πέρυσι.

Πώς επηρεάζει το κάπνισμα την κοινωνική ζωή των καπνιστών;

Πέρα από τις συντροφικές σχέσεις των καπνιστών φαίνεται να επηρεάζονται αρνητικά και οι οικογενειακές και φιλικές τους σχέσεις, με την πλειοψηφία των μη καπνιστών (66,3%) να ενοχλούνται από το γεγονός ότι ένα συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο καπνίζει. 8 στους 10, μάλιστα, (80,6%) αναφέρουν πως έχουν προσπαθήσει να πείσουν κάποιον καπνιστή από το συγγενικό ή φιλικό τους περιβάλλον να διακόψει το κάπνισμα.

  • Το 45% των οικογενειών δεν επιτρέπουν το κάπνισμα στο σπίτι τους.
  • Το 68,4% των μη καπνιστών αναφέρει πως ενοχλείται όταν επισκέπτεται σπίτια καπνιστών γιατί δεν αισθάνεται άνετα σε χώρο με καπνό.
  • Το 61,6% των μη καπνιστών ενοχλείται όταν σε εξωτερικούς χώρους καφέ ή εστιατορίων κάποιοι γύρω τους καπνίζουν τσιγάρα.
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ / Marc

Τι δεν ξέρουμε, αλλά θα θέλαμε να ξέρουμε για το τσιγάρο; Πολλά!

Ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν στη χρήση εναλλακτικών προϊόντων καπνού;

Οι 5 κορυφαίες αιτίες που οδηγούν στη χρήση εναλλακτικών προϊόντων καπνού συμβαδίζουν με τις ανησυχίες των καπνιστών για το τσιγάρο. Οι μισοί (51,7%) αναφέρουν ως βασικό λόγο τον μειωμένο κίνδυνο για την υγεία, ενώ 4 στους 10 (43%) ότι δεν μυρίζει. Η απουσία της καύσης του καπνού και της στάχτης παρουσιάζονται στην τρίτη (21,7%) και τέταρτη (20,6%) θέση αντίστοιχα στη λίστα, ενώ τη βασική πεντάδα συμπληρώνει το γεγονός πως είναι πιο οικονομικά (14,5%).

  • Σε ποσοστά μικρότερα από 15% αναφέρθηκαν ως λόγοι η περιέργεια, η προσπάθεια διακοπής ή ελάττωσης του τσιγάρου, και το γεγονός πως είναι καινοτόμο προϊόν. Με μικρότερα, μονοψήφια ποσοστά ακολουθούν η σύσταση γιατρού, η ευχρηστία, η καπνιστική ικανοποίηση που προσφέρει και η προτροπή φίλων/συγγενών.
  • 7 στους 10 (72,5%) χρήστες εναλλακτικών προϊόντων τα προτείνουν σε καπνιστές συμβατικού τσιγάρου.
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ / Marc

Τι πιστεύουν για τα εναλλακτικά προϊόντα οι μη καπνιστές;

Όσον αφορά τους μη καπνιστές, 6 στους 10 (58,3%) προτιμούν κάποιος καπνιστής να χρησιμοποιεί εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος, ενώ 4 στους 10 (41,8%) έχουν προτείνει σε κάποιον καπνιστή να δοκιμάσει μια εναλλακτική λύση.

Σε σχέση με πέρυσι παρατηρείται βελτίωση των στάσεων και απόψεων απέναντι στα εναλλακτικά προϊόντα:

  • Οι μη καπνιστές που προτιμούν κάποιος καπνιστής να χρησιμοποιεί εναλλακτικούς τρόπους καπνίσματος παρά να καπνίζει τσιγάρο αυξήθηκαν κατά 6%, από 52% σε 58%.
  • Το ποσοστό όσων έχουν προτείνει σε κάποιον καπνιστή να σταματήσει το κάπνισμα τσιγάρων και να δοκιμάσει ένα εναλλακτικό προϊόν νικοτίνης αυξήθηκε από 37,4 σε 41,8%.
(από τα αριστερά προς τα δεξιά): Αναστάσιος Σταλίκας, Καθηγητής και Πρόεδρος του ΤμήματοςΨυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Θωμάς Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc και ΛέναΠλαΐτη, Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της Παπαστράτος -Παρουσίαση της Πανελλαδικής έρευνας για το κάπνισμα, 2022: «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε».
(από τα αριστερά προς τα δεξιά): Αναστάσιος Σταλίκας, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος
Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Θωμάς Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc και Λένα
Πλαΐτη, Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας της Παπαστράτος -
Παρουσίαση της Πανελλαδικής έρευνας για το κάπνισμα, 2022: «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε».
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ / Marc

Υπάρχει επαρκής ενημέρωση σε σχέση με τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού;

Και η φετινή έρευνα αναδεικνύει τη σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος με μόλις 1 στους 10 (11,4%) ενήλικους να δηλώνουν επαρκώς ενημερωμένοι. Ποσοστό, ωστόσο, που αυξήθηκε κατά 2,4% από πέρυσι.

  • Ανάμεσα στους καπνιστές, μόνο 2 στους 10 (21,7%) δηλώνουν πως έχουν την πληροφόρηση που χρειάζονται, ενώ 4 στους 10 (42,6%) δήλωσαν πως γνωρίζουν κάποια πράγματα, αλλά όχι αρκετά. 3 στους 10 (35,6%) καπνιστές, δήλωσαν πως γνωρίζουν ελάχιστα ή και τίποτα για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος.
  • Το 56,2% (vs 48,5% 2021) του συνόλου του εξεταζόμενου πληθυσμού πιστεύει πως τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος είναι λιγότερο βλαβερά για την υγεία σε σχέση με το κάπνισμα παραδοσιακού τσιγάρου.
  • Χαρακτηριστικό της έλλειψης ενημέρωσης είναι το ότι μόνο το 33,5% του συνολικού ενήλικου πληθυσμού γνωρίζει ποιες είναι οι βασικές διαφορές ανάμεσα στα συμβατικά τσιγάρα και στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού.

Δημοφιλή