Σαν σήμερα πέθανε ο Σαίξπηρ. Ποιος πραγματικά ήταν;

Ένα ακόμη «Ομηρικό ζήτημα»
Commons wikimedia

O Σαίξπηρ πέθανε 23 Απριλίου ή 3 Μαΐου (αναφέρεται αλλού) 1616 και στη διεθνή ιστορική λογοτεχνία ο βίος και το έργο του, είναι άλλο ένα «Ομηρικό ζήτημα», που σχετίζεται με το εάν ήταν ένα ή πολλά πρόσωπα και ποιάς καταγωγής, εάν έγραψε πρωτότυπα έργα, ή επηρεάστηκε ( ή «έκλεψε» ) από παλαιότερους συγγραφείς και ειδικά Έλληνες και Λατίνους, εάν γνώριζε λατινικά και αρχαία ελληνικά, ούτως ώστε να μπορεί να διαβάσει από το πρωτότυπο, ή διάβασε μεταφράσεις των αρχαίων έργων στ′ αγγλικά και άλλα ενδιαφέροντα ερωτήματα, που γεννούνται για θρυλικές προσωπικότητες σαν τον Σαίξπηρ.

Η εγκωμιαστική πλάκα στο μνημείο του στην εκκλησία της αγ.Τριάδος στην γενέτειρά του, το 1623 ( Shakespeare’s monument in Holy Trinity Church, Stratford ) γράφει:

Epics via Getty Images

IVDICIO PYLIVM GENIO SOCRATES ARTE MARONEM TERRA TEGIT, POPVLVS MÆRET, OLYMPVS HABET – « Στην κρίση Πυλέας/Νέστορας, στην ιδιοφυΐα Σωκράτης, στην τέχνη μυθικός, η γη σε καλύπτει, οι άνθρωποι σε πενθούν, ο Όλυμπος σε κατέχει».

Ο Σαίξπηρ (όποιος κι άν ήταν), λογίζεται πως έζησε από το 1564 μέχρι το 1616 ( 52 ετών ), δηλ. μέσα 16ου αρχές 17ου αι. Στην εποχή του ( αρχές 17ου αι. ) υπήρχαν ήδη στην Αγγλία αρκετοί Έλληνες λόγιοι, αλλά κυρίως έμποροι. Τέτοιοι ήταν ο Μητροφάνης Κριτόπουλος στο κολέγιο Μπάλιολ της Οξφόρδης, ο Χριστόφορος Άγγελος στο ίδιο κολέγιο και στο Τρίνιτυ Κόλετζ του Καίμπριτζ, ενώ αργότερα συναντάμε τον τυπογράφο Νικόδημο Μεταξά, αλλά και τον Ναθαναήλ Κονόπιο ή Κανώπιο στο κολέγιο του Balliol , ο οποίος εισήγαγε τον καφέ και το ψήσιμο του καφέ στην Αγγλία ( έχω γράψει σχετικό άρθρο για το θέμα του Καφέ στην Οξφόρδη και θα το ξαναναρτήσω εν ευθέτω), επάγγελμα που άσκησαν αποκλειστικά οι Έλληνες της Αγγλίας εκείνη την περίοδο ( αρχές 17ου αι.). Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο Σαίξπηρ διδάχθηκε ελληνικά από κάποιον Έλληνα, εν τούτοις η ευρύτερη παιδεία του δεν αποκλείει την γνώση λατινικών και αρχαίων ελληνικών από το αγγλικό σχολείο που φοίτησε.

Πολύ ενδιαφέρον είναι το βιβλίο του συγγραφέα Myron Stagman: Shakespeare’s Greek Drama Secret και σε ελληνική απόδοση στην Ελληνική έκδοση του βιβλίου: το αρχαίο ελληνικό μυστικό του Σαίξπηρ. Αναφέρει σχετικά:

«Η αρχαία ελληνική τραγωδία και κωμωδία ήταν το μυστικό της αθάνατης επιτυχίας του ιδιοφυούς Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Στο βιβλίο αυτό αποδεικνύεται η θεμελιώδης, ζωτικής σημασίας σύνδεση με τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη και τον Αριστοφάνη, καθώς και ποιο ρόλο έπαιξαν στη δημιουργία του «Μάκβεθ», του «Άμλετ», του «Βασιλιά Ληρ» και των υπόλοιπων έργων. Το να ισχυρίζεται κανείς, με την επιμονή που το κάνουν οι φανατικοί οπαδοί του Σαίξπηρ, ότι ο δραματουργός δεν δέχτηκε καμία άμεση επίδραση από την αρχαία ελληνική τραγωδία και κωμωδία, ότι πιθανότατα δεν διάβασε ούτε ένα αρχαίο ελληνικό θεατρικό έργο, συνιστά μια ηθελημένη παράκαμψη της αλήθειας. Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι, την εποχή του Σαίξπηρ, οι σπουδαστές μελετούσαν στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους Ευριπίδη, Σοφοκλή και Αριστοφάνη. Και ο Σαίξπηρ είχε μια ολοκληρωμένη ακαδημαϊκή μόρφωση. Επιπλέον, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι ο Σαίξπηρ εξοικειώθηκε ακόμη περισσότερο με το αρχαίο ελληνικό θέατρο και εμπνεύσθηκε από την αστείρευτη πηγή του αντλώντας υλικό για θέματα, χαρακτήρες, μονολόγους και ποιητικές εικόνες, όταν έγινε επαγγελματίας θεατρικός συγγραφέας. Είναι φανερό ότι η αποκάλυψη των αρχαίων ελληνικών πηγών του Σαίξπηρ αποτελεί τη λύση του σαιξπηρικού μυστηρίου.».

Όλες οι πληροφορίες είναι από παλαιότερο άρθρο μου στο 24grammata

Δημοφιλή