Τζον Λε Καρέ (1931-2020): Ο κατάσκοπος που έφτασε στην κορυφή της Λογοτεχνίας

Αποχαιρετισμός σε έναν μεγάλο συγγραφέα, που δεν πρόδωσε ποτέ την τέχνη του.
Leonardo Cendamo via Getty Images

Ο πράκτορας των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών, που εξελίχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της γενιάς του, πέθανε από πνευμονία το Σάββατο, στην Κορνουάλη, σε ηλικία 89 ετών.

Ο Τζον Λε Καρέ ήταν ο αδιαμφισβήτητος πρύτανης της παγκόσμιας κατασκοπευτικής λογοτεχνίας, την οποία αναβάθμισε σε υψηλή τέχνη, γκρεμίζοντας το λαμπερό στερεότυπο του Τζέιμς Μποντ και εστιάζοντας στην σκοτεινή πραγματικότητα της κατασκοπείας: στην προδοσία που καραδοκεί πίσω από κάθε ανθρώπινη σχέση και στο βαρύ τίμημα της προσποίησης.

Τον ερωτεύτηκα στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν διάβασα τη ”Μικρή Τυμπανίστρια” κι όσο περισσότερο τον διάβαζα, τόσο ζήλευα το ταλέντο του στην εξονυχιστική ανατομία της ανθρώπινης φύσης, με την πρόφαση μιας περιπετειώδους κατασκοπευτικής πλοκής.

″Το πραγματικό θέμα του Λε Καρέ δεν είναι η κατασκοπεία”, είχε γράψει στο New Yorker ο Βρετανός ιστορικός και συγγραφέας, Τίμοθι Γκάρτον Ας. ”Είναι ο ατελείωτα παραπλανητικός λαβύρινθος των ανθρώπινων σχέσεων. Η προδοσία που είναι ένα είδος αγάπης, το ψέμα που είναι μία μορφή της αλήθειας, καλοί άνθρωποι που υπηρετούν κακούς σκοπούς και κακοί άνθρωποι που υπηρετούν το καλό...”

Ο κατάσκοπος

Ο Τζον Λε Καρέ, που γεννήθηκε το 1931 στο Ντόρσετ της Αγγλίας ως Ντέιβιντ Τζον Μουρ Κόρνγουελ και πέρασε τραυματικά παιδικά χρόνια με τον χαρισματικό αλλά αμετανόητο απατεώνα πατέρα του, ο οποίος μπαινόβγαινε στη φυλακή, στράφηκε στην κατασκοπεία και την υπηρέτησε επί 16 χρόνια, δουλεύοντας για τις βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών Μ.Ι.6 και M.I.5.

Στρατολογήθηκε στο απώγειο του Ψυχρού Πολέμου, ενώ σπούδαζε Σύγχρονες Γλώσσες στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, στην Ελβετία και συνέχισε τις σπουδές του στην Οξφόρδη, αναζητώντας πιθανούς συνεργάτες των Σοβιετικών ανάμεσα στους συμφοιτητές του.

Το 1960 μετακόμισε στην Γερμανία ως Βρετανός διπλωμάτης και σαν καλός κατάσκοπος της εποχής, έκανε ανακρίσεις, παγίδευε τηλέφωνα, διοργάνωνε διαρρήξεις και αναλάμβανε πράκτορες.

Τρία χρόνια αργότερα, απέδειξε σε όλο τον κόσμο ότι ο καλός συγγραφέας πρέπει να γράφει μόνο γι αυτά που ξέρει.”Ο Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο”, με τραγικό πρωταγωνιστή έναν Βρετανό κατάσκοπο που πήγε στο Βερολίνο με αποστολή να πείσει τους Ανατολικογερμανούς ότι είναι προδότης της Δύσης, έγινε παγκόσμια επιτυχία και ο πράκτορας Ντέιβιντ Κόρνγουελ έγινε ο συγγραφέας Τζον Λε Καρέ.

Ο συγγραφέας

Εκτοτε έγραφε ασταμάτητα. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου όχι απλώς δεν μείωσε τις δημιουργικές δυνάμεις του, αλλά τις ώθησε σε όλο και υψηλότερα επίπεδα, προς μεγάλη ικανοποίηση των φανατικών θαυμαστών του.

Ο Τζον Λε Καρέ δεν μας απογοήτευσε ποτέ. Δούλευε σκληρά και αριστοτεχνικά, χωρίς εκπτώσεις για τον εαυτό του και αρνείτο πεισματικά συμμετοχές σε λογοτεχνικά βραβεία, τιμητικές διακρίσεις και μετάλλια. Ηταν αφοσιωμένος στην δουλειά του και τη συνέχισε μέχρι τον θάνατό του.

Το τελευταίο βιβλίο του, μία ιστορία κατασκοπείας με φόντο το Brexit, κυκλοφόρησε το 2019 και μεταφράστηκε στα Ελληνικά με τον τίτλο ”Ενας Εντιμος Ανθρωπος”.

Ο Τζον Λε Καρέ ήταν ένας συγγραφέας που πάντα έγραφε γι′ αυτό που ήξερε καλύτερα: την προδοσία. Ομως την τέχνη που υπηρέτησε μέχρι το τέλος της ζωής του, δεν την πρόδωσε ποτέ.

Δημοφιλή