Νιώθουμε πώς πρέπει να “πάρουμε απόφαση” για την απόφαση διαχείρισης των προβλημάτων μας και έτσι πολλές φορές πιάνουμε τον εαυτό μας να χάνεται σε έναν χαοτικό φαυλο κύκλο αποφάσεων. (Κουραστήκαμε ήδη με το να λέμε την λέξη απόφαση).
Η Τζάνσι Νταν σε άρθρο της στην The New York Times αναφέρει πώς της πήρε δέκα χρόνια για να αποφασίσει αν θέλει να γίνει γονιός. «Πέρασα έναν ολόκληρο χρόνο να αναρωτιέμαι αν πρέπει να χωρίσω έναν σύντροφο που φοβόταν τη δέσμευση» λέει.
Όταν πρόκειται για τη λήψη αποφάσεων, η καθυστέρηση μπορεί να μοιάζει με σύνεση, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλώς αργοπορία, όπως εξήγησε στην The New York Times η καθηγήτρια Φράνσις Φράι από τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ.
Μαζί με τη συνεργάτιδά της, τη σύμβουλο ηγεσίας Άννα Μόρις, έχουν γράψει το βιβλίο «Κινήσου γρήγορα και διόρθωσε τα πράγματα» και παρουσιάζουν το podcast «Διορθώνεται», όπου, όπως μας είπαν, βοηθούν ανθρώπους να λύσουν τα προβλήματά τους σε λιγότερο από μισή ώρα.
Αν και αναγνωρίζουν ότι μερικά διλήμματα είναι πιο σύνθετα από άλλα, υποστηρίζουν πως τα περισσότερα μπορούν να λυθούν με ταχύτητα και ορμή.
Ετσι λοίπον σύμφωνα με την Τζάνσι Νταν και την βοήθεια των ειδικών στο άρθρο της στην The New York Times αυτά ειναι τα 5 βήματα που μάς προτείνει για να πάρουμε μια απόφαση όσο πιο έυκολα μπορούμε.
1. Εντοπίζουμε τη ρίζα του προβλήματος
Μέχρι να καταλάβουμε ποια είναι η πραγματική αιτία που μας κρατάει στάσιμους, είναι δύσκολο να προχωρήσουμε, εξηγούν οι Φράι και Μόρις. Αυτό που θεωρούμε πρόβλημα είναι συχνά απλώς ένα σύμπτωμα ενός βαθύτερου ζητήματος. Χρειάζεται ειλικρίνεια και να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε χωρίς να επικρίνουμε τον εαυτό μας ποιο είναι στην πραγματικότητα το πρόβλημα; Τι συναισθήματα μας προκαλεί; και τι κρύβεται πίσω από αυτό.
2. Φτίαχνουμε ένα πλάνο μαζεύοντας όσο πιο πολλές πληροφορίες μπορούμε
Αφού εντοπίσουμε το πραγματικό πρόβλημα, οι Φράνσις Φράι και Άννα Μόρις μάς προτείνουν να συγκεντρώσουμε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούμε, ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης πριν προχωρήσουμε.
Η δρ. Σου Βάρμα, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο ΝΥU Langone, προτείνει στο άρθρο της Τζάνσι Νταν στην The New York Times, να κάνουμε στον εαυτό μας μερικές ερωτήσεις που βοηθούν στη συλλογή των σωστών δεδομένων: Τι θα χρειαστεί να κάνω για να λύσω αυτό το πρόβλημα; Τι με εμποδίζει να το κάνω; Τι θα συμβούλευα έναν φίλο στη θέση μου; Και σε τι μου κοστίζει η αναποφασιστικότητά μου;
3. Αναζητούμε διαφορετικές απόψεις
Οι Φράνσις Φράι και Άννα Μόρις ξεκαθαρίζουν ότι είναι σημαντικό να ζητάμε γνώμες από άτομα εκτός του κοντινού μας κύκλου, γιατί έτσι παίρνουμε μια πιο ισορροπημένη εικόνα του προβλήματος και μπορεί να προκύψουν λύσεις που δεν τις είχαμε σκεφτεί.
Η Φράι συμβουλεύει να βρίσκουμε σκόπιμα ανθρώπους που είναι εντελώς έξω από την κανονική μας ομάδα. Αυτό μπορεί να είναι ένας γείτονας, ένας φίλος ενός φίλου ή κάποιος από διαφορετικό τμήμα στη δουλειά. Η Φράι πρόσθεσε ότι προτιμούν και διαφορετικές γενιές, γιατί πολύ συχνά «κολλάμε» μόνο στη δική μας
4. Δημιουργούμε μια ιστορία για την αλλαγή που θέλουμε να κάνουμε
Το επόμενο βήμα, όπως μας εξήγησαν οι Φράι και Μόρις, είναι να φτιάξουμε ένα «αφήγημα αλλαγής», μια ιστορία που περιγράφει το πώς η απόφασή μας θα επηρεάσει τη ζωή μας.
Η Άννα Μόρις λέει ότι μια καλή ιστορία αλλαγής έχει τρία μέρη: Παρελθόν, παρόν και μέλλον. Πρέπει να είναι ενα καθαρογραμμένο αφήγημα , εξηγώντας γιατί η αλλαγή είναι απαραίτητη, πώς θα αλλάξουν τα πράγματα και πώς θα νιώσουμε στο μέλλον όταν πάρουμε την απόφασή μας. Η Μόρις τονίζει να χρησιμοποιούμε ζωηρούς και συγκεκριμένους όρους και να περιγράφουμε το μέλλον με αισιόδοξη γλώσσα, γιατί αυτό μας δίνει ενέργεια.
5. Κάνουμε το βήμα
Μόλις περάσουμε τα προηγούμενα βήματα, ήρθε η ώρα να «πηδήξουμε»στο επόμενο βήμα και να δράσουμε, όπως μας είπε η Φράνσις Φράι. Κάν’ το! Πάμε!
Η Άννα Μόρις μας εξηγεί ότι είναι φυσιολογικό να μην νιώθουμε απόλυτη βεβαιότητα για την απόφασή μας, προσθέτοντας ότι «η αυτοπεποίθηση είναι ένα προϊόν της δράσης».
Μας τόνισαν ότι το επόμενο βήμα δεν χρειάζεται να είναι δραματικά μεγάλο ή να αλλάξει ολόκληρη τη ζωή μας για να μετράει. Το σημαντικό είναι να σπάσουμε τον ατέρμονο κύκλο της αναποφασιστικότητας. Όπως λέει η Μόρις: «Κανείς δεν μας είπε ποτέ: «Μακάρι να είχα πάρει περισσότερο χρόνο».
Σύμφωνα με άρθρο του Psych Central υπάρχουν και κάποιες άλλες συμβουλές που μπορούμε να υιοθετήσουμε, αναφορικά αυτήν την φορά με το το πως νιώθουμε και τι ψυχολογική στάση θα ήταν καλό να κρατάμε.
Το Psych Central προτείνει:
Να είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας. Όσο μπορούμε, ας προσπαθούμε να πιστεύουμε ότι η λύση βρίσκεται κάπου κοντά απλώς χρειάζεται να τη βρούμε.
Έρευνες του 2018 δείχνουν ότι η παρακινησή μας αυξάνεται όταν είμαστε βέβαιοι ότι θα πετύχουμε το αποτέλεσμα που επιδιώκουμε.
Για να αναπτύξουμε αυτή τη θετική σκέψη, χρειάζεται πρώτα να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας, ώστε να έχουμε εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας να λύνουμε προβλήματα.
Να είμαστε προνοητικοί. Καλό είναι να σκεφτόμαστε μπροστά και να προβλέπουμε πιθανά εμπόδια. Αν, για παράδειγμα, έχουμε σήμερα ένα δύσκολο διαγώνισμα μαθηματικών και περιορισμένο χρόνο, ας φροντίσουμε να πάρουμε επιπλέον μολύβια, σε περίπτωση που κάποιο σπάσει.
Να το βλέπουμε ως πρόκληση. Ας αντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα ως πρόκληση και όχι ως ενόχληση. Έτσι παίρνουμε τον έλεγχο στα χέρια μας.
Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία του στωικισμού μάς υπενθυμίζει να εστιάζουμε σε όσα μπορούμε να ελέγξουμε και να μετατρέπουμε κάθε εμπόδιο σε ευκαιρία για εξέλιξη.
Να ρωτάμε τους ειδικούς. Ένας καλός λύτης προβλημάτων δεν προσπαθεί πάντα να τα βγάλει πέρα μόνος του. Κάποιες φορές χρειάζεται καθοδήγηση ή εξειδικευμένη γνώση.
Αν, για παράδειγμα, προσπαθούμε να επισκευάσουμε μια συσκευή, ας ζητήσουμε βοήθεια από κάποιον που γνωρίζει πώς γίνεται.
Να μη γκρινιάζουμε αλλά να κινούμαστε. Η γκρίνια σπαταλά ενέργεια και μας ρίχνει ψυχολογικά. Αν έχουμε τρεις συναντήσεις μέσα σε μία μέρα, αντί να παραπονούμαστε για το φορτωμένο πρόγραμμα, ας ξεκινήσουμε να οργανώνουμε τον χρόνο μας.
Να αναλαμβάνουμε την ευθύνη. Κάποιες φορές τα σχέδιά μας αποτυγχάνουν και αυτό είναι εντάξει. Είναι μέρος της ζωής.
Οι άνθρωποι που προχωρούν μπροστά σηκώνονται και προσπαθούν ξανά. Ας αναζητούμε το μάθημα σε κάθε λάθος ή φαινομενική αποτυχία. Και ας προσέχουμε να μην κατηγορούμε άλλους, γιατί αυτό μας κάνει να νιώθουμε πως δεν έχουμε τον έλεγχο.
Με πληροφορίες από nytimes.com και psychcentral.com
