Η 67χρονη Wanda Woods είναι μία εκπαιδευτικός στο Senior Planet στο Ντένβερ, ένα πρόγραμμα το οποίο βοηθάει τους ηλικιωμένους να μάθουν και να παραμείνουν ενημερωμένοι σε θέματα που αφορούν τις νέες τεχνολογίες. Η κυρία Woods δεν έχει σχέδια να συνταξιοδοτηθεί και όπως η ίδια δηλώνει, «η ενασχόληση με την τεχνολογία με κρατάει και εμένα ενημερωμένη».
Ορισμένοι νευροεπιστήμονες που ερευνούν τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στους ηλικιωμένους, τείνουν να συμφωνούν. Κάτι τέτοιο βέβαια, προξενεί εντύπωση καθώς δεδομένων των άπειρων προειδοποιήσεων σχετικά με τις απειλές της τεχνολογίας για τον εγκέφαλό μας και την ευημερία μας -κατάσταση η οποία έχει ονομαστεί και «ψηφιακή άνοια»- θα περίμενε κανείς να αρχίσει να διακρίνει μόνο τις αρνητικές επιπτώσεις.
Σύμφωνα με μία νέα μελέτη ωστόσο, το αντίθετο φαίνεται να ισχύει. «Μεταξύ της γενιάς εκείνων που είναι πρωτοπόροι στον ψηφιακό κόσμο, η καθημερινή χρήση των νέων τεχνολογιών έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο γνωστικής δυσλειτουργίας και εμφάνισης άνοιας», δηλώνει ο Μίχαελ Σκούλιν, γνωστικός νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Baylor.
«Με λίγα λόγια, ανατρέπεται η αντίληψη ότι η τεχνολογία είναι πάντα κακή», συμπληρώνει ο δρ. Μουράλι Ντοραϊσουάμι, διευθυντής του Προγράμματος Νευρογνωστικών Διαταραχών στο Πανεπιστήμιο Duke, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η ψηφιακή τεχνολογία προστατεύει την υγεία του εγκεφάλου
Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στη νέα μελέτη διαπίστωσαν ότι όσοι χρησιμοποιούσαν υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, το διαδίκτυο ή ένα συνδυασμό αυτών, είχαν καλύτερες επιδόσεις σε γνωστικές δοκιμασίες, με χαμηλότερα ποσοστά γνωστικής έκπτωσης ή διαγνώσεων άνοιας, σε σύγκριση με όσους απέφευγαν την τεχνολογία ή τη χρησιμοποιούσαν λιγότερο συχνά.
«Κανονικά, καταγράφονται μεγάλες διαφορές μεταξύ των μελετών», εξηγεί ο δρ Σκούλιν. Ωστόσο, σε αυτή την ανάλυση 57 μελετών που αφορούσαν περισσότερους από 411.000 ηλικιωμένους, η οποία δημοσιεύθηκε στο Nature Human Behavior, σχεδόν το 90% των μελετών διαπίστωσε ότι η τεχνολογία είχε προστατευτική επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες.
Υπάρχουν αρκετά δεδομένα που αποδεικνύουν ότι η επαφή με τις ψηφιακές συσκευές μπορεί να προκαλέσει προβλήματα συμπεριφοράς και γενικότερα, να ασκήσει τεράστια επιρροή στην ψυχική υγεία, γεγονός που αφορά πολύ περισσότερο τους νέους και τον χρόνο που περνούν μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού τους.
Παράλληλα, ο εγκέφαλος των ηλικιωμένων είναι εξίσου ευπροσάρμοστος, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Γι’ αυτό κι όσοι άρχισαν να ασχολούνται με την τεχνολογία στη μέση ηλικία είχαν ήδη αποκτήσει «βασικές ικανότητες και δεξιότητες», σύμφωνα με τον δρ Σκούλιν. Άλλωστε, έπρεπε να επιβιώσουν μέσα σε μία κοινωνία η οποία άρχισε να εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Ωστόσο, όταν οι ειδικοί έλαβαν υπόψη την υγεία, την εκπαίδευση, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση και άλλες δημογραφικές μεταβλητές, διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι χρήστες ψηφιακής τεχνολογίας εξακολουθούσαν να έχουν σημαντικά υψηλότερες γνωστικές ικανότητες.
«Αυτές οι συσκευές αντιπροσωπεύουν σύνθετες νέες προκλήσεις», επισημαίνει ο δρ Σκούλιν. «Αν δεν εγκαταλείψουμε την τεχνολογία, αντιμετωπίζοντας κάθε δυσκολία που θα συναντήσουμε, μπορούμε να οφεληθούμε από αυτές τις προκλήσεις καθώς είναι ιδιαίτερα ευεργετικές σε γνωστικό επίπεδο», συμπληρώνει.
Ωστόσο, η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί επίσης να προστατεύσει την υγεία του εγκεφάλου, προωθώντας τις κοινωνικές σχέσεις, οι οποίες είναι γνωστό ότι βοηθούν στην αποτροπή της γνωστικής έκπτωσης. Από την άλλη, εφαρμοφές οι οποίες έχουν να κάνουν τα ψώνια του σπιτιού ή τις ηλικτρονικές αγορές, βοηθούν το άτομο να αντισταθεί στην απώλεια μνήμης μέσω των ειδοποιήσεων που λαμβάνει στο κινητό.
Άλλες έρευνες εχουν δείξει κατά πόσο έχει μειωθεί αισθητά το ποσοστό της άνοιας στους ηλικιωμένους, στο οποίο έχει συμβάλλει η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και η ένταξη τους στην καθημερινή ζωή.
Το μόνο που μένει είναι μία αναπάντητη ερώτηση: Θα οφεληθούν άραγε με τον ίδιο τρόπο και οι επόμενες γενιές, οι γνωστοί ως «ψηφιακοί ιθαγενείς» οι οποίοι θα είναι πολύ πιο εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, μία τεχνολογία που οι παππούδες τους μόχθησαν να μάθουν;
Ένα είναι σίγουρο: Η τεχνολογία δεν είναι στατική καθώς αλλάζει από μέρα σε μέρα.
Από την τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια μέχρι την πιο πρόσφατη -και ίσως πιο τρομακτική- εξέλιξη, την Tεχνητή Nοημοσύνη, οτιδήποτε καινούργιο μας φαίνεται απίστευτα δύσκολο στην αρχή μέχρι την στιγμή που θα ασχοληθούμε και θα καταλάβουμε ότι μπορεί και να οφεληθούμε από αυτό.
Με πληροφορίες από The New York Times
