Οι κουβέρτες βαρύτητας πέρασαν από ένα εξειδικευμένο θεραπευτικό εργαλείο σε μια διαδεδομένη «πρέπει να έχουμε» τάση ευεξίας, με την υπόσχεση για καλύτερο ύπνο και λιγότερο άγχος για όποιον δυσκολεύεται να χαλαρώσει.
Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα έαν όντως ανταποκρίνονται πραγματικά σε αυτές τις τολμηρές υποσχέσεις ή μήπως απλώς πληρώνουμε υπέρογκα ποσά για ένα ακριβό placebo.
Οι εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν κουβέρτες βαρύτητας από τη δεκαετία του 1970, κυρίως για να βοηθήσουν παιδιά με αυτισμό και ενήλικες με διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας. Στο εμπόριο εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990, αλλά παρέμειναν κυρίως σε κοινότητες με ειδικές ανάγκες.
Αυτό άλλαξε ριζικά τα τελευταία χρόνια, όταν εταιρείες άρχισαν να στοχεύουν τους λεγόμενους σε οποιονδήποτε παλεύει με τα άγχη της σύγχρονης ζωής.
Η ιδέα πίσω από τις βαριές κουβέρτες είναι απλή και ελκυστική. Συνήθως ζυγίζουν από 2 έως 13 κιλά και αξιοποιούν αυτό που οι εργοθεραπευτές ονομάζουν «βαθιά αισθητηριακή πίεση».
Η απαλή, ομοιόμορφη πίεση σε όλο το σώμα μας μιμείται την αίσθηση ότι μας κρατούν ή μας αγκαλιάζουν.
Τι έχει να πει η επιστήμη
Η εικόνα της έρευνας είναι πιο σύνθετη απ’ ό,τι υποδηλώνει το μάρκετινγκ και το εμπόριο. Υπάρχουν μελέτες με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, αλλά συνοδεύονται από σημαντικούς περιορισμούς. Μια μελέτη σε 120 εξωτερικούς ασθενείς ψυχιατρικής έδειξε ότι οι κουβέρτες βαρύτητας βελτίωσαν τα συμπτώματα αϋπνίας μέσα σε τέσσερις εβδομάδες, σε άτομα με μείζονα κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, άγχος και ΔΕΠΥ. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι πρόκειται για «μια ασφαλή και αποτελεσματική παρέμβαση για την αϋπνία σε ασθενείς με ορισμένες ψυχικές διαταραχές».
Μικρότερες μελέτες επιβεβαιώνουν παρόμοια μοτίβα. Μία βρήκε ότι το 63% των ενηλίκων ανέφερε μείωση του άγχους μετά από μόλις πέντε λεπτά κάτω από μια κουβέρτα βαρύτητας, ενώ μια άλλη μελέτη σε νοσηλευόμενους ψυχιατρικούς ασθενείς έδειξε ότι το 60% ένιωσε λιγότερο άγχος κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο νοσοκομείο.
Ωστόσο, όλες αυτές οι έρευνες εστίασαν σε άτομα με διαγνωσμένες ψυχικές διαταραχές, όχι στο γενικό κοινό, στο οποίο σήμερα απευθύνονται οι εταιρείες. Έτσι, ενώ οι κουβέρτες βαρύτητας μπορεί να βοηθούν άτομα με κλινικό άγχος ή διαταραχές ύπνου, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ότι έχουν το ίδιο όφελος για όσους δεν αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις.
Ποιοι μπορούν να επωφεληθούν
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κουβέρτες βαρύτητας είναι άχρηστες για υγιή άτομα. Κάθε εργαζόμενος έχει ανάγκη από έναν καλό και βαθύ ύπνο και μία τέτοιου είδους κουβέρτα, είναι πολύ πιθανόνα του το προσφέρει.
Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμούμε το placebo. Αν μια κουβέρτα βαρύτητας μάς κάνει να νιώθουμε πιο ήρεμοι και να κοιμόμαστε καλύτερα – ακόμα κι αν ο μηχανισμός δεν είναι ακριβώς αυτός που ισχυρίζονται οι κατασκευαστές – το αποτέλεσμα παραμένει θετικό, αρκεί να γνωρίζουμε τι αγοράζουμε.
Από την άλλη, υπάρχουν και μερικοί κίνδυνοι οι οποίοι παραμονεύουν. Συγκεκριμένα, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από άτομα που δεν μπορούν να κινηθούν κάτω από αυτές εξαιτίας του βάρου τους, όπως είναι μικρά παιδιά. Όσοι έχουν διαβήτη, άσθμα, υπνική άπνοια, υψηλή πίεση ή κλειστοφοβία θα πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό πριν τις χρησιμοποιήσουν.
Ως χαμηλού ρίσκου παρέμβαση η οποία μπορεί να συμπληρώσει τις καλές συνήθειες ύπνου και έναν σταθερό κύκλο ξεκούρασης, οι κουβέρτες βαρύτητας δεν είναι εγγενώς προβληματικές. Το πρόβλημα προκύπτει όταν υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές τους.
Αν σκεφτόμαστε να αγοράσουμε μία, ας είμαστε ρεαλιστές με τις προσδοκίες μας. Δεν πρόκειται για θαυματουργή θεραπεία του άγχους της σύγχρονης ζωής, αλλά για ένα πιθανώς παρηγορητικό βοήθημα ύπνου που μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε πιο ήρεμοι την ώρα που ξαπλώνουμε.
Με πληροφορίες από The Independent
