Έρευνα: Με «ημερομηνία λήξης» τα υψηλά ποσοστά των ακροδεξιών κομμάτων

Έρευνα: Με «ημερομηνία λήξης» τα υψηλά ποσοστά των ακροδεξιών κομμάτων
Nikos Michaloliakos, the leader of the extreme far-right Golden Dawn political party salutes his supporters prior to his speech during a pre-election rally, in Athens, Wednesday, Sept. 16, 2015. Golden Dawn, founded as a neo-Nazi party three decades ago, is on course for third place in Greece's snap general election on Sept. 20, 2015. The stridently anti-austerity and anti-immigrant party could attract voters angry with the prospect of continued austerity under the third bailout, despite the partyâs leadership and dozens of its members being on trial for a slew of offences. (AP Photo/Lefteris Pitarakis)
Nikos Michaloliakos, the leader of the extreme far-right Golden Dawn political party salutes his supporters prior to his speech during a pre-election rally, in Athens, Wednesday, Sept. 16, 2015. Golden Dawn, founded as a neo-Nazi party three decades ago, is on course for third place in Greece's snap general election on Sept. 20, 2015. The stridently anti-austerity and anti-immigrant party could attract voters angry with the prospect of continued austerity under the third bailout, despite the partyâs leadership and dozens of its members being on trial for a slew of offences. (AP Photo/Lefteris Pitarakis)
ASSOCIATED PRESS

Με το ζήτημα της ανόδου των ποσοστών των ακροδεξιών κομμάτων ασχολείται έρευνα οικονομολόγων (Going to Extremes: Politics after Financial Crisis, 1870-2014) – σύμφωνα με την οποία, μετά από οικονομικές κρίσεις τα ποσοστά ακροδεξιών κομμάτων αυξάνονται κατά μέσο όρο κατά 30 %. Η ανοδική πορεία διαρκεί, εντούτοις μετά από πέντε χρόνια ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της Deutsche Welle, στο πλαίσιο της έρευνας μπήκαν στο μικροσκόπιο τα αποτελέσματα 800 εκλογικών αναμετρήσεων σε 20 χώρες, καταδεικνύοντας ότι οι οικονομικές κρίσεις επιφέρουν κλυδωνισμούς και στο δημοκρατικό σύστημα, προκαλώντας πολιτικό χάος. Εν μέσω οικονομικών κρίσεων αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και των βίαιων συμπλοκών. Τα κυβερνώντα κόμματα βιώνουν συνήθως άμεσα τις συνέπειες αυτής της κατάστασης αφού μετά από μια οικονομική κρίση χάνουν περισσότερες από τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες στις επόμενες εκλογές. Η αντιπολίτευση ενισχύεται ενώ το κοινοβούλιο κατακερματίζεται. Πέντε χρόνια μετά την απαρχή της ύφεσης εκπροσωπείται στο κοινοβούλιο τουλάχιστον ένα ακόμη κόμμα. Για την κυβέρνηση γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αμβλύνει τις συνέπειες της κρίσης για τους πολίτες και να επιβάλει μεταρρυθμίσεις που θα περιορίσουν την έκταση της επόμενης τραπεζικής κρίσης.

Στα δεδομένα που συνέλεξαν οι οικονομολόγοι αποτυπώνεται ξεκάθαρα η μετακίνηση των ψηφοφόρων προς την άκρα δεξιά. Μεταξύ Α΄ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η εξέλιξη αυτή παρατηρήθηκε κατεξοχήν σε Γερμανία και Ιταλία. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι μετά το 1945 ο δεξιός χώρος γνώρισε επιτυχίες σε πολλές χώρες. Αυτό αφορά τόσο τα νεοναζιστικά κόμματα όσο και δεξιούς λαϊκιστές.

Πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Το 2010 οι Σουηδοί Δημοκράτες κατάφεραν να αυξήσουν τα ποσοστά τους από το 2,9 % (2006) στο 5,7 % ενώ την ίδια χρονιά στην Ολλανδία το Κόμμα της Ελευθερίας είδε τα ποσοστά του να εκτοξεύονται από το 5,9 % στο 15,5 %. Το 2011 το Εθνικό Μέτωπο έλαβε 13,6 % στις γαλλικές εκλογές, καταφέρνοντας να αυξήσει τα ποσοστά του κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες. Οι οικονομολόγοι αναφέρονται και στην άνοδο της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα.

Τα ακροαριστερά κόμματα αντίθετα δεν καταφέρνουν συνήθως να πετύχουν κάποια αξιοσημείωτη αύξηση των ποσοστών τους. Από ιστορική σκοπιά, η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ήταν η εξαίρεση.

Ωστόσο, σημειώνεται πως μετά από χρηματοπιστωτικές κρίσεις μια κυβέρνηση υφίσταται συνήθως τρομερές πιέσεις. Μετά από άλλες οικονομικές κρίσεις αντίθετα (όχι του χρηματοπιστωτικού τομέα), οι εκάστοτε κυβερνήσεις συνήθως ενισχύονται και η πολιτική που ακολουθούν τυγχάνει μεγαλύτερης στήριξης των πολιτών. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι οι πολιτικές αναταράξεις που ακολουθούν τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις είναι ένα παροδικό φαινόμενο», όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι. Κάποια στιγμή λοιπόν «εξαλείφονται», εντούτοις αυτό απαιτεί χρόνο. Πέντε χρόνια μετά την απαρχή της κρίσης, η επιρροή των ακροδεξιών φτάνει στο αποκορύφωμά της και αμέσως μετά αρχίζει και φθίνει.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, οκτώ χρόνια μετά, η ακροδεξιά στροφή συνήθως δεν είναι πλέον μετρήσιμη.

Δημοφιλή