Υπάρχει ένας ρηχός ανικυβερνητισμός που εκφράζεται σε κάθε κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα, σε κάθε ζήτημα που καλείται να πάρει θέση η Ευρώπη και ο κόσμος ολόκληρος.
Τώρα είναι οι πυρκαγιές. Ένας λόγος που θυμίζει την κακοφορμισμένη κριτική “στους πολιτικούς” που ακουγόταν σε σειρές τύπου Ρετιρέ του Γιάννη Δαλιανίδη αλλά που τώρα παρουσιάζεται σαν η πεμπτουσία μιας αντιεξουσιαστικής και υποψιασμένης στάσης. Οι ανεμογεννήτριες, η εξόρυξη του αντιμονίου στην Χίο, το 112 που καταγγέλεται γιατί η χρήση του οδηγεί σε μια πολιτική που στοκάρει ανθρώπους παραδίπλα και αδιαφορεί για τις απώλειες σε ακίνητα, περιουσίες, χωράφια, ζώα και φυσικό περιβάλλον.
Περιτρίμματα πολιτικής και ο απαραίτητος πανζουρλισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η απόλυτη ετεροδοξία όπου κάθε άτομο είναι και μια αγέλη, και κάθε προφίλ κραδαίνει το δικό του μοναδικό σκήπτρο αλήθειας. Η παγκοσμιοποίηση υποσχέθηκε την ακραία εξατομίκευση εκάστου, μέσα από μια κοινωνία μαζικής κατανάλωσης και επιτρεπτικού καπιταλισμού. Έπειτα αφαίρεσε και αφαιρεί βίαια την διάσταση της αμεριμνησίας και την προοπτική του ευδαιμονισμού, αφήνοντας πίσω της αντί για κοινωνία ένα σμάρι ιδιωτών που θέλει να εκδικηθεί για την έκπτωσή του από τον θαυμαστό νέο κόσμο. Αδίκως οι υποστηρικτές της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης φρίττουν για έναν καλπάζοντα λαϊκισμό που την απειλή. Δίχως εκείνην, και το πλήθος που την συνοδεύει και προέκυψε από την ρευστοποίηση των τάξεων, φιγούρες σαν τον Τραμπ, και την Λεπέν δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν.
Εντούτοις πέρα από τον θόρυβο υπάρχει και μια αμείλικτη πραγματικότητα. Η κλιματική αλλαγή, την οποία συνηθίζουν να κοροϊδεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνιστά αυτήν ακριβώς την απότομη και ριζική μεταβολή των αντικειμενικών συνθηκών, τόσο χαοτική και πολυδιάστατη που είναι δύσκολο για όλους να την εκλογικεύσουν.
Όταν όμως οι έρευνες προβλέπουν μελλοντικά ότι το 30% των εδαφών της χώρας θα ερημοποιηθεί μέσα στον αιώνα, μπορεί και πριν το δεύτερο μισό του, αυτό θα γίνει εξαιρετικά βίαια με τίμημα στις ανθρώπινες κοινότητες και το βιός τους. Ιδίως της περιφέρειας αλλά όχι μόνον.
Η επίκληση της κλιματικής αλλαγής δεν συνεπάγεται την ύπαρξη μίας αόρατης χείρας που βάζει τις φωτιές ούτε μπορεί να λειτουργήσει σαν άλλοθι κανενός. Σημαίνει ότι εξαιτίας των μεγαλύτερων περιόδων ακραίων θερμοκρασιών, ξηρασίας, και λόγω της ερημοποίησης της υπαίθρου, οι πυρκαγιές αυξάνουν την κλίμακά τους, γίνονται πιο επίμονες, και καταστροφικές. Και φυσικά δεν υπάρχει φυσική αναπαραγωγή των δασών πια γιατί είναι οι κλιματικές συνθήκες που έχουν αλλάξει. Μέσα από αυτήν την διαδικασία λοιπόν είναι που το τοπίο θα αρχίζει να θυμίζει εκείνο της οροσειράς του Άτλαντα. Και αυτό θα σημαίνει πολλά, μεταξύ άλλων για την κτηνοτροφία, τα χωράφια, τους αμπελώνες, και όλες τις συσχετιζόμενες δραστηριότητες.
Επομένως η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις μείζονες εξελίξεις, που φέρνει την αντιπυρική πολιτική (και όχι μόνον την δυνατότητα αντιμετώπισης των πυρκαγιών όταν αυτές εκδηλώνονται) από δευτερεύον ζήτημα, στην πρώτη γραμμή της ημερήσιας διάταξης.
Και η κυβέρνηση δεν μπορεί να βρει άλλοθι αλλά αντίθετα κρίνεται αυστηρότερα για το εάν έχει κατανοήσει την συστημική αστάθεια που συνεπάγεται για την Ελλάδα η κλιματική αλλαγή, και τους υπαρξιακούς κινδύνους που κυοφορεί. Και επίσης ως προς το ποιές πολιτικές έχει προβλέψει για να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτήν.
Το ισοζύγιο εδώ είναι αρνητικό ακριβώς διότι τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση δεν διαθέτουν τα ιδεολογικά εργαλεία ώστε να εκλογικεύσουν το τι συμβαίνει. Κι αυτό που συμβαίνει είναι ότι ένα σύστημα που στηρίζεται στην αμεριμνησία, στην εξατομίκευση και την κατανάλωση δεν περπατάει πια, καταρρέει ακριβώς διότι η πολυκρίση, γεωπολιτική και κλιματική, του έχει αφαιρέσει το ενδιαίτημα.
Υπό αυτή την έννοια το 112 είναι απαραίτητη συνθήκη για μια πολιτική της φροντίδας και της θωράκισης των κοινωνιών σε μία εποχή που το καλοκαίρι θα χάνει ολοένα και περισσότερο την ανέμελη του διάσταση μέσα στο παρανάλωμα και την στάχτη -την συνθήκη που αντιμετωπίσαμε την εβδομάδα που τώρα τελειώνει. Δεν είναι όμως ικανή συνθήκη.
Μαζί με αυτό θα πρέπει να έλθει και η οργάνωση και η κινητοποίηση της κοινωνίας, όχι στο επίπεδο του εθελοντισμού αλλά σε κάτι παραπάνω, ενσωματωμένο στην πολιτική προστασία. Ούτως ή άλλως η γεωπολιτική κατάσταση ζητεί την αναβίωση και την επικαιροποίηση του μοντέλου του πολίτη οπλίτη και εκεί πάνω θα πρέπει να κουμπώσει και αυτή η παράμετρος.
Δυστυχώς με πολλά δάκρυα, στάχτες και ενίοτε αίμα, η εποχή που όλα αυτά φαινόταν μακρινά, σαν να αφορούν κάποιους άλλους, έχει παρέλθει.
