Αραγε το έως σήμερα βάλτωμα και το κόλλημά τους στο απεχθές «απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά» παίζει κάποιον ρόλο στην αυξανόμενη εκλογική τους συρρίκνωση; Είναι, μήπως, η συγκεκριμένη ομοουσίως κοινή διαχρονικά «πολιτική γραμμή» των ηγεσιών ΔηΣυ και ΑΚΕΛ στο Τουρκικό Πρόβλημα της Κύπρου, ένας από τους λόγους της ακατάσχετης απώλειας ψηφοφόρων; Μπορεί δηλαδή να εξιχνιαστεί, και μ’ αυτό το σκεπτικό, γιατί μειώνεται διαρκώς η απήχησή τους στο εκλογικό σώμα; Είναι ενδιαφέρον να μελετηθεί το μερτικό κι αυτής της εξήγησης: Της εμμονής σε «λύση» προδιαγραφών, τις οποίες απέρριψε με το δημοψήφισμα του 2004 ο λαός. Μαζί βέβαια και με άλλες εξηγήσεις, όπου εντοπίζονται λόγοι και αίτια της κομματικής παρακμής.
Ανάμεσα στις μέρες των φετινών φρικτών επετείων των αποφράδων του καταραμένου μηνός Δευτερογιούνη 1974, ο Πρόεδρος Νίκος Φ. Χριστοδουλίδης πήγαινε στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Σε συνομιλίες για το Τουρκικό Πρόβλημα που εξακολουθεί να υφίσταται ο Ελληνισμός στην Κύπρο.
– Οι ηγεσίες των δύο κομμάτων ΔηΣυ-ΑΚΕΛ (τα οποία για πρώτη φορά στην ιστορία τους είχαν ηττηθεί αμφότερα και ταυτόχρονα στις προεδρικές εκλογές του 2023), έσπευσαν στεντορείως να παπαγαλίσουν τη «γνωμάτευσή» τους: Να συνεχιστούν «οι συνομιλίες επίλυσης απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά» του 2017…
– Από τότε και για οκτώ χρόνια, 2017-2025, «δεν έκοψε ο νους τους» μια κάποια άλλη πολιτική για ν’ απεγκλωβιστούμε απ’ το παρήγορο ναυάγιο της παρ’ ολίγον πανωλεθρίας που διακινδυνεύσαμε στο περιβόητο Κραν Μοντανά.
– Ξεχωριστή σημασία είχε το γεγονός ότι, εκείνος που τελικά δεν υπέκυψε στους Τούρκους στο Κραν Μοντανά Ιούλιο 2017, ήταν ο διακριθείς υπέρ της «λύσης Ανάν» το 2004, ηγέτης του ΔηΣυ και ΠτΔ από το 2013 Νίκος Χρ. Αναστασιάδης. Πολλοί από τους μέχρι τότε «κολλητούς» του στο Προεδρικό Μέγαρο και στον ΔηΣυ, όπως και η ηγεσία του ΑΚΕΛ τού καταλόγισαν ασυγχώρητο φταίξιμο και το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά. Παρ’ όλ’ αυτά, ο ούτω πως «αίφνης απορριπτικός», Αναστασιάδης επανεκλέγηκε ΠτΔ το 2018 για δεύτερη πενταετία. Αφήνοντας «στα κρύα του λουτρού» για δεύτερη φορά τον Σταύρο Μαλά, που το ΑΚΕΛ επέλεξε υποψήφιό του, όπως και το 2013, ως «θυσία της Ιφιγένειας εν Αυλίδι»…
– Πόσο ρόλο, άραγε, έπαιξε ο «Απορριπτισμός» του Κραν Μοντανά Ιουλίου 2017 στις προεδρικές εκλογές του Φεβρουαρίου 2018;
Πιθανές απαντήσεις μπορούν ίσως να εντοπισθούν στις μετέπειτα συντελεσθείσες εκλογικές ανατροπές. Με παλαιότερες ρίζες στις αργόσυρτες κιόλας αλλαγές του εκλογικού σώματος. Καθώς γενιές φεύγουν και νέες αποκτούν ψήφο. Ώστε το κομματικό σκηνικό, αλλάζει κι αυτό. Έτσι:
– Πρώτη φορά στην ιστορία, σε προεδρικές εκλογές, το 2023, ηττήθηκαν ταυτόχρονα και ο ΔηΣυ και το ΑΚΕΛ. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ προηγουμένως. Οι υποψήφιοι των δύο μεγάλων κομμάτων, ο Αβέρωφ Νεοφύτου, πρόεδρος μάλιστα του ΔηΣυ κι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, εκλεκτός του ΑΚΕΛ, υπέστησαν αμφότεροι την ήττα από τον «αποστάτη» του ΔηΣυ, Νίκο Φ. Χριστοδουλίδη.
– Η κοινή γραμμή ΔηΣυ-ΑΚΕΛ «απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά», που κατά τεκμήριον εκφράζεται από τους «απαρηγόρητους» για το 76% του δημοψηφίσματος του 2004, ίσως και μ’ αυτό το κριτήριο, απέτυχε να λάβει στις προεδρικές εκλογές του 2023 τη λαϊκή νομιμοποίηση. Η αργόσυρτη εξέλιξη μετακίνησης ψηφοφόρων έχει μια κάποια προϊστορία:
– Πρώτη περίπτωση κατά την οποία εκδηλώθηκε μέγιστη «απειθαρχία» οπαδών και ψηφοφόρων στην κομματική γραμμή υπήρξε ακριβώς το δημοψήφισμα του 2004. Η πλειοψηφία 66% των Συναγερμικών τάχθηκε ενάντια στο «ναι» που αποφάσισε τότε η ηγεσία του κόμματος. Η δε πλειοψηφία των ΑΚΕΛιστών εξανάγκασε τη δική τους ηγεσία, εν μιά νυχτί, να εγκαταλείψει το «ναι» και να συνταχθεί με το «όχι».
– Στις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις που ακολούθησαν, παρότι δεν αναδείχθηκε «απορριπτικός» ΠτΔ, νέα κόμματα και σχηματισμοί που εμφανίστηκαν, επαλήθευσαν ότι είχε πλέον ανοίξει κάποια δίοδος φυγής. Με την πάροδο του χρόνου οι ηγεσίες των παραδοσιακών κομμάτων «φρόντισαν» να την διευρύνουν. Και η πολιτική τους στο εθνικό ζήτημα είχε και το δικό της μερτικό στη γενικότερα αυξανόμενη απογοήτευση των ψηφοφόρων. Η «ταύτιση» των ηγεσιών ΔηΣυ (Αβέρωφ Νεοφύτου) και ΑΚΕΛ (Άντρος Κυπριανού), όπως είχε αναδειχθεί με τους Τριάκοντα βουλευτές των δύο κομμάτων που ψήφισαν μαζί 7.4.2017 τον ντροπιαστικό «Νόμο Ακιντζί» και κατέληξε επί Νεοφύτου & Στεφάνου στην υποστήριξη του υποψηφίου του ΑΚΕΛ, Α. Μαυρογιάννη, στον β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών του 2023, είχε κι εκείνη το δικό της σημαντικό μερτικό: Τα μεγάλα κόμματα, πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία μετά το 1974, έχασαν αμφότερα το Προεδρικό Μέγαρο. Το κέρδισε με τις ψήφους και των περισσότερων Συναγερμικών ο «αποστάτης» του ΔηΣυ, Χριστοδουλίδης. Ο οποίος δεν λογίζεται μεν «απορριπτικός», του καταλογίζουν όμως οι ηττημένες ηγεσίες των ΔηΣυ-ΑΚΕΛ ότι συνοδοιπορεί με τον «αχταρμά», καθώς λένε, των «απορριπτικών». Οι εγκυρότεροι δημοσκόποι είχαν από νωρίτερα προβλέψει ως επικείμενη την «επανάσταση του εκλογικού σώματος»…
Στα μισά της προεδρικής του θητείας, οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις λένε ότι ο Χριστοδουλίδης έχει ήδη χάσει μεγάλο μέρος της αρχικής του δημοφιλίας. Ότι η μέχρι τούδε διακυβέρνησή του έχει απογοητεύσει πολλούς από εκείνους που τον ανέδειξαν στην προεδρία.
– Οι ίδιες δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν παράλληλα ότι ούτε ο ΔηΣυ, ούτε και το ΑΚΕΛ καταφέρνουν να ανακόψουν την δική τους κατηφόρα. Και ότι άλλοι κομματικοί σχηματισμοί καρπώνονται τις απώλειές τους.
– Σχετίζεται άραγε τούτο ΚΑΙ με την πολιτική τους απέναντι στο Τουρκικό Πρόβλημα του τόπου;
– Σημαντικό ποσοστό του εκλογικού σώματος πάει πλέον προς άλλες επιλογές. Η ηλικιακή σύνθεσή του αναπόφευκτα αλλάζει. Οι γεννηθέντες λ.χ. επί… Σχεδίου Ανάν το 2004 είναι ήδη εικοσιενάχρονοι ψηφοφόροι. Πολλοί από τους τότε παππούδες και γιαγιάδες τους – τότε ψηφοφόροι – έχουν ίσως αποδημήσει εις Κύριον. Οι τότε νεολαίοι είναι ήδη μεσήλικες γονείς. Πόσο λοιπόν μετράνε, ζυγίζουν και αποφασίζουν σήμερα για το «απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά»;
Η στήλη δεν έχει βέβαια τις απαντήσεις. Ούτε την επάρκεια ασφαλών προβλέψεων. Σημειώνει μόνο την υπόνοια ότι η πιθανότητα να βρεθεί ξανά ο λαός μπροστά σε εκβιασμούς «λύσης» με το απεχθές «απ’ εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά» για τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης και του ελέγχου της Τουρκίας επί της Κύπρου, θα αποδώσει ένα πολύ ισχυρότερο του 76% ΟΧΙ, με την προσδοκία «ώς πάρατζιει» ίσως βρούμε ικανότερους ηγέτες για να ξεφύγουμε από τον μακροχρόνιό μας βάλτο…
Πρώτη δημοσίευση στη Σημερινή Κύπρου
