Αρχαιολόγοι στην Αίγυπτο αποκάλυψαν τα κατάλοιπα ενός ναού ηλικίας περίπου 4.500 ετών και ανήκε σε ένα εκτεταμένο ηλιακό συγκρότημα το οποίο είχε ανεγερθεί από τον Φαραώ Νιουσέρ, ηγεμόνα της Πέμπτης Δυναστείας, όπως μετέδωσε το ARTnews.
Η ανακάλυψη, η οποία ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, προσφέρει μια σπάνια ματιά στην αρχιτεκτονική και την τελετουργική ζωή μιας περιόδου που χαρακτηρίζεται από την άνοδο της λατρείας του θεού ήλιου Ρα.
Οι αιγυπτιακοί ηλιακοί ναοί και η αρχαιότερη μορφή δημόσιου προγράμματος
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Independent, αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Τορίνο συνεργάστηκαν με το Πανεπιστήμιο της Νάπολης L’Orientale για την ανασκαφή του συγκροτήματος ναών στο Αμπού Γκοράμπ, έναν χώρο που βρίσκεται νοτιοδυτικά του Καΐρου, κοντά στον Νείλο.
Οι αρχαίοι αιγυπτιακοί ηλιακοί ναοί χωρίζονταν συνήθως σε δύο συνδεδεμένα τμήματα: τον άνω ναό, τοποθετημένο σε υψηλότερο έδαφος και αφιερωμένο στις κύριες τελετουργικές δραστηριότητες, και τον ναό της κοιλάδας, ο οποίος βρισκόταν πιο κοντά στο ποτάμι. Τα δύο τμήματα συνδέονταν με έναν λιθόστρωτο διάδρομο, ο οποίος οδηγούσε τους επισκέπτες από την όχθη του ποταμού προς τον ιερό περίβολο. Ενώ ο άνω ναός στο Αμπού Γκοράμπ είχε ανασκαφεί πριν από αρκετά χρόνια, ο ναός της κοιλάδας κατέστη προσβάσιμος μόλις πρόσφατα, με τη συστηματική έρευνα να ξεκινά το 2024.
Τα ευρήματα τεκμηριώνουν έναν από τους ελάχιστους γνωστούς ναούς της κοιλάδας που συνδέονται με ηλιακό συγκρότημα από την περίοδο του Παλαιού Βασιλείου. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει μια μνημειακή κατασκευή που εκτείνεται σε περισσότερα από χίλια τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή σχεδόν το μισό του συνολικού μεγέθους του ιερού, και φτάνει σε ύψος άνω των 5,5 μέτρων.
Όπως αναφέρεται και στο δημοσίευμα του ARTnews, η κατασκευή έγινε με εκλεκτά υλικά, όπως γρανίτης, λευκός ασβεστόλιθος και κόκκινος χαλαζίτης. Πάνω στους λίθους σώζονται επιγραφές που αναφέρουν το όνομα του Νιουσέρ και μνημονεύουν θρησκευτικές γιορτές, μεταξύ των οποίων εορτασμοί αφιερωμένοι στον Σοκάρ, έναν θεό με κεφάλι γερακιού που συνδεόταν με τη Μέμφιδα, καθώς και στον θεό της γονιμότητας Μιν, αλλά και πομπές προς τιμήν του ίδιου του Ρα.
Η τοποθέτηση αυτών των επιγραφών κοντά στην είσοδο υποδηλώνει ότι το τελετουργικό ημερολόγιο του ναού ήταν εκτεθειμένο στην πρόσοψή του, γεγονός που το καθιστά ένα από τα παλαιότερα γνωστά παραδείγματα δημόσιας προβολής θρησκευτικού προγράμματος.
«Η καθοριστική σημασία αυτής της ανακάλυψης», δήλωσαν οι αρχαιολόγοι, «έγκειται στο γεγονός ότι ο ναός αυτός αποτελεί ένα από τα μόλις δύο γνωστά παραδείγματα ”ναών της κοιλάδας” ηλιακών συγκροτημάτων στην αρχαία Αίγυπτο. Ως εκ τούτου, μας προσφέρει νέα γνώση για τα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της εποχής των μεγάλων πυραμίδων», καταλήγουν.
Με πληροφορίες από ARTnews, Independent