Τα πυρηνικά όπλα είναι οι πιο ισχυρές βόμβες στον πλανήτη. Λειτουργούν με την ταχεία απελευθέρωση ενέργειας μέσω της πυρηνικής σχάσης, της διαδικασίας διάσπασης ατόμων, ή, στην περίπτωση των λεγόμενων υδρογονοβόμβων, ενός συνδυασμού σχάσης και σύντηξης.
Πότε χρησιμοποιήθηκαν πυρηνικά σε πόλεμο;
Τα πρώτα και μοναδικά πυρηνικά όπλα που χρησιμοποιήθηκαν σε σύγκρουση ήταν αυτά που έριξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945.
Κάθε μία από τις δύο βόμβες σκότωσε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους μόνο από την έκρηξη και, στη συνέχεια, περίπου τον ίδιο αριθμό από την ακτινοβολία που διασκορπίστηκε.
Αυτά τα πρώτα πυρηνικά όπλα ήταν «σχετικά μικρά» όσον αφορά την εκρηκτική τους ισχύ.
Ενώ τα πρώτα όπλα ήταν σχετικά βασικά και μεγάλα, πέφτοντας στους στόχους τους από αεροπλάνα, οι σύγχρονες κεφαλές είναι τόσο μικρές σε μέγεθος, ώστε μπορούν να χωρέσουν πολλές στην άκρη ενός πυραύλου και είναι χιλιάδες φορές πιο ισχυρές από τη βόμβα της Χιροσίμα.
Υπάρχουν «κανόνες» για τα πυρηνικά;
Η Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1970, αναγνωρίζει τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (P5) – τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Κίνα – ως πυρηνικές δυνάμεις, πράγμα που σημαίνει ότι τους επιτρέπεται ουσιαστικά να διαθέτουν ατομικές βόμβες.
Όλα τα άλλα μέρη της NPT δεσμεύονται να χρησιμοποιούν την πυρηνική τεχνολογία μόνο για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά εντός αυτού του περιορισμού η NPT τους παραχωρεί το αναφαίρετο δικαίωμα να διεξάγουν πυρηνική έρευνα και να παράγουν πυρηνική ενέργεια.
Σύμφωνα με την NPT, όλα τα μέρη της, συμπεριλαμβανομένων των P5, δεσμεύτηκαν να «διεξάγουν διαπραγματεύσεις με καλή πίστη σχετικά με αποτελεσματικά μέτρα που αφορούν τον πυρηνικό αφοπλισμό».
Ποιες χώρες διαθέτουν;
Τέσσερις χώρες εκτός των P5 διαθέτουν πυρηνικά όπλα ή πιστεύεται ευρέως ότι τα διαθέτουν.
Η Ινδία πραγματοποίησε την πρώτη δοκιμή πυρηνικού όπλου το 1974, ακολουθούμενη από το γειτονικό Πακιστάν το 1998. Πιστεύεται ευρέως ότι και το Ισραήλ διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο, αλλά δεν κάνει ποτέ σχετικές ανακοινώσεις. Καμία από αυτές τις χώρες δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη.
Η Βόρεια Κορέα είναι η μόνη χώρα που ήταν μέλος της Συνθήκης Πυρηνικών Όπλων και προχώρησε στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Το 2003 ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τη Συνθήκη Πυρηνικών Όπλων και στη συνέχεια πραγματοποίησε την πρώτη της πυρηνική δοκιμή το 2006.
Τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον;
Η Σαουδική Αραβία έχει δηλώσει ότι αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θα πράξει το ίδιο, προκαλώντας ανησυχίες για μια ευρύτερη κούρσα εξοπλισμών σε μια από τις πιο ασταθείς περιοχές του κόσμου.
Το Ιράν εμπλουτίζει επί του παρόντος ουράνιο σε καθαρότητα σχάσης έως 60%, κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή όπλων. Αυτό ανησυχεί τις δυτικές δυνάμεις, οι οποίες υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει πολιτική δικαιολογία για τόσο υψηλού βαθμού εμπλουτισμένο ουράνιο (HEU).
Το Ιράν δηλώνει ότι οι προθέσεις του είναι απολύτως ειρηνικές, επικαλούμενο το αναφαίρετο δικαίωμά του βάσει της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT).
Ενώ το Ιράν θα χρειαζόταν πολύ λίγο χρόνο για να παράγει αρκετό HEU για μια πυρηνική βόμβα, η ανάπτυξη της ίδιας της βόμβας θα χρειαζόταν περισσότερο χρόνο και προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Ιράν προχωρά σε κάτι τέτοιο.
