Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την ταξινόμηση της αιθανόλης (οινόπνευμα) ως επικίνδυνης ουσίας που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, μια ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει στην έμμεση απαγόρευση εκατοντάδων αντισηπτικών και καθαριστικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται ευρέως στα νοσοκομεία.
Παρότι τα αντισηπτικά με βάση το οινόπνευμα θεωρούνται ασφαλή στην ΕΕ και περιλαμβάνονται στη λίστα βασικών φαρμάκων του ΠΟΥ από τη δεκαετία του 1990, εσωτερική σύσταση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA) στις 10 Οκτωβρίου πρότεινε την ταξινόμησή της αιθανόλης ως τοξικής, επικαλούμενη αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και επιπλοκών εγκυμοσύνης.
Η σχετική επιτροπή του ECHA θα συνεδριάσει 24–27 Νοεμβρίου για να αποφασίσει αν η ουσία είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο· στη συνέχεια η πρόταση θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική απόφαση.
Ο ιατρικός τομέας έχει εκφράσει ανησυχία για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας κίνησης.
Η Alexandra Peters από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης και το Clean Hospitals Network προειδοποίησε ότι «ο αντίκτυπος στα νοσοκομεία θα είναι τεράστιος», τονίζοντας ότι οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις σκοτώνουν κάθε χρόνο περισσότερους ανθρώπους από την ελονοσία, τη φυματίωση και το AIDS μαζί. Σύμφωνα με την ίδια, η χρήση αντισηπτικών με βάση το οινόπνευμα σώζει περίπου 16 εκατομμύρια ζωές ετησίως.
Η Peters πρόσθεσε ότι οι εναλλακτικές ουσίες, όπως η ισοπροπανόλη, είναι ακόμη πιο τοξικές, ενώ η συνεχής χρήση σαπουνιού διαρκεί περισσότερο και τραυματίζει το δέρμα· μια μελέτη έδειξε ότι νοσηλεύτριες θα χρειάζονταν 30 λεπτά ανά ώρα χειρουργείου μόνο για πλύσιμο χεριών αν δεν υπήρχαν αντισηπτικά.
Ο ECHA δήλωσε ότι καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη, αλλά εάν η αιθανόλη θεωρηθεί καρκινογόνα, θα προτείνει την αντικατάστασή της, εκτός αν κριθεί ασφαλής ή δεν υπάρχουν άλλες επιλογές.
Η Nicole Vaini, εκπρόσωπος της Διεθνούς Ένωσης Σαπουνιών και Απορρυπαντικών, αμφισβήτησε την επιστημονική τεκμηρίωση της έκθεσης, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχουν μελέτες που να εξετάζουν αποκλειστικά την αιθανόλη — τα μόνα διαθέσιμα δεδομένα αφορούν την κατανάλωση αλκοόλ».
Σε δημόσια διαβούλευση που διεξήχθη νωρίτερα φέτος, κατατέθηκαν περίπου 300 σχόλια, τα περισσότερα εκ των οποίων αντιτάχθηκαν στην απαγόρευση. Παράλληλα, το ECDC κάλεσε τις εθνικές αρχές να θεσπίσουν τα αντισηπτικά με βάση το οινόπνευμα ως κύρια μέθοδο υγιεινής των χεριών.
Αν η αιθανόλη χαρακτηριστεί τελικά τοξική, οι εταιρείες θα μπορούν να ζητούν προσωρινές εξαιρέσεις διάρκειας έως πέντε ετών, γεγονός που θα προκαλέσει καθυστερήσεις και πρόσθετο κόστος.
Η Peters υπογράμμισε ότι το μεγάλο πλεονέκτημα της αιθανόλης είναι η ευκολία παραγωγής της από διάφορες πρώτες ύλες, κάτι που επιτρέπει ταχεία αύξηση της παραγωγής σε περιόδους κρίσης, όπως κατά την πανδημία Covid-19.
«Σε κάθε έκτακτη ανάγκη, βλέπουμε ότι τα αντισηπτικά βασίζονται πάντα στην αιθανόλη. Δεν μπορείς να μετατρέψεις ένα ζυθοποιείο σε εργοστάσιο ισοπροπανόλης», είπε χαρακτηριστικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημη τοποθέτηση.
Με πληροφορίες από Financial Times
