Η Χαβάη αυξάνει τον φόρο διαμονής σε ξενοδοχεία, βραχυχρόνιες μισθώσεις και άλλα τουριστικά καταλύματα, με στόχο τη χρηματοδότηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής προστασίας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Τα έσοδα από τον φόρο θα κατευθυνθούν σε έργα όπως η αναπλήρωση άμμου σε διαβρωμένες παραλίες, η οικονομική ενίσχυση ιδιοκτητών κατοικιών για ενίσχυση των στεγών έναντι τυφώνων, καθώς και η απομάκρυνση χωροκατακτητικών φυτών, που συνέβαλαν στην καταστροφική πυρκαγιά στη Λαχάινα πριν από δύο χρόνια.
Το σχετικό νομοσχέδιο, που αναμένεται να τεθεί σε ψηφοφορία στη Βουλή και τη Γερουσία την Τετάρτη, προβλέπει αύξηση 0,75% στον υφιστάμενο φόρο ημερήσιας διαμονής από την 1η Ιανουαρίου. Η ψήφισή του θεωρείται σχεδόν βέβαιη, καθώς το Δημοκρατικό Κόμμα διαθέτει ευρείες πλειοψηφίες και στα δύο νομοθετικά σώματα, ενώ ο κυβερνήτης Τζος Γκριν έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή του να το υπογράψει σε νόμο.
Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ετήσια έσοδα ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία θα διατεθούν σε δράσεις πρόληψης φυσικών καταστροφών και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των νησιών.
«Είχαμε μια τραγωδία 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Μάουι και χάσαμε 102 ζωές. Αυτά τα χρήματα θα μας βοηθήσουν να αποτρέψουμε την επόμενη καταστροφή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κυβερνήτης Γκριν.
Χαβάη: Η πρώτη πολιτεία με φόρο διαμονής για το περιβάλλον
Η Χαβάη γίνεται η πρώτη αμερικανική πολιτεία που συνδέει επίσημα τον φόρο διαμονής με δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Όπως σημείωσε ο Αντρέι Γιούσκοφ από το Tax Foundation, καμία άλλη πολιτεία των ΗΠΑ δεν διαθέτει αντίστοιχο μηχανισμό εσόδων με περιβαλλοντικό προσανατολισμό.
Η αύξηση αφορά έναν ήδη υψηλό φορολογικό συντελεστή για τις βραχυχρόνιες διαμονές. Ο βασικός φόρος διαμονής της πολιτείας (10,25%) θα ανέλθει στο 11%, ενώ κάθε κομητεία της Χαβάης προσθέτει επιπλέον 3%. Παράλληλα, εφαρμόζεται γενικός φόρος κατανάλωσης 4,712% σε αγαθά και υπηρεσίες, περιλαμβανομένων των καταλυμάτων. Ο συνολικός φορολογικός συντελεστής αγγίζει περίπου το 19%, καθιστώντας τη Χαβάη μία από τις πιο ακριβές τουριστικές τοποθεσίες στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με μελέτη της HVS (2024), μόνο η Ομάχα (20,5%) και το Σινσινάτι (19,3%) ξεπερνούν τη Χαβάη σε συνολικό φόρο διαμονής.
Ο κυβερνήτης Γκριν υπερασπίζεται την αύξηση, υπογραμμίζοντας ότι οι περίπου 10 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως πρέπει να συμβάλουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος που απολαμβάνουν. «Οι ταξιδιώτες θα είναι πρόθυμοι να πληρώσουν, επειδή βοηθούν να διατηρηθούν οι παραλίες τέλειες και να προστατευτούν περιοχές όπως ο δρόμος προς τη Χάνα και η ακτογραμμή της Οάχου», δήλωσε.
Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2023, ο κυβερνήτης ανέφερε ότι χιλιάδες πολίτες από όλη τη χώρα ρωτούσαν πώς μπορούν να βοηθήσουν – «και αυτός είναι ένας τρόπος», τόνισε.
Η τουριστική βιομηχανία δηλώνει επιφυλακτική
Η τουριστική βιομηχανία της Χαβάης υποδέχθηκε με επιφυλακτικότητα το μέτρο. Ο Τζέρι Γκίμπσον, πρόεδρος της Hawaii Hotel Alliance, σημείωσε ότι ο κλάδος ανακουφίστηκε που η αύξηση δεν ήταν μεγαλύτερη, όπως είχε αρχικά προταθεί.
«Κανείς στον τουριστικό τομέα δεν λέει: ”Ας φορολογήσουμε κι άλλο”. Όμως η πολιτεία χρειάζεται χρήματα», ανέφερε. Παράλληλα, παραδέχθηκε ότι, εφόσον τα έσοδα αξιοποιηθούν για τη βελτίωση του περιβάλλοντος, το μέτρο μπορεί να αποδειχθεί επωφελές.
Η Χαβάη αντιμετωπίζει διαχρονικές προκλήσεις χρηματοδότησης σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας. Από τη φροντίδα των κοραλλιογενών υφάλων και την καταπολέμηση των εισβολικών φυτών, έως τη διατήρηση της άγριας ζωής — όπως η φώκια μοναχός — και τη συντήρηση εκτεταμένου δικτύου μονοπατιών, οι ανάγκες είναι σημαντικές και συνεχώς αυξανόμενες.
Πριν από δύο χρόνια, είχαν εξεταστεί εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης, όπως η ετήσια άδεια επισκεπτών ή ένα τέλος 50 δολαρίων για την είσοδο στην πολιτεία. Ωστόσο, τέτοιες προτάσεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές, καθώς παραβίαζαν την ελευθερία μετακίνησης εντός των ΗΠΑ. Έτσι, η αύξηση του φόρου διαμονής θεωρήθηκε η πιο ρεαλιστική και εφαρμόσιμη λύση — ειδικά μετά τις πυρκαγιές στο Μάουι.
Χρηματοδοτικό έλλειμμα 561 εκατομμυρίων δολαρίων
Η περιβαλλοντική οργάνωση Care for Aina Now εκτιμά ότι υπάρχει ετήσιο χρηματοδοτικό κενό 561 εκατομμυρίων δολαρίων για την προστασία της φύσης στη Χαβάη. Αν και η αύξηση του φόρου δεν καλύπτει το σύνολο του ποσού, ο κυβερνήτης Γκριν δήλωσε πως μέρος των εσόδων θα αξιοποιηθεί μέσω έκδοσης ομολόγων για τη χρηματοδότηση πιο μακροπρόθεσμων έργων υποδομής.
Από τα 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, τα 10–15 εκατομμύρια θα καλύψουν το κόστος εξυπηρέτησης των ομολόγων, ενώ τα υπόλοιπα θα διατεθούν σε άμεσα υλοποιήσιμες παρεμβάσεις.
Ο Kāwika Riley, μέλος της Συμβουλευτικής Ομάδας για το Κλίμα του κυβερνήτη, επικαλέστηκε τη χαβανέζικη παροιμία «Ένας ξένος μόνο για μια μέρα», που υποδηλώνει ότι μετά την πρώτη μέρα φιλοξενίας, ο επισκέπτης καλείται να προσφέρει. «Δεν λέμε φυσικά ότι οι τουρίστες πρέπει να εργαστούν», τόνισε, «αλλά υπογραμμίζουμε τη σημασία της συμμετοχής στη φροντίδα όσων αγαπάμε».