NULL
                            

Η εκλογή του νέου Πάπα είναι προ των πυλών. Οι καρδινάλιοι θα ξεκινήσουν το κονκλάβιο για το νέο θρησκευτικό ηγέτη των καθολικών στις 7 Μαΐου. Πολλά αξιοσημείωτα συμβάντα έχουν λάβει χώρα κατά τη διάρκεια των συνελεύσεων, με αποτέλεσμα να μείνουν στην ιστορία.

Οι παρακάτω διηγήσεις προέρχονται από ιστορικές μελέτες και καταγράφονται στο βιβλίο «Electing the Pope in Early Modern Italy, 1450-1700», του Miles Pattenden, σύμφωνα με το Associated Press.

Το μακροβιότερο κονκλάβιο στην ιστορία

Περίπου 3 χρόνια (για την ακρίβεια 1.006 μέρες) διήρκησε το μεγαλύτερο συνέδριο στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, το οποίο έλαβε χώρα το 13ο αιώνα. Οι καρδινάλιοι στο Βιτέρμπο της Ρώμης καθυστέρησαν τόσο πολύ να εκλέξουν νέο Πάπα που οι πολίτες εξοργίστηκαν και τους κλείδωσαν στην αίθουσα. Η παρευρισκόμενοι εξέλεξαν τον Πάπα Γρηγόριο Ι΄ σε μια ψηφοφορία που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 1268 και έληξε το Σεπτέμβριο του 1271. Επρόκειτο ουσιαστικά για συμβιβασμό, αφού η διαμάχη μεταξύ εκείνων που ήταν πιστοί στον παπισμό και εκείνον που υποστήριζαν την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν μεγάλη.

«Ένα γεύμα την ημέρα»

Η προαναφερθείσα απογοήτευση των πολιτών τους οδήγησε στο να «ξηλώσουν» μεγάλα μέρη της οροφής του κτιρίου που στέγαζε τους ιεράρχες και ταυτόχρονα να περιορίσουν τη διατροφή αυτών, αποκλειστικά σε ψωμί και νερό. Η πρωτοφανής απόφαση αυτή, έληξε όταν ο Γρηγόριος Ι΄ εξελέγη. Ο ίδιος θέσπισε το 1274, ότι οι Καρδινάλιοι θα λαμβάνουν μόνο ένα γεύμα ημερησίως, εάν το συνέδριο διαρκούσε πάνω από 3 μέρες. Μάλιστα, η διατροφή των συμμετεχόντων θα περιοριζόταν σε ψωμί, νερό και κρασί, εφόσον οι συζητήσεις διαρκούσαν περισσότερο από 8 μέρες. Ο εν λόγω περιορισμός έχει καταργηθεί.

Το συντομότερο κονκλάβιο της ιστορίας

Πριν από το 1274, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις, στις οποίες ο Πάπας εκλεγόταν την ίδια μέρα με τον θάνατο του προκατόχου του. Αργότερα όμως, η εκκλησία θέσπισε κενό διάστημα 10 ημερών, μέχρι την πρώτη ψηφοφορία, το οποίο εν συνεχεία παρατάθηκε στις 15 μέρες, προκειμένου να μπορούν όλοι οι καρδινάλιοι να φτάσουν στη Ρώμη.

Το συντομότερο κονκλάβιο – υπό τον κανόνα της 10ημερης αναμονής – αποτέλεσε εκείνο που εξέλεξε τον Πάπα Ιούλιο Β′ το 1503, το οποίο και διήρκησε μόνο λίγες ώρες.

Το πρώτο κονκλάβιο στη Καπέλα Σιστίνα

Από το 1878, χώρος διεξαγωγής των κονκλαβίων αποτελεί η Καπέλα Σιστίνα. Το πρώτο συνέδριο που έγινε υπό την εν λόγω στέγη όμως διαδραματίστηκε το 1492.

Εναλλακτικές τοποθεσίες

Η πλειοψηφία των κονκλαβίων έχουν λάβει χώρα στη Ρώμη. Μερικά εξ αυτών διαδραματίστηκαν και εκτός Βατικανού, στο Παλάτσο ντελ Κουιρινάλε, ενώ άλλα 30 στη Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού. Άλλα συνέδρια διοργανώθηκαν και εκτός Ρώμης: Βιτέρμπο, Περούτζια, Αρέτσο και Βενετία στην Ιταλία, Κωνσταντία στη Γερμανία και Λυών στη Γαλλία.

«Αντιπάπες»

Η περίοδος 1378 – 1417, λεγόμενη και ως Δυτικό Σχίσμα, έμεινε στην ιστορία. Η Καθολική Εκκλησία διχάστηκε για σχεδόν 40 χρόνια, αφού το σχίσμα αυτό παρήγαγε πολλούς παπικούς διεκδικητές, τους λεγόμενους αντιπάπες. Πάπες που ξεχώρισαν κατά τη χρονική διάρκεια αυτή, ήταν οι Κλήμης Ζ΄, Βενέδικτος ΙΓ΄, Αλέξανδρος Ε΄ και Ιωάννης ΚΓ΄. Το σχίσμα ήρθε για να επιλύσει η σύνοδος της Κωνσταντίας στη Γερμανία, το 1417, η οποία εξέλεξε τον Μαρτίνο Ε’, ο οποίος έγινε παγκοσμίως αποδεκτός.

Ζήτημα προσωπικής υγιεινής

Προτού κατασκευαστεί ο ξενώνας Domus Santa Marta το 1996, οι καρδινάλιοι που συμμετείχαν στις ψηφοφορίες κοιμόντουσαν σε ράτζα, τοποθετημένα σε δωμάτια που συνδέονταν με την Καπέλα Σιστίνα. Κατά τη διάρκεια του 16ου και 17ου αιώνα, τα κονκλάβια χαρακτηρίζονταν ως «αηδιαστικά» και «δύσοσμα», με τις ανησυχίες για επιδημίες ασθενειών να είναι έντονες.

Αρκετοί από τους ψηφοφόρους, που ήταν ηλικιωμένοι άνδρες, υπέφεραν ήδη από αρκετά προχωρημένες ασθένειες. Ο κλειστός χώρος και η έλλειψη αερισμού επιδείνωναν περαιτέρω αυτά τα προβλήματα. Μερικοί από τους εκλέκτορες έφευγαν από το κονκλάβιο άρρωστοι.

Η σημασία της μυστικότητας

Στην αρχή, οι πάπικες εκλογές δεν τελούνταν υπό άκρα μυστικότητα. Οι φόβοι και οι ανησυχίες όμως για πολιτικές παρεμβάσεις εντάθηκαν και κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου κονκλαβίου στο Βιτέρμπο. Ο Γρηγόριος Ι΄ ήταν εκείνος που όρισε πως οι εκλέκτορες θα πρέπει να είναι κλειδωμένοι σε απομονωμένο χώρο, μέχρι να εκλεγεί ο νέος Πάπας. Cum clave (με κλειδί). Με το πέρασμα των αιώνων οι σχετικοί κανόνες ενισχύονται, «σφραγίζοντας» κατά το δυνατόν τη μυστικότητα.

Νεότερος και γηραιότερος Πάπας

Ο Πάπας Ιωάννης ΙΒ΄ ήταν μόλις 18 ετών όταν εξελέγη το 955. Οι γηραιότεροι πάπες ήταν ο Πάπας Κελεστίνος Γ΄, που εξελέγη το 1191 και ο Κελεστίνος Ε΄, που εξελέγη το 1294 και οι οποίοι ήταν και οι δύο σχεδόν 85 ετών.

Μη Καρδινάλιος ή μη Ιταλός Πάπας

Στην ουσία, δεν υπάρχει απαίτηση ένας Πάπας να είναι καρδινάλιος. Ωστόσο, στην πράξη, αυτό είναι που συμβαίνει εδώ και αιώνες. Τελευταία φορά που εξελέγη Πάπας ένας μη Καρδινάλιος ήταν στην περίπτωση του Ουρβανού ΣΤ΄ το 1378. Επρόκειτο για μοναχό και αρχιεπίσκοπο του Μπάρι.

Όσον αφορά τους μη Ιταλούς πάπες:

Γρηγόριος Γ΄ – Σύρος το 731

Αλέξανδρος ΣΤ΄ – Ισπανός το 1492

Αδριανός ΣΤ΄ – Ολλανδός το 1522

Ιωάννης Παύλος Β΄ – Πολωνός το 1978

Βενέδικτος ΙΣΤ΄ – Γερμανός το 2005

Φραγκίσκος – Αργεντινός το 2013

Τα πιο περίεργα κονκλάβια

236

Λέγεται πως ένα περιστέρι προσγειώθηκε στο κεφάλι ενός ιερέα ονόματι Φαβιανού. Οι υπόλοιποι καρδινάλιοι το μετέφρασαν ως την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος και εξέλεξαν τον Φαβιανό ομόφωνα Πάπα.

1241

Σε ακόμα μια σύνοδο με μεγάλη διάρκεια, στο παλάτι του Σεπτιζωδίου, οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερα ανθυγιεινές. Μέσα σε αποπνικτική ζέστη, ένας παρευρισκόμενος πέθανε και πολλοί αρρώστησαν, όσο οι παρατάξεις δεν μπορούσαν να καταλήξουν σε νέο Πάπα. Η απογοήτευση του κοινού ήταν τέτοια, που πρότειναν να ξεθάψουν τη σορό του πρόσφατα εκλιπόντος Γρηγορίου Θ΄. Οι καρδινάλιοι εν τέλει επέλεξαν έναν ηλικιωμένο άνδρα, ο οποίος ονομαζόταν Κελεστίνος Δ΄. Πέθανε 17 ημέρες αργότερα, πριν καν ενθρονιστεί.

1503

Μια από τις συντομότερες θητείες, ανήκει στον Πίο Γ‘. Ο θάνατος του, οδήγησε τον Τζουλιάνο ντελα Ροβέρε, στην εξουσία. Με χαρακτήρα βίαιο, ο Ιούλιος Β’, όπως ονομάστηκε, ηγήθηκε στρατιωτικών εκστρατειών εκ μέρους των παπικών κρατών. Έμεινε γνωστός και ως «πολεμιστής Πάπας».

1605

Το κονκλάβιο που εξέλεξε τον Παύλο Ε’, σύμφωνα με τον Guardian, περιλάμβανε μεταξύ άλλων και μια μονομαχία με γροθιές μεταξύ καρδιναλίων.

1846

Στην εν λόγω σύνοδο εκλέχθηκε ο άνδρας που αποτέλεσε τον μακροβιότερο Πάπα, μετά τον Άγιο Πέτρο, τον πρώτο Πάπα. Πρόκειται για τον Πίο Θ’, ο οποίος ήταν Ποντίφικας για 31 χρόνια.

(με πληροφορίες από Associated Press και TheGuardian)