Μια ομάδα τυφλών ασθενών κατάφερε να ξαναδιαβάσει, χάρη σε ένα επαναστατικό εμφύτευμα που τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος του ματιού.
Ο χειρουργός που πραγματοποίησε τις εμφυτεύσεις σε πέντε ασθενείς στο νοσοκομείο Moorfields Eye Hospital του Λονδίνου, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα της διεθνούς κλινικής δοκιμής «εκπληκτικά».
Η Σίλα Έρβαϊν, 70 ετών, η οποία είναι καταγεγραμμένη ως τυφλή, δήλωσε στο BBC ότι ήταν «σαν να ζω κάτι εξωπραγματικό» το να μπορεί ξανά να διαβάζει και να λύνει σταυρόλεξα.
«Είναι πανέμορφο, υπέροχο. Μου δίνει τεράστια χαρά», είπε.
Ελπίδα για όσους πάσχουν από εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Η νέα τεχνολογία δίνει ελπίδα σε άτομα με προχωρημένη μορφή ξηρής εκφύλισης ωχράς κηλίδας (AMD), γνωστή ως γεωγραφική ατροφία (GA) – μια πάθηση που επηρεάζει περισσότερους από 250.000 ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου πέντε εκατομμύρια παγκοσμίως.
Στους ασθενείς με αυτή τη νόσο, τα κύτταρα σε μια μικροσκοπική περιοχή του αμφιβληστροειδούς σταδιακά καταστρέφονται και πεθαίνουν, προκαλώντας θολή ή παραμορφωμένη κεντρική όραση, ενώ συχνά χάνεται η ικανότητα διάκρισης χρωμάτων και λεπτομερειών.
Πώς λειτουργεί το εμφύτευμα
Η διαδικασία περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός μικροσκοπικού φωτοβολταϊκού μικροτσίπ, μεγέθους μόλις 2 χιλιοστών και πάχους όσο μια ανθρώπινη τρίχα, κάτω από τον αμφιβληστροειδή.
Οι ασθενείς φορούν στη συνέχεια ειδικά γυαλιά με ενσωματωμένη βιντεοκάμερα, η οποία στέλνει μέσω υπέρυθρης ακτινοβολίας τις εικόνες στο εμφύτευμα στο πίσω μέρος του ματιού. Από εκεί, τα δεδομένα μεταδίδονται σε έναν φορητό επεξεργαστή τσέπης, όπου οι εικόνες ενισχύονται και καθαρίζονται, πριν σταλούν πίσω στο μάτι και μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο.
Με αυτόν τον τρόπο, οι ασθενείς αποκτούν ξανά μερική όραση – ικανή ώστε να μπορούν να διαβάζουν και να αναγνωρίζουν σχήματα.
Οι συμμετέχοντες χρειάστηκαν αρκετούς μήνες εκπαίδευσης για να μάθουν να ερμηνεύουν σωστά τις εικόνες που λάμβαναν.
Ο Μάχι Μουκίτ, χειρουργός οφθαλμίατρος στο Moorfields και επικεφαλής του βρετανικού σκέλους της μελέτης, δήλωσε στο BBC:
«Πρόκειται για μια πρωτοποριακή και πραγματικά μεταμορφωτική τεχνολογία. Είναι το πρώτο εμφύτευμα που έχει αποδείξει ότι μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς λειτουργική όραση, χρήσιμη στην καθημερινότητά τους — όπως η ανάγνωση ή η γραφή. Θεωρώ πως πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προόδου».
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine, περιέλαβε 38 ασθενείς με γεωγραφική ατροφία από πέντε ευρωπαϊκές χώρες, στο πλαίσιο της δοκιμής του εμφυτεύματος Prima, το οποίο αναπτύχθηκε από την καλιφορνέζικη εταιρεία Pixium Vision.
Από τους 32 ασθενείς που έλαβαν το εμφύτευμα, οι 27 μπόρεσαν να ξαναδιαβάσουν χρησιμοποιώντας την κεντρική τους όραση. Ένα χρόνο μετά, η βελτίωση αντιστοιχούσε σε 25 γράμματα ή πέντε γραμμές στον πίνακα οφθαλμολογικής εξέτασης.
Για τη Σίλα, η αλλαγή ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή. Πριν το εμφύτευμα, δεν μπορούσε να διαβάσει απολύτως τίποτα. Όταν όμως τη βιντεοσκόπησε το BBC να διαβάζει έναν πίνακα στο νοσοκομείο, δεν έκανε ούτε ένα λάθος – και μόλις τελείωσε, σήκωσε τα χέρια της ψηλά και πανηγύρισε.
«Είμαι ένας πολύ χαρούμενος άνθρωπος», είπε γελώντας.
«Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα διάβαζα ξανά»
Η Σίλα εξήγησε ότι χρειάζεται τεράστια συγκέντρωση για να χρησιμοποιεί τη συσκευή. Τοποθετεί ένα μαξιλάρι κάτω από το πηγούνι της για να κρατά σταθερή τη λήψη της κάμερας, η οποία μπορεί να εστιάσει μόνο σε ένα ή δύο γράμματα κάθε φορά. Μερικές φορές χρειάζεται να ενεργοποιεί τη λειτουργία μεγέθυνσης, ειδικά για να ξεχωρίσει γράμματα όπως το C και το O.
Πριν από περισσότερα από 30 χρόνια άρχισε να χάνει την κεντρική της όραση, περιγράφοντάς την ως «δύο μαύρους δίσκους» μπροστά στα μάτια της. Σήμερα χρησιμοποιεί λευκό μπαστούνι, καθώς η περιφερειακή της όραση είναι πολύ περιορισμένη και θολή — δεν μπορεί να διαβάσει ούτε τις μεγαλύτερες πινακίδες στους δρόμους.
«Όταν χρειάστηκε να παραδώσω το δίπλωμα οδήγησής μου, έκλαψα», θυμάται.
Τώρα όμως, τρία χρόνια μετά την εμφύτευση, η χαρά της είναι απερίγραπτη:
«Μπορώ να διαβάζω την αλληλογραφία μου, βιβλία, να λύνω σταυρόλεξα και Sudoku. Είναι απίστευτο. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα διάβαζα ξανά».
Η Σίλα δεν χρησιμοποιεί τη συσκευή όταν βρίσκεται έξω, καθώς απαιτεί ακίνητο κεφάλι και απόλυτη συγκέντρωση, ενώ δεν θέλει να εξαρτάται υπερβολικά από αυτήν.
«Τελειώνω όλες τις δουλειές του σπιτιού βιαστικά, μόνο και μόνο για να κάτσω και να φορέσω τα ειδικά γυαλιά μου», λέει γελώντας.
Προοπτικές για το μέλλον
Το εμφύτευμα Prima δεν έχει ακόμη λάβει επίσημη έγκριση κυκλοφορίας και παραμένει διαθέσιμο μόνο στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών. Το κόστος του επίσης δεν έχει καθοριστεί.
Παρόλα αυτά, ο δρ. Μουκίτ εξέφρασε την ελπίδα ότι η τεχνολογία θα είναι διαθέσιμη σε ορισμένους ασθενείς του NHS μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η ξηρή εκφύλιση ωχράς κηλίδας αποτελεί τη συχνότερη αιτία απώλειας όρασης στους ηλικιωμένους, και οι επιστήμονες ελπίζουν πως η νέα αυτή τεχνολογία θα μπορέσει στο μέλλον να βοηθήσει και ανθρώπους με άλλες παθήσεις των ματιών.
Ωστόσο, το εμφύτευμα δεν μπορεί να αποκαταστήσει την όραση σε άτομα που γεννήθηκαν τυφλά, καθώς δεν διαθέτουν λειτουργικό οπτικό νεύρο για να μεταδώσει τα σήματα στον εγκέφαλο.
Πηγή: BBC
