Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν στην υλοποίηση της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα που είχε προτείνει ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και οι υπογραφές αναμένεται να «μπουν» σήμερα. Η εξέλιξη αυτή έρχεται δύο χρόνια και δύο ημέρες αφότου το Ισραήλ ξεκίνησε στρατιωτική εκστρατεία στη Γάζα σε απάντηση στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, στην οποία ένοπλοι υπό την ηγεσία της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους και πήραν ομήρους 251 άλλους. Από τότε, τουλάχιστον 67.183 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα συμπεριλαμβανομένων 20.179 παιδιών, σύμφωνα με το τοπικό υπουργείο Υγείας.

Πολλά κρίσιμα σημεία πάντως που αφορούν το τι συμφώνησαν οι δύο πλευρές δεν έχουν αποσαφηνιστεί. Τι γνωρίζουμε λοιπόν για αυτή την συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ των δύο πλευρών;

Advertisement
Advertisement

Τι έχει ανακοινωθεί

Μετά από έντονες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο, το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε μια πρώτη φάση ενός ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ, δήλωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.

Ανακοινώνοντας τη συμφωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σημείωσε: «Αυτό σημαίνει ότι ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε μια συμφωνημένη γραμμή». «Όλα τα μέρη» θα τύχουν δίκαιης μεταχείρισης, δήλωσε ο Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε τα συμφωνηθέντα ως τα «πρώτα βήματα προς… μίααιώνια ειρήνη». Μάλιστα αναμένεται να ταξιδέψει στην Μέση Ανατολή εντός του Σαββατοκύριακου.

Μάλιστα ο Τραμπ έλαβε τα νέα με ένα σημείωμα που του παρέδωσε εν μέσω συνέντευξης Τύπου, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο.

Σημειώνεται πως οι όμηροι αναμένεται να έχουν αφεθεί ελεύθεροι και παράλληλα να αποφυλακιστούν  250 Παλαιστίνιοι που είχαν καταδικαστεί σε ποινές ισόβιας κάθειρξης και άλλοι 1.700 που είχαν συλληφθεί από τις δυνάμεις του Ισραήλ μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Επίσης το πρωτο μέρος της συμφωνίας προβλέπει ότι καθημερινά θα εισέρχονται τουλάχιστον 400 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας κατά τις πρώτες πέντε ημέρες της εκεχειρίας, με τον αριθμό αυτό να αυξάνεται σταδιακά στη συνέχεια. Περιλαμβάνει, ακόμη, τη «σταδιακή επιστροφή των εκτοπισμένων» από το νότιο τμήμα της Γάζας προς την Πόλη της Γάζας και το βόρειο μέρος του θύλακα, «άμεσα» μετά την έναρξη της εκεχειρίας.

Advertisement

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έκανε λόγο για «μεγάλη μέρα για το Ισραήλ» και δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα συνεδριάσει σήμερα (στις 2μμ σύμφωνα με πληροφορίες) ια να εγκρίνει τη συμφωνία και να «φέρει όλους τους αγαπητούς μας ομήρους πίσω».

Επιβεβαιώνοντας την ανακοίνωση, η Χαμάς δήλωσε ότι θα «τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, θα διασφαλίσει την πλήρη αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής, θα επιτραπεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας και υπάρξει ανταλλαγή κρατουμένων».

Advertisement

Το Ισραήλ και η Χαμάς δεν μιλούν απευθείας μεταξύ τους – οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν με τη μεσολάβηση του απεσταλμένου του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και μεσολαβητών από την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία.

Τι ακολουθεί

Η κυβέρνηση του Ισραήλ αναμένεται να ψηφίσει για τη συμφωνία σήμερα Πέμπτη.

Εάν την εγκρίνουν επίσημα, το Ισραήλ πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη Γάζα στη συμφωνημένη γραμμή, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στον αμερικανικό συνεργάτη του BBC, CBS News.

Advertisement

Η αποχώρηση πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί εντός 24 ωρών, δήλωσε ο αξιωματούχος.

Μετά από αυτό, θα ξεκινήσει μια περίοδος 72 ωρών κατά την οποία η Χαμάς πρέπει να απελευθερώσει τους ζωντανούς ομήρους. Η απελευθέρωση των ομήρων πιθανότατα θα ξεκινήσει τη Δευτέρα, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

Τι δεν γνωρίζουμε

Αυτό που έχει ανακοινωθεί μέχρι στιγμής είναι μόνο η συμφωνία επί της αρχικής φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων του Τραμπ, το οποίο το Ισραήλ έχει αποδεχτεί και η Χαμάς έχει συμφωνήσει εν μέρει.

Advertisement

Ωστόσο, οι ανακοινώσεις δεν κάλυψαν ορισμένα ακανθώδη ζητήματα για τα οποία οι δύο πλευρές δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία.

Advertisement

Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν υπάρχουν λεπτομέρειες σχετικά με τον αφοπλισμό της Χαμάς – ένα βασικό σημείο στο σχέδιο του Τραμπ. Η Χαμάς έχει αρνηθεί προηγουμένως να καταθέσει τα όπλα της, λέγοντας ότι θα το κάνει μόνο όταν θα έχει ιδρυθεί ένα παλαιστινιακό κράτος.

Η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας αποτελεί επίσης σημείο τριβής. Το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ ορίζει ότι η Χαμάς δεν θα έχει μελλοντικό ρόλο στη Γάζα και προτείνει να κυβερνάται προσωρινά από μια «τεχνοκρατική, απολιτική παλαιστινιακή επιτροπή», πριν παραδοθεί στην Παλαιστινιακή Αρχή που θα πρέπει πρώτα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.

Advertisement

Ο Νετανιάχου φάνηκε να αντιτίθεται στην εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής την περασμένη εβδομάδα, ακόμη και όταν αποδέχτηκε το σχέδιο του Τραμπ. Οι υπερεθνικιστές σκληροπυρηνικοί εντός του κυβερνώντος συνασπισμού του Νετανιάχου, πολλοί από τους οποίους θέλουν να ανοικοδομήσουν εβραϊκούς οικισμούς στη Γάζα, είναι επίσης πιθανό να αντιταχθούν σε αυτό το σημείο.

Η Χαμάς, δήλωσε ότι εξακολουθεί να αναμένει να έχει κάποιο ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας.

Επιπλέον, μέχρι το βράδυ της Τετάρτης, η Χαμάς δεν είχε ακόμη λάβει την τελική λίστα των Παλαιστινίων κρατουμένων που το Ισραήλ σχεδιάζει να απελευθερώσει σε αντάλλαγμα για τους ομήρους στη Γάζα, δήλωσε μια παλαιστινιακή πηγή στο BBC. Το σχέδιο των 20 σημείων αναφέρει ότι 250 ισόβιοι κρατούμενοι συν 1.700 Γαζανοί που κρατήθηκαν μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023 θα απελευθερωθούν.

Υποδοχή των χαρμόσυνων νέων

Οι συγγενείς των Ισραηλινών ομήρων χαιρέτισαν τη συμφωνία.

Ο Ελι Σαράμπι, του οποίου η σύζυγος και τα παιδιά σκοτώθηκαν, και του οποίου η σορός του αδελφού Γιόσι κρατείται από τη Χαμάς, έγραψε σύμφωνα με το BBC: «Μεγάλη χαρά, ανυπομονώ να τους δω όλους να επιστρέφουν σπίτι».

Η μητέρα του ομήρου Νιμρόντ Κοέν: «Παιδί μου, γυρίζεις σπίτι».

Εν τω μεταξύ, στη Γάζα, ξέσπασαν εορτασμοί μετά την ανακοίνωση. «Δόξα τω Θεώ για την κατάπαυση του πυρός, το τέλος της αιματοχυσίας και των δολοφονιών», δήλωσε ο Αμπντούλ Ματζιντ αμπντ Ραμπό που βρίσκετια στην Χαν Γιουνίς στη νότια Γάζα, σύμφωνα με το Reuters. «Δεν είμαι ο μόνος που χαίρεται, όλη η Λωρίδα της Γάζας είναι χαρούμενη, όλος ο αραβικός λαός, όλος ο κόσμος είναι χαρούμενος με την κατάπαυση του πυρός και το τέλος της αιματοχυσίας».

Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας

Οι παγκόσμιοι ηγέτες παροτρύνουν Χαμάς και Ισραήλ να τηρήσουν τη συμφωνία.

«Τα βάσανα πρέπει να σταματήσουν», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, προσθέτοντας ότι ο ΟΗΕ θα υποστηρίξει την «πλήρη εφαρμογή» της συμφωνίας, καθώς και θα αυξήσει την παροχή βοήθειας και τις προσπάθειες ανοικοδόμησης στη Γάζα. Προέτρεψε δε όλα τα μέρη «να εκμεταλλευτούν αυτή την ιστορική ευκαιρία για να δημιουργήσουν μια αξιόπιστη πολιτική πορεία προς τον τερματισμό της κατοχής, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του παλαιστινιακού λαού και επιτυγχάνοντας μια λύση δύο κρατών που θα επιτρέπει στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους να ζουν με ειρήνη και ασφάλεια».

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κιρ Στάρμερ, χαιρέτισε την είδηση, λέγοντας: «Αυτή είναι μια στιγμή βαθιάς ανακούφισης που θα γίνει αισθητή σε όλο τον κόσμο, αλλά ιδιαίτερα για τους ομήρους, τις οικογένειές τους και για τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας, που έχουν υποστεί αδιανόητα βάσανα τα τελευταία δύο χρόνια».

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζε, χαρακτήρισε τη συμφωνία «πολύ απαραίτητο βήμα προς την ειρήνη» και προέτρεψε τα μέρη να «σεβαστούν τους όρους του σχεδίου».

Οι νομοθέτες στις ΗΠΑ έχουν υιοθετήσει έναν συγκρατημένα αισιόδοξο τόνο. «Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα και όλα τα μέρη πρέπει να διασφαλίσουν ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα διαρκές τέλος αυτού του πολέμου», δήλωσε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Κουνς σε μια ανάρτηση στο X. Ο Ρεπουμπλικάνος Τζέιμς Ρις, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, χαρακτήρισε την συμφωνία ευπρόσδεκτη και δήλωσε ότι «ανυπομονεί να μάθει τις λεπτομέρειες».