Η ανάλυση μιας μούμιας που φυλάσσεται για έναν αιώνα στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο στην Ιταλία αποκάλυψε σπάνια τατουάζ προσώπου φτιαγμένα με ένα ιδιαίτερο μαύρο μελάνι.

Η μούμια, ηλικίας 800 ετών, δωρήθηκε σε μουσείο της Ιταλίας πριν από έναν αιώνα και έφερε στο φως νέα στοιχεία για τα αρχαία τατουάζ προσώπου. Ωστόσο, η προέλευσή της παραμένει καλυμμένη από μυστήριο.

Advertisement
Advertisement

Λίγο πριν το 1930, η μούμια μιας ενήλικης γυναίκας δωρήθηκε στο Μουσείο Ανθρωπολογίας και Εθνογραφίας (MAET) του Πανεπιστημίου του Τορίνο, χωρίς να υπάρχουν αρχεία για το αρχαιολογικό της πλαίσιο. Πρόσφατα, τράβηξε την προσοχή μιας ομάδας ερευνητών λόγω της εντυπωσιακής παρουσίας τατουάζ στο πρόσωπό της, αναφέρει το Archaeology Mag.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαΐου-Ιουνίου του Journal of Cultural Heritage, η διεθνής ερευνητική ομάδα παρουσίασε λεπτομερώς την ανάλυσή της, σημειώνοντας ότι τα τατουάζ είναι εξαιρετικά ασυνήθιστα τόσο ως προς τη θέση τους όσο και ως προς τη σύνθεση του μελανιού που χρησιμοποιήθηκε.

Η μούμια έχει ίσια, κοντά κομμένα μαύρα μαλλιά και είναι σφιχτά λυγισμένη σε καθιστή θέση – στάση χαρακτηριστική των ταφών στις Άνδεις. Οι ερευνητές χρονολόγησαν με άνθρακα θραύσματα υφασμάτων που βρέθηκαν στο σώμα και διαπίστωσαν ότι η γυναίκα πέθανε μεταξύ 1215 και 1382 μ.Χ.

«Με βάση τα έως τώρα δεδομένα – ιδιαίτερα τη διατήρηση, τη στάση του σώματος, τα σχετικά υλικά και έγγραφα – υποστηρίζεται έντονα η νοτιοαμερικανική καταγωγή», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Τζιανλουίτζι Μανγκιαπάνε, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο.

Κατά την εξέταση της μούμιας, οι ερευνητές παρατήρησαν τρεις γραμμές στο δεξί μάγουλο, μία γραμμή στο αριστερό μάγουλο και ένα τατουάζ σε σχήμα S στον δεξιό καρπό.

«Τα σημάδια στο πρόσωπο είναι σπάνια μεταξύ των αρχαίων πολιτισμών των Άνδεων και ακόμη πιο σπάνια στα μάγουλα», σημείωσαν οι ερευνητές, ενώ το τατουάζ σε σχήμα S «είναι μέχρι στιγμής μοναδικό για την περιοχή των Άνδεων».

Advertisement

Για να αναγνωρίσουν τη σύνθεση του μελανιού, χρησιμοποιήθηκαν μη καταστροφικές τεχνικές. Αν και περίμεναν να εντοπίσουν ξυλάνθρακα, ανακάλυψαν ότι το μελάνι περιείχε μαγνητίτη – ένα ορυκτό οξείδιο του σιδήρου – μαζί με ίχνη αυγίτη. Αυτά τα ορυκτά εντοπίζονται από κοινού στο νότιο Περού, στοιχείο που υποδηλώνει μια πιθανή πατρίδα για τη μουμιοποιημένη γυναίκα.

 

. Mangiapane et al., Journal of Cultural Heritage 2025

 

Advertisement

«Υπάρχει ένας μικρός αριθμός εθνογραφικών αναφορών από την Αμερική που περιγράφουν τη χρήση ορυκτών ή γήινων χρωστικών, όπως ο αιματίτης ή ο μαγνητίτης, για τατουάζ. Η νέα μελέτη συνάδει με αυτές», δήλωσε ο Aaron Deter-Wolf, αρχαιολόγος στο Τμήμα Αρχαιολογίας του Τενεσί, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Ωστόσο, ο Deter-Wolf, ειδικός στα αρχαία τατουάζ, δεν είναι πεπεισμένος ότι η μούμια προέρχεται από τις Άνδεις.

«Από άποψη στυλ, τα σημάδια στο πρόσωπο μοιάζουν περισσότερο με τις παραδόσεις της Αρκτικής ή του Αμαζονίου παρά με εκείνες των Άνδεων», σημείωσε. «Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε τι θα αποκάλυπταν οι ισοτοπικές μελέτες για την καταγωγή της γυναίκας».

Advertisement

 

 

Μέχρι στιγμής, δεν έχουν πραγματοποιηθεί ισοτοπικές αναλύσεις. «Δεδομένου ότι αυτές οι τεχνικές είναι επεμβατικές, επιλέξαμε να τις αποφύγουμε προς το παρόν για να διατηρήσουμε την ακεραιότητα των λειψάνων», εξήγησε ο Μανγκιαπάνε.

Advertisement

Ωστόσο, το MAET δείχνει ενδιαφέρον για περαιτέρω έρευνα, κάτι που μπορεί να περιλαμβάνει στο μέλλον πολιτισμικές συγκρίσεις, με στόχο την καλύτερη κατανόηση της φύσης των τατουάζ της μυστηριώδους μούμιας.

Advertisement