Δείγματα από τον διαστημικό σταθμό Τιανγκόνγκ της Κίνας αποκάλυψαν ίχνη ενός βακτηρίου που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ ξανά στη Γη, με χαρακτηριστικά που ενδέχεται να το βοηθούν να λειτουργεί υπό αγχωτικές περιβαλλοντικές συνθήκες, εκατοντάδες χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη.

Τα δείγματα ελήφθησαν από καμπίνα του διαστημικού σταθμού τον Μάιο του 2023 από το πλήρωμα της αποστολής Σενζού-15, στο πλαίσιο μίας από τις δύο έρευνες του Προγράμματος Μικροβιώματος Περιοχής Διαβίωσης του Κινεζικού Διαστημικού Σταθμού, αναφέρει το Science Alert.

Μια πρόσφατη ανάλυση του βακτηριακού στελέχους αποκάλυψε ότι το μικρόβιο όχι μόνο είναι μοναδικό, αλλά έχει αναπτύξει και εξειδικευμένες βιολογικές προσαρμογές που ενδέχεται να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες σε μελλοντικές αποστολές στο διάστημα. Τα ευρήματα των ερευνητών δημοσιεύθηκαν στις 3 Μαρτίου στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology.

«Η κατανόηση των χαρακτηριστικών των μικροβίων κατά τη διάρκεια μακροχρόνιων διαστημικών αποστολών είναι απαραίτητη για την προστασία της υγείας των αστροναυτών και τη διατήρηση της λειτουργικότητας των διαστημικών σκαφών», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη τους.

Το νέο στέλεχος εντοπίστηκε σε δείγματα που συλλέχθηκαν το 2023 από το πλήρωμα της αποστολής Σενζού-15, το οποίο καθάρισε τις επιφάνειες του διαστημικού σταθμού με αποστειρωμένα μαντηλάκια πριν τα καταψύξει για μεταφορά στη Γη.

Μετά την επιστροφή των δειγμάτων, η ανάλυση αποκάλυψε ότι το βακτήριο έχει συγγένεια με το Niallia circulans, ένα ραβδοειδές βακτήριο που πολλαπλασιάζεται μέσω σπορίων και εντοπίζεται συνήθως στο έδαφος, τα λύματα και τα τρόφιμα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

 

 

Ωστόσο, το νέο στέλεχος φαίνεται να έχει αναπτύξει συγκεκριμένους μηχανισμούς προσαρμογής ώστε να επιβιώνει στις ακραίες συνθήκες του διαστήματος. Αυτοί περιλαμβάνουν γονίδια που εμπλέκονται στην αντίδραση στο οξειδωτικό στρες, την επιδιόρθωση της βλάβης από την ακτινοβολία και την ικανότητα σχηματισμού βιοφίλμ, διασπώντας ζελατίνη για την άντληση άνθρακα και αζώτου.

Δεν είναι ακόμη σαφές εάν το νέο στέλεχος ενέχει κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, αλλά οι ερευνητές εκφράζουν την ελπίδα ότι η περαιτέρω μελέτη του θα ρίξει φως στους τρόπους με τους οποίους μικρόβια προσαρμόζονται στο διαστημικό περιβάλλον, καθώς και στους καλύτερους τρόπους προστασίας των αστροναυτών από πιθανούς βιολογικούς κινδύνους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό δεν είναι το πρώτο μικρόβιο που έχει πραγματοποιήσει εξελικτική μετάβαση για να επιβιώσει έξω από τη Γη. Το 2018, επιστήμονες της NASA εντόπισαν τέσσερα έως τότε άγνωστα στελέχη βακτηρίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά, τα οποία βρίσκονταν σε τουαλέτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, το καθένα με μοναδικές προσαρμογές που τα βοηθούσαν να επιβιώνουν στις απαιτητικές συνθήκες του διαστήματος.