Αντιμέτωπη με δύο νέες προτάσεις μομφής βρίσκεται εκ νέου αυτή την εβδομάδα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τα άκρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Αριστερά (The Left) και τους Πατριώτες για την Ευρώπη. Οι προτάσεις κατατέθηκαν αμέσως μετά την Ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης που εκφώνησε τον Σεπτέμβριο και πρόκειται για τη δεύτερη φορά μέσα σε τρεις μήνες που η πρόεδρος της Κομισιόν καλείται να υπερασπιστεί την πολιτική της ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Κοινό έδαφος για «Πατριώτες» και «Αριστερά»
Παρά το ιδεολογικό χάσμα που χωρίζει την Αριστερά και τους Πατριώτες, οι δύο προτάσεις μομφής συγκλίνουν σε ορισμένες κρίσιμες επικρίσεις κατά της προέδρου της Επιτροπής.
«Η ΕΕ είναι σήμερα πιο ασθενής από ποτέ λόγω της συνεχιζόμενης αποτυχίας της Προέδρου της Επιτροπής να αντιμετωπίσει τις πλέον πιεστικές προκλήσεις, όπως η οικονομική και κοινωνική παρακμή της Ένωσης…» αναφέρουν μεταξύ άλλων οι «Πατριώτες».
«Η Επιτροπή, υπό την ηγεσία της Προέδρου φον ντερ Λάιεν, έχει χάσει την εμπιστοσύνη του Κοινοβουλίου, και ζητεί την παραίτησή της λόγω των αποτυχιών της όσον αφορά τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την τήρηση του διεθνούς δικαίου» υπογραμμίζει η Αριστερά·
Και οι δύο ομάδες θεωρούν ότι η εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες συνιστά πλήγμα για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, τόσο λόγω της έλλειψης διαφάνειας στη διαδικασία όσο και εξαιτίας των ανισορροπιών υπέρ των ΗΠΑ. Παρόμοια σύμπτωση υπάρχει και ως προς τη συμφωνία με τη Mercosur, την οποία αντιμετωπίζουν ως απειλή για τον αγροτικό τομέα και ως παράδειγμα θεσμικής αυθαιρεσίας εκ μέρους της Επιτροπής.
Οι διαφορετικές ατζέντες σύγκρουσης
Από εκεί και πέρα, οι δρόμοι τους αποκλίνουν πλήρως: οι Πατριώτες στοχεύουν στη φον ντερ Λάιεν για τις πράσινες πολιτικές, τη μεταναστευτική διαχείριση και τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου, ενώ η Αριστερά τη θεωρεί συνυπεύθυνη για την ανθρωπιστική τραγωδία στη Γάζα και την υποχώρηση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής φιλοδοξίας της ΕΕ.
Και οι δύο πολιτικές ομάδες την κατηγορούν για έλλειψη διαφάνειας θέμα που κυριάρχησε στην διαδικασία της πρότασης μομφής του Ιουλίου.
(Δείτε αναλυτικά τις προτάσεις μομφής όπως τις έχουν καταθέσει οι «Πατριώτες» και η «Αριστερά»)
Η πολιτική σημασία πίσω από μια χαμένη ψηφοφορία
Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο, είχε ήδη επιβιώσει μιας προηγούμενης πρότασης δυσπιστίας, με 360 ψήφους κατά, 175 υπέρ και 18 αποχές.
Η συζήτηση έχει προγραμματιστεί για σήμερα Δευτέρα (6 Οκτωβρίου), ενώ την Πέμπτη (9 Οκτωβρίου) αναμένονται δύο χωριστές ψηφοφορίες. Για να πετύχει η πρόταση χρειάζεται την υποστήριξη της πλειοψηφίας των δύο τρίτων των ψήφων που αντιστοιχούν σε πλειοψηφία 719 ευρωβουλευτών , γεγονός που καθιστά εξαιρετικά απίθανη την επιτυχία της, δεδομένου ότι τα κυρίαρχα κόμματα (κεντροδεξιά, κεντροαριστερά και φιλελεύθεροι) έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν.
Ωστόσο η πολιτική σημασία της νέας απόπειρας ανατροπής της Κομισιόν είναι σαφής και προδιαγράφει μια όχι και τόσο ανέμελη δεύτερη θητεία για τη φον ντερ Λάιεν η οποία αντιμετωπίζει σκληρή κριτική, ακόμη και εκ των έσω, στη διακυβέρνησή της και τον συγκεντρωτικό τρόπο, όπως πολλοί την κατηγορούν, με τον οποίο διοικεί την Ένωση.
Ρωγμές στο κέντρο
Μπορεί οι Σοσιαλδημοκράτες (S&D) , η φιλελεύθερη ομάδα Renew, οι Πράσινοι και το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στο οποίο ανήκει η φον ντερ Λάιεν να τη στηρίζουν αλλά έχουν ήδη δηλώσει από την πρώτη κιόλας πρόταση μομφής πως αυτό δεν σημαίνει λευκή επιταγή και έχοηυν τονίει πως εάν χρειαστεί στο μέλλον θα ψηφίσουν εναντίον της.
Όλα αυτά την ώρα που η ΕΕ διέρχεται μια από τις πλέον κρίσιμες στιγμές στην ιστορία της όχι μόνο σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και στον οικονομικό τομέα με τις ΗΠΑ, όπου από «φίλη» έχει μετατραπεί σε σκληρό ανταγωνιστή μαζί με την Κίνα και τη Ρωσία να υπονομεύει τη σταθερότητα της Ενωσης.
Δεν είναι τυχαίο ότι τον Ιούλιο η φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τους επικριτές της όργανα της Μόσχας, αλλά αναγνώρισε ότι υπάρχουν και εύλογες ανησυχίες και γι΄αυτό διαβεβαίωσε στενότερη συνεργασία στη λήψη αποφάσεων με το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και πήρε θέση στη κρίση στη Γάζα προτείνοντας την αναστολή της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Ισραήλ.
Μπορεί η φον ντερ Λάιεν να έχει στο πλευρό της σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο στο Στρασβούργο το σύνολο των Επιτρόπων και να ξεπεράσει και αυτό τον σκόπελο αλλά γνωρίζει ότι ο πόλεμος φθοράς εναντίον της δεν έχει τελειώσει, άλλωστε για να κατατεθεί πρόταση μοφμής κατά της Επιτροπής απαιτείται το ένα δέκατο των ευρωβουλευτών δηλαδή 72 μέλη και τα κίνητρα είναι πολλά, όπως και τα θέματα που μπορούν να οδηγήσουν στην αμφισβήτησή της ακόμη και από τους συμμάχους της.’
Το στοίχημα της Ούρσουλα
Οι εμπορικές συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική, η πρωτοβουλία «απλούστευσης» της Επιτροπής για τη μείωση της γραφειοκρατίας, ακόμη και ο προτεινόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της Ένωσης, προκαλούν τριβές ακόμη και εντός του ΕΛΚ και των κομμάτων που στηρίζουν τη φον ντερ Λάιεν. Οι αντιπαραθέσεις αυτές αναδεικνύουν τα όρια του μοντέλου συνεννόησης πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η Επιτροπή της. Το πραγματικό στοίχημα πλέον είναι αν θα μπορέσει διατηρήσει την πολιτική συνοχή του ευρωπαϊκού κέντρου σε μια Ένωση που δοκιμάζεται ταυτόχρονα από οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές κρίσεις.
