Μια ολόκληρη, τεράστια, νέα πόλη χτίζεται στη Σουηδία, σε μια παλιά βιομηχανική ζώνη, η οποία θα μετατρέψει τη σουηδική πρωτεύουσα στο «μεγαλύτερο ξύλινο κατασκευαστικό έργο στον κόσμο».
Σε αντίθεση με τους τόνους μπετό και σκυροδέρματος που χρησιμοποιούν χιλιάδες πόλεις σε όλο τον κόμσο για να κατασκευάσουν τις [πράσινες κατοικίες» τους η Στοκχόλμη δείχνει γι αμια ακόμη φορά ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει αρμονικά με το περιβάλλον του.
Σύμφωνα με την κατασκεάστρια εταιρεία που έχει αναλάβει το mega project, την Atrium Ljungberg, η επένδυνη θα ανέλθει στα 12 δισεκατομμύρια σουηδικές κορώνες δηλαδή, περίπου 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η πόλη θα δημιουργηθεί στην περιοχή Sickla, μια βιομηχανική ζώνη νότια του κέντρου της Στοκχόλμης, που κάποτε ήταν γνωστή για την κατασκευή κινητήρων ντίζελ. Από μια βιομηχανική περιοχή θα μετατραπεί σε πόλη που θα χρησιμοποιηθεί μόνο ξυλεία για την κατασκευή του πυρήνα των σπιτιών όπως τα δάπεδα και οι τοίχοι.
Τα νέα ξύλινα σπίτια, γραφεία, σχολεία και καταστήματα θα συνυπάρχουν αρμονικά με παλαιότερες κατασκευές, που υπήρχαν στην περιοχή και έχουν μετατραπεί από παλιές αποθήκες σε βιβλιοθήκες και κινηματογράφους.
Η πόλη, θα έχει έκταση 250.000 τετραγωνικά μέτρα, ή περίπου 2,7 εκατομμύρια τετραγωνικά πόδια.
Ο Håkan Hyllengren, επικεφαλής ανάπτυξης επιχειρήσεων στην Atrium Ljungberg, δήλωσε ότι η Sickla στοχεύει να αποτελέσει παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης. Ο κατασκευαστικός τομέας παράγει το 37% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, καθιστώντας τον «με διαφορά» τον μεγαλύτερο ένοχο όσον αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών.
Κάτι τέτοιο συμβάλλει επίσης στον στόχο της Atrium Ljungberg να μειώσει τις εκπομπές κατασκευών σχεδόν στο μηδέν έως το 2030, μια «τολμηρή και σκληρή» απόφαση από την εταιρεία, σύμφωνα με την Hyllengren.
Κατασκευές με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα
Μελέτες δείχνουν ότι τα κτίρια από μαζική ξυλεία παράγουν πολύ χαμηλότερες εκπομπές από αυτά που κατασκευάζονται από χάλυβα ή σκυρόδεμα: μια μελέτη του 2024 από ακαδημαϊκούς της Δασικής Υπηρεσίας του USDA υπέδειξε ότι τα κτίρια από ξύλο έχουν δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη (ένα μέτρο εκπομπών) που είναι τουλάχιστον 81% χαμηλότερο από το σκυρόδεμα, ενώ το ποσοστό για τον χάλυβα ήταν 76% χαμηλότερο.
Σχεδόν το 70% της σουηδικής επικράτειας αποτελείται από δάση και η χώρα χρησιμοποιεί ξυλεία στις κατασκευές εδώ και πολλά χρόνια. «Έχουμε στενή πολιτιστική σχέση με το δάσος», δήλωσε ο Oskar Norelius, επικεφαλής αρχιτέκτονας της White Arkitekter, η οποία συνεργάζεται με την Atrium Ljungberg στο έργο.
«Πολλοί Σουηδοί περνούν χρόνο στο δάσος για να χαλαρώσουν και να κάνουν διάφορες δραστηριότητες. Αλλά είναι επίσης ένα πολύ μεγάλο μέρος της οικονομίας, όχι μόνο για τις κατασκευές, αλλά και για την ενέργεια, για τον χαρτοπολτό, για τα βιολογικά προϊόντα», δήλωσε ο Norelius στο CNBC.
Αλλά ο Hyllengren είπε ότι τα ξύλινα κτίρια είναι «συνήθως ένα μόνο σπίτι εδώ κι εκεί», επομένως η δημιουργία μιας ολόκληρης πόλης από ξύλο είναι κάτι καινούργιο.
Ο Norelius σχεδίασε το Sara Kulturhus, ένα 20όροφο κτίριο στη βόρεια Σουηδία κατασκευασμένο από ξύλο που περιλαμβάνει χώρους μουσείων και γκαλερί, αίθουσα εκδηλώσεων, βιβλιοθήκη και ένα ξύλινο ξενοδοχείο 200 δωματίων.
Νέα αρχιτεκτονικά μοντέλα
Το έργο βοήθησε τους ανθρώπους του κλάδου να δουν τις δυνατότητες κατασκευής μεγαλύτερων κατασκευών από ξύλο, κάτι που μπορεί να θεωρηθεί δύσκολο λόγω των κανόνων σχετικά με τον κίνδυνο πυρκαγιάς. «Έχουμε αλλάξει τη νοοτροπία, θεωρώντας ότι η ξυλεία αποτελεί κινητήρια δύναμη για την αρχιτεκτονική και όχι περιορισμό», δήλωσε ο Norelius.
Το πρώτο μέρος της ανάπτυξης, μια οικιστική περιοχή 80 διαμερισμάτων με την ονομασία Kvarter 7, θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025, ενώ η White Arkitekter εργάζεται πάνω σε σχέδια για το πρώτο κτίριο γραφείων του Sickla. Το έργο έχει επίσης άδεια πολεοδομίας για κτίρια διπλής χρήσης, πράγμα που σημαίνει ότι τα σπίτια θα μπορούσαν να γίνουν γραφεία στο μέλλον, δίνοντας στα κτίρια μια «δεύτερη ζωή», δήλωσε ο Norelius. Περίπου 2.000 ακόμη διαμερίσματα έχουν προγραμματιστεί για το 2027.
Πέρα από τη βιωσιμότητα της κατασκευής από ξύλο, οι άνθρωποι φαίνεται να αγαπούν το ξύλο. Οι επισκέπτες του Sara Kulturhus έχουν θεαθεί να αγκαλιάζουν τις ξύλινες κολόνες του, κάτι που έχει τη δυνατότητα να συμβεί στο Sickla, δήλωσε ο Norelius. Η δομή των κτιρίων θα είναι ορατή, συμπεριλαμβανομένων των σωλήνων και του εξοπλισμού εξαερισμού, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερες ξύλινες κολώνες στις οποίες οι άνθρωποι θα μπορούσαν να «στηριχτούν ή να αγγίξουν», είπε.
Όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Σουηδία υπέστη κατάρρευση της αγοράς ακινήτων καθώς τα επιτόκια αυξήθηκαν το 2023, και ο Hyllengren είπε ότι υπάρχει η «αίσθηση ότι αυτό αρχίζει να αλλάζει». Δεδομένων των συγκοινωνιακών συνδέσεων του Sickla – τρένα και τραμ πηγαίνουν στο κέντρο της Στοκχόλμης και το μετρό της πόλης θα επεκταθεί μέχρι την ανάπτυξη – ο Hyllengren είπε ότι είναι αισιόδοξος για το μέλλον.
Ενώ μια πλάκα δαπέδου από σκυρόδεμα είναι περίπου 20% φθηνότερη από μια κατασκευασμένη από ξύλο, ο Hyllengren είπε ότι η κατασκευή από ξύλο είναι πολύ πιο γρήγορη από τη χρήση παραδοσιακών μεθόδων, πράγμα που σημαίνει ότι τα διαμερίσματα και τα γραφεία είναι έτοιμα προς ενοικίαση νωρίτερα.
Και η ευχάριστη αισθητική του ξύλου μπορεί επίσης να οδηγήσει σε οικονομικά οφέλη για τον κατασκευαστή. «Πιστεύουμε ότι αυτό που δημιουργούμε είναι κάτι που θα είναι ελκυστικό – και θα έχουμε υψηλότερο εισόδημα από ενοίκια γι′ αυτό», είπε ο Hyllengren.
