Έρευνα: Από τα άστρα (πιθανώς) ο λόγος που οι πρόγονοι του ανθρώπου σηκώθηκαν όρθιοι

Τα σουπερνόβα και ο άνθρωπος.
Manuel Breva Colmeiro via Getty Images

Αρχαία σουπερνόβα ενδεχομένως να έκαναν τους πρωτανθρώπους να βαδίσουν στα δυο τους πόδια, οδηγώντας εν τέλει στον homo sapiens, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Journal of Geology προτείνει την εξής θεωρία: Σουπερνόβα βομβάρδισαν τη Γη με κοσμική ενέργεια, αρχίζοντας από 8 εκατομμύρια χρόνια και φτάνοντας στο αποκορύφωμα πριν 2,6 εκατομμύρια χρόνια, προκαλώντας μια «χιονοστιβάδα» ηλεκτρονίων στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και μια αλυσίδα γεγονότων που έφεραν στο προσκήνιο τους δίποδες Ανθρωπίνους, όπως ο homo habilis.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κάνσας, ο ιονισμός της ατμόσφαιρας ενδεχομένως να προκάλεσε μια τεράστια αύξηση των κεραυνών παγκοσμίως, με αποτέλεσμα την αύξηση των δασικών πυρκαγιών ανά τον πλανήτη. Αυτές οι πύρινες κολάσεις θα μπορούσαν να αποτελούν έναν λόγο που οι πρόγονοι του homo sapiens σηκώθηκαν στα δύο τους πόδια: Προκειμένου να προσαρμοστούν στις σαβάνες που αντικατέστησαν τα δάση στη βορειοανατολική Αφρική.

«Πιστεύεται ότι υπήρχε ήδη μια τάση στους Ανθρωπίνους να βαδίζουν στα δυο τους πόδια, ακόμα και πριν το γεγονός αυτό» είπε ο Άντριαν Μέλοτ, επίτιμος καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας. «Αλλά κυρίως είχαν προσαρμοστεί για να σκαρφαλώνουν στα δέντρα. Μετά από τη μετατροπή σε σαβάνα, θα χρειάζονταν πολύ πιο συχνά να πηγαίνουν περπατώντας από το ένα δέντρο στο άλλο ανά τα λιβάδια, οπότε έγιναν καλύτεροι στο να βαδίζουν όρθιοι. Μπορούσαν να βλέπουν πάνω από τις κορυφές του γρασιδιού και να παρατηρούν για αρπακτικά. Θεωρείται πως αυτή η μετάβαση σε σαβάνα συνέβαλε στο να γίνουν δίποδοι, καθώς γινόταν όλο και πιο κυρίαρχο χαρακτηριστικό στους προγόνους του ανθρώπου».

Με βάση την ύπαρξη ενός στρώματος κοιτασμάτων σιδήρου-60 (ισοτόπου του σιδήρου) στους πυθμένες των ωκεανών, αστρονόμοι θεωρούν πως σουπερνόβα έλαβαν χώρα στην κοσμική «γειτονιά» της Γης- μεταξύ 100 και 50 παρσέκ (163 έτη φωτός) μακριά, κατά τη μετάβαση από την Πλειόκαινο στην Εποχή των Παγετώνων.

ficio74 via Getty Images

«Υπολογίσαμε τον ιονισμό της ατμόσφαιρας από τις κοσμικές ακτίνες, που θα προέρχονταν από ένα σουπερνόβα περίπου τόσο μακριά όσο υποδεικνύουν τα αποθέματα σιδήρου-60» είπε ο Μέλοτ. «Φαίνεται ότι αυτό ήταν το πιο κοντινό μιας μεγάλης σειράς. Πιστεύουμε ότι θα αύξανε τον ιονισμό της κατώτερης ατμόσφαιρας κατά 50 φορές. Συνήθως δεν έχεις ιονισμό της κατώτερης ατμόσφαιρας επειδή οι κοσμικές ακτίνες δεν διεισδύουν τόσο πολύ. Ωστόσο τα πιο ενεργητικά από τα σουπερνόβα φτάνουν στην επιφάνεια- οπότε θα υπήρχαν πολλά ηλεκτρόνια που θα έφευγαν από την ατμόσφαιρα».

Σύμφωνα με τον Μέλοτ και τον έτερο ερευνητή, Μπράιαν Τόμας του Πανεπιστημίου Γουόσμπερν, ο ιονισμός στην κατώτερη ατμόσφαιρα σημαίνει αφθονία ηλεκτρονίων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία περισσότερων οδών για κεραυνούς και αστραπές. Την υπόθεση αυτή στηρίζει η παρατήρηση της αύξησης της παρουσίας ξυλάνθρακα και αιθάλης περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια πριν, για την οποία δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη εξήγηση. Η αύξηση των πυρκαγιών ενδεχομένως να επέφερε τη μετάβαση από δάση σε σαβάνα σε πολλά μέρη, και αυτό θεωρείται πως έπαιξε ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπου στην Αφρική.

Κατά τον Μέλοτ πάντως, είναι μάλλον απίθανο να λάβει χώρα ξανά κάποιο τέτοιο γεγονός: Το κοντινότερο άστρο ικανό να εξελιχθεί σε σουπερνόβα μέσα στο επόμενο εκατομμύριο χρόνια είναι ο Μπετελγκέζ, περίπου 200 παρσέκ (652 έτη φωτός) μακριά από τη Γη.

Δημοφιλή