Κούρδισσα πρώην αντάρτισσα κατέχει ρόλο-κλειδί για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ

Η Αμινέχ Κακαμπαβέχ υποστηρίζει σθεναρά την κουρδική αυτοδιάθεση στη Μέση Ανατολή και είναι σφοδρή επικριτής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
via Associated Press

Όταν ο πρόεδρος της Τουρκίας καταδικάζει τους «τρομοκράτες» στο σουηδικό κοινοβούλιο, η Αμινέχ Κακαμπαβέχ είναι βέβαιη ότι μιλάει για εκείνη.

Η Κούρδισσα πρώην αντάρτισσα που έγινε βουλευτής στη Σουηδία έχει αναδειχθεί σε κεντρικό πρόσωπο γύρω από την ιστορική προσπάθεια της Σουηδίας και της Φινλανδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία αντιτίθεται στην ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ, κατηγορώντας τις ότι φιλοξενούν Κούρδους ”τρομοκράτες”.

Η Κακαμπαβέχ, υποστηρίζει σθεναρά την κουρδική αυτοδιάθεση στη Μέση Ανατολή, είναι σφοδρή επικριτής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κυριότερο, η σουηδική κυβέρνηση εξαρτάται από την ψήφο της για την πλειοψηφία της μιας έδρας στο κοινοβούλιο.

«Δεν μπορεί να αποφασίσει για εμάς», δηλώνει αναφορικά με τον Ερντογάν. «Υπερασπίζομαι τις αξίες της Σουηδίας και την κυριαρχία της Σουηδίας».

Για να επιτραπεί η ένταξη στις σκανδιναβικές χώρες στο ΝΑΤΟ, χρειάζεται μια ομόφωνη απόφαση μεταξύ των μελών της συμμαχίας. Η Τουρκία ζήτα από Σουηδία και Φινλανδία να άρουν τα εμπάργκο όπλων, να εκδώσουν φερόμενους Κούρδους τρομοκράτες και να σταματήσουν να υποστηρίζουν τους Κούρδους μαχητές στη Συρία. Η Τουρκία λέει ότι αυτοί οι μαχητές συνδέονται στενά με το PKK, μια εγχώρια κουρδική ομάδα που η Άγκυρα και η Δύση θεωρούν τρομοκρατική οργάνωση.

Η ικανοποίηση αυτών των απαιτήσεων θα ήταν σε κάθε περίπτωση δύσκολη για τους Σουηδούς και τους Φινλανδούς, αλλά με την κυβέρνηση της Σουηδίας να εξαρτάται από την υποστήριξη της Κακαμπαβέχ για την επιβίωσή της, υπάρχει ελάχιστο περιθώριο για συμβιβασμό.

«Δεν έχουμε συνηθίσει μεμονωμένα μέλη του Κοινοβουλίου να έχουν τέτοια επιρροή», λέει ο Σβάντε Κορνέλ, διευθυντής του Ινστιτούτου Πολιτικής Ασφάλειας και Ανάπτυξης στη Στοκχόλμη. «Είναι η ότι χειρότερο για την κυβέρνηση, θα μπορούσε να πει κανείς».

Η υποστήριξη της Κακαμπαβέχ επέτρεψε στην αρχηγό των σοσιαλδημοκρατών Mαγκνταλένα Αντερσον να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σουηδίας πέρυσι. Σε αντάλλαγμα, οι κεντροαριστεροί Σοσιαλδημοκράτες συμφώνησαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία με τις κουρδικές αρχές στη βόρεια Συρία.

Η κυβέρνηση της μειοψηφίας επέζησε από την ψηφοφορία μη εμπιστοσύνης την περασμένη εβδομάδα χάρη στην Κακαμπαβέχ και θα χρειαστεί την υποστήριξή της ξανά την Τετάρτη για να προωθήσει την εαρινή πρόταση προϋπολογισμού στο Κοινοβούλιο.

Η Κακαμπαβέχ μια ανεξάρτητη βουλευτής, λέει ότι δεν έχει αποφασίσει ακόμη πώς θα ψηφίσει και περιμένει από την κυβέρνηση να δείξει τα σχέδιά της για θέματα που την ενδιαφέρουν, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για την καταπολέμηση της βίας και της καταπίεσης κατά των γυναικών και των κοριτσιών σε κοινότητες μεταναστών αλλά και στο πώς θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση τις απαιτήσεις της Τουρκίας.

«Δεν θέλω να υποχωρήσουν», λέει.

Η ασυνήθιστη κατάσταση έχει ανεβάσει το πολιτικό προφίλ της Κακαμπαβέχ στη Σουηδία και διεθνώς.Της ασκείται κριτική ότι κρατά όμηρο την προσπάθεια της Σουηδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ προκειμένου να προωθήσει τη δική της ατζέντα. Η Κακαμπαβέχ λέει ότι έχει δεχθεί απειλές τόσο από Τούρκους εθνικιστές όσο και από ακροδεξιούς της Σουηδίας.

″Είναι μια τρομερή κατάσταση”, λέει ο Κακαμπαβέχ, 48 ετών. ”Αλλά δεν θέλω να κάτσω σε μια γωνία και να πω, ”Φοβάμαι”.

TT News Agency via Reuters

Η Κακαμπαβέχ, η οποία μεγάλωσε σε ένα φτωχό κουρδικό σπίτι στο δυτικό Ιράν, λέει ότι ήταν μόλις 13 ετών στα τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν εντάχθηκε στους μαχητές πεσμεργκά που εξεγέρθηκαν ενάντια στο ισλαμικό καθεστώς του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί.

Στο κοινοβουλευτικό της γραφείο στη Στοκχόλμη, έδειξε φωτογραφίες όπου η ίδια ως έφηβη, στα απόκρημνα βουνά μεταξύ Ιράν και Ιράκ, έχει ένα καλάσνικοφ κρεμασμένο στον ώμο της.

Οι αντάρτες πολέμησαν εναντίον του ιρανικού καθεστώτος και του ιρακινού προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν, ο οποίος χρησιμοποίησε χημικά όπλα εναντίον κουρδικών χωριών.

Η Κακαμπαβέχ λέει ότι πολλοί από τους συντρόφους της και κάποιοι συγγενείς της σκοτώθηκαν. Ξεσπάει σε κλάματα καθώς θυμάται την αντίθεση ανάμεσα στη ζωή της στη Σουηδία και τις δυσκολίες που άφησε πίσω της. Για χρόνια αφότου έφτασε στη Σουηδία ως πρόσφυγας το 1992, η βουή των ελικοπτέρων την έκανε ενστικτωδώς να θέλει να τρέξει σε καταφύγιο για προστασία.

Σοσιαλίστρια στις πολτικές της πεποιθήσεις, η Κακαμπαβέχ συνέχισε τον πολιτικό της ακτιβισμό στη Σουηδία, προσχωρώντας στο Αριστερό Κόμμα και κάνοντας εκστρατεία για την ισότητα των φύλων στις κοινότητες μεταναστών. Ο ακτιβισμός της ενάντια στην «κουλτούρα της τιμής» την έφερε σύντομα σε αντίθεση με πολιτικούς συντρόφους που ανησυχούσαν ότι το έργο της στιγμάτιζε τους μουσουλμάνους. Μετά από χρόνια έντασης, έφυγε από το κόμμα το 2019 και έκτοτε υπηρετεί ως ανεξάρτητη βουλευτής στο κοινοβούλιο των 349 εδρών.

Οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες τον Νοέμβριο συνήψαν συμφωνία με την Κακαμπαβέχ για να συνεργαστούν στενότερα με τις αυτόνομες κουρδικές αρχές στη βόρεια Συρία, υπό την ηγεσία του πολιτικού κόμματος PYD. Ο στρατιωτικός βραχίονας του PYD, το YPG που είχε την υποστήριξη των ΗΠΑ, έπαιξε βασικό ρόλο στη μάχη κατά των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους.

Η Τουρκία δεν κάνει καμία διάκριση μεταξύ των κουρδικών ομάδων στη Συρία και του PKK, ή του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, που ηγείται μιας ένοπλης εξέγερσης κατά του τουρκικού κράτους από το 1984. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη σύγκρουση. Η οργάνωση θεωρείται τρομοκρατική στην Τουρκία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Δημοφιλή