Εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες μετανάστες επιδίωξαν να περάσουν από τη Λευκορωσία στην Πολωνία παραβιάζοντας τα σύνορα τη Δευτέρα, κόβοντας συρματοπλέγματα και χρησιμοποιώντας κλαδιά για να προσπαθήσουν να σκαρφαλώσουν φράχτες, σε επεισόδια που είχαν ως αποτέλεσμα την κλιμάκωση μιας κρίσης στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ η οποία εκκολάπτεται εδώ και μήνες.
Το υπουργείο Εσωτερικών της Πολωνίας ανέφερε ότι απέκρουσε τις προσπάθειες παράνομης εισόδου και υποστήριξε ότι η κατάσταση ήταν υπό έλεγχο. Σε αυτό το πλαίσιο, δημοσιοποίησε βίντεο όπου φαίνονται ένοπλοι αστυνομικοί να χρησιμοποιούν χημικά εναντίον ανδρών που προσπαθούσαν να κόψουν το συρματόπλεγμα. Κάποιοι μετανάστες έριχναν αντικείμενα κατά αστυνομικών.
Στο μεταξύ, βίντεο από τα λευκορωσικά ΜΜΕ δείχνουν άτομα με μεγάλα ξύλινα ραβδιά ή κλαδιά να προσπαθούν να περάσουν φράχτες, ενώ αστυνομικά ελικόπτερα πετούσαν στον ουρανό.
«Μια συντονισμένη προσπάθεια μαζικής εισόδου στην επικράτεια της Δημοκρατίας της Πολωνίας από μετανάστες που χρησιμοποιούνται από τη Λευκορωσία για υβριδικές επιθέσεις εναντίον της Πολωνίας έχει μόλις αρχίσει» δήλωσε ο Στανισλάβ Ζάριν, εκπρόσωπος των δυνάμεων ασφαλείας της Πολωνίας.
Σημειώνοντας πως τα σύνορα αυτά είναι επίσης και ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ, ο Ζάριν τόνισε ότι οι «μεγάλες ομάδες μεταναστών...ελέγχονται πλήρως από τις λευκορωσικές υπηρεσίες ασφαλείας και τον στρατό». Επίσης, κατηγόρησε τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο πως ενεργούσε με σκοπό την αποσταθεροποίηση της Πολωνίας και άλλων χωρών της ΕΕ ώστε να ασκηθεί πίεση στην Ένωση για να προβεί σε άρση των κυρώσεων στο Μινσκ. Οι κυρώσεις αυτές είχαν επιβληθεί αφού η Λευκορωσία προέβη σε σκληρή καταστολή των διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης και υπέρ της δημοκρατίας.
Ο Πιότρ Μίλερ, Πολωνός κυβερνητικός εκπρόσωπος, είπε ότι υπήρχαν 3.000 – 4.000 μετανάστες δίπλα στα πολωνικά σύνορα, στην πλευρά της Λευκορωσίας. Η εξέλιξη αυτή, σημειώνει το Associated Press, φαίνεται να κλιμακώνει την κρίση που είναι σε εξέλιξη εδώ και μήνες, στο πλαίσιο της οποίας το απολυταρχικό καθεστώς της Λευκορωσίας ενθαρρύνει μετανάστες από τη Μέση Ανατολή και αλλού να εισέρχονται παράνομα στην ΕΕ, στην αρχή μέσω Λιθουανίας και Λετονίας και τώρα κυρίως μέσω της Πολωνίας.
«Απαράδεκτη» χαρακτήρισε σε γραπτή δήλωσή της, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν την εργαλειοποίηση μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς από τη Λευκορωσία. Παράλληλα, σημείωσε ότι τις επόμενες ημέρες ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς «σε συντονισμό με τον Ύπατο Εκπρόσωπο Μπορέλ, θα ταξιδέψει στις κύριες χώρες προέλευσης και διέλευσης για να διασφαλίσει ότι θα ενεργήσουν για να αποτρέψουν τους υπηκόους τους από το να πέσουν στην παγίδα που έχουν στήσει οι αρχές της Λευκορωσίας».
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν αναφέρει στη δήλωσή της: «Η Λευκορωσία πρέπει να σταματήσει να θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ανθρώπων. Η εργαλειοποίηση των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς από τη Λευκορωσία είναι απαράδεκτη. Οι αρχές της Λευκορωσίας πρέπει να κατανοήσουν ότι η πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με αυτόν τον τρόπο μέσω μιας κυνικής εργαλειοποίησης των μεταναστών δεν θα τις βοηθήσει να επιτύχουν τους σκοπούς τους. Μίλησα με τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, την Πρωθυπουργό της Λιθουανίας Ινγκρίντα Σιμονίτε και τον Πρωθυπουργό της Λετονίας ’Αρτουρς Κάρινς Κρισγιάνις για να εκφράσω την αλληλεγγύη της ΕΕ και να συζητήσω μαζί τους τα μέτρα που μπορεί να λάβει η ΕΕ για να τους στηρίξει στις προσπάθειές τους να αντιμετωπίσουν αυτήν την κρίση. Καλώ τα κράτη μέλη να εγκρίνουν επιτέλους το διευρυμένο καθεστώς κυρώσεων στις αρχές της Λευκορωσίας που είναι υπεύθυνες για αυτήν την υβριδική επίθεση. Ο Αντιπρόεδρος Σχοινάς, σε συντονισμό με τον Ύπατο Εκπρόσωπο Μπορέλ, θα ταξιδέψει τις επόμενες ημέρες στις κύριες χώρες προέλευσης και διέλευσης για να διασφαλίσει ότι θα ενεργήσουν για να αποτρέψουν τους υπηκόους τους από το να πέσουν στην παγίδα που έχουν στήσει οι αρχές της Λευκορωσίας».
«Η ΕΕ θα διερευνήσει ειδικότερα τον τρόπο επιβολής κυρώσεων, μεταξύ άλλων μέσω της μαύρης λίστας, αεροπορικών εταιρειών τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται στην εμπορία ανθρώπων.
Τέλος, η Επιτροπή θα διερευνήσει με τον ΟΗΕ και τις εξειδικευμένες υπηρεσίες του πώς να αποτρέψει την εκδήλωση ανθρωπιστικής κρίσης και να διασφαλίσει ότι οι μετανάστες μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα καταγωγής τους, με την υποστήριξη των εθνικών τους αρχών».
Έκκληση στις αρχές της Λευκορωσίας να «συμμορφωθούν» με το διεθνές δίκαιο κάνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ τονίζοντας ότι «η ΕΕ δεν θα δεχτεί καμία προσπάθεια εργαλειοποίησης των μεταναστών». Ειδικότερα, ο κ. Μισέλ αναφέρει στην ανάρτησή του στο twitter:
«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να συμμορφωθούν με το διεθνές δίκαιο. Η ΕΕ δεν θα δεχτεί καμία προσπάθεια εργαλειοποίησης μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Το ΝΑΤΟ καταδίκασε και αυτό ως «απαράδεκτο» τον τρόπο με τον οποίο η Λευκορωσία «χρησιμοποιεί» το μεταναστευτικό.
«Η χρήση μεταναστών από το καθεστώς (του Λευκορώσου προέδρου Αλεξάντερ) Λουκασένκο ως υβριδική τακτική είναι απαράδεκτη», ανέφερε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ σε ανακοίνωσή του, εκφράζοντας ανησυχία για αυτή την κατάσταση.
«Ανησυχούμε για την πρόσφατη κλιμάκωση στα σύνορα μεταξύ Πολωνίας και Λευκορωσίας. Καλούμε τη Λευκορωσία να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, το ΝΑΤΟ θα εγγυηθεί την ασφάλεια των κρατών μελών του και ο Γενικός Γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση, «η οποία ασκεί πίεση» σε Λιθουανία, Λετονία και Πολωνία.
Ο Πίτερ Στάνο, εκπρόσωπος του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, έθεσε το ενδεχόμενο επιβολής περαιτέρω κυρώσεων της ΕΕ κατά του Μινσκ.
«Αντιμετωπίζουμε μια υβριδική απειλή και δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια», είπε, προσθέτοντας ότι το θέμα θα τεθεί στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ σε μια εβδομάδα.
Πρόσθεσε ότι η ΕΕ βρίσκεται σε επαφή με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών για να τους εξηγήσει πώς «το καθεστώς Λουκασένκο μεταχειρίζεται απάνθρωπα και βάναυσα τους ανθρώπους, τους δικούς τους πολίτες και τους οδηγεί σε πολύ δύσκολες καταστάσεις, μεταφέροντάς τους με αεροπλάνα στη Λευκορωσία και τους ωθεί προς τα ευρωπαϊκά σύνορα».
Ο επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει να στηρίξει «τις χώρες πρώτης γραμμής» στο μεταναστευτικό και επισημαίνει ότι πρέπει να επεκταθεί η λίστα των κυρώσεων που αφορούν στη Λευκορωσία. Πιο συγκεκριμένα, στην ανάρτησή του στο Twitter, ο Μάνφρεντ Βέμπερ σημειώνει:
«Χωρίς ισχυρά εξωτερικά σύνορα ο Λουκασένκο θα εκβιάσει την Ευρώπη όπως ακριβώς προσπάθησε ο Ερντογάν μέσω της Ελλάδας. Θα πρέπει να επεκτείνουμε αμέσως τη λίστα κυρώσεων στη Λευκορωσία, ώστε να συμπεριλάβουμε εταιρείες/άτομα που εμπλέκονται σε αυτές τις επιχειρήσεις παράνομης εμπορίας και να υποστηρίξουμε τις χώρες της πρώτης γραμμής με όποιον τρόπο μπορούμε».
Με πληροφορίες από Associated Press, ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters