Napoleon: «Θύματα της προπαγάνδας του Βοναπάρτη όσοι μιλούν για ανακρίβειες»

«Ο Ναπολέων ήταν διάσημος επειδή υπερέβαλε τις νίκες του και δεν υπήρχαν πολλοί τρόποι να επιβεβαιώσει ή να αμφισβητήσει κανείς την εκδοχή του».
Steve Christo - Corbis via Getty Images

Καθώς οι «μάχες» για το «Ναπολέων» του Ρίντλεϊ Σκοτ συνεχίζονται εκτός μεγάλης οθόνης, ο στρατιωτικός σύμβουλος του Βρετανού σκηνοθέτη δηλώνει ότι όσοι κάνουν λόγο για «ανακριβή» απεικόνιση του Ναπολέοντα είναι απλώς θύματα της προπαγάνδας του Βοναπάρτη.

Ο Paul Biddiss ισχυρίζεται ότι η εικόνα του «Old Boney», όπως αποκαλούσαν τον Ναπολέοντα τα βρετανικά στρατεύματα του Δούκα του Ουέλινγκτον, διαμορφώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε ο ίδιος τις επιτυχίες του. Οι ψευδολογίες του Βοναπάρτη εντυπωσίασαν τη Γαλλία και φόβισαν τους εχθρούς του -μέχρι που ήρθε το Βατερλό του το 1815.

«Ο Ναπολέων ήταν διάσημος επειδή υπερέβαλε τις νίκες του και δεν υπήρχαν πολλοί τρόποι να επιβεβαιώσει ή να θέσει υπό αμφισβήτηση κανείς την εκδοχή του», σημειώνει ο Biddiss, ο οποίος ανέλαβε να εκπαιδεύσει τους 500 κομπάρσους στις σκηνές μάχης.

«Μετά από μία ναυμαχία έγραφε σε επιστολή ότι κατέλαβε τέσσερα πλοία, ενώ στην πραγματικότητα είχε πάρει μόνο ένα. Ήταν μεγάλος μπλοφαδόρος και ο κόσμος τον πίστευε. Έτσι αναρριχήθηκε».

Ο Άντριου Ρόμπερτς, βιογράφος του Ναπολέοντα, έχει αναφερθεί σε βασικές σκηνές της ταινίας, συμπεριλαμβανομένης της συνάντησης Ναπολέοντα - Ουέλινγκτον στο Πλίμουθ, που δεν έγινε ποτέ.

Ο στρατιωτικός ιστορικός Νταν Σνόου εντόπισε επίσης ανακρίβειες στην παραγωγή των 200 εκατομμυρίων δολαρίων με πρωταγωνιστή τον Χοακίν Φίνιξ. Ο Σνόου προειδοποίησε το κοινό ότι ο Ναπολέων δεν έστρεψε τα κανόνια του στις πυραμίδες της Αιγύπτου, ούτε ήταν παρών στην εκτέλεση της Μαρίας Αντουανέτας στη γκιλοτίνα. «Λατρεύω τα ιστορικά έπη. Λατρεύω τον Ρίντλεϊ Σκοτ. Αλλά αν δείτε την ταινία, να ξέρετε ότι δεν είναι ντοκιμαντέρ», είπε ο Σνόου.

Ο Biddiss, ωστόσο, υπερασπίζεται την αυθεντικότητα όσον αφορά το στρατιωτικό σκέλος της ταινίας, καθώς συμβουλεύτηκε τα εγχειρίδια που χρησιμοποιούσαν οι στρατηγοί του Ναπολέοντα, ενώ απευθυνόμενος στους ιστορικούς που επέκριναν την ταινία σημειώνει ότι «κατ’ αρχάς, πολλοί από αυτούς χρησιμοποίησαν τον περίφημο πίνακα του Ναπολέοντα που διασχίζει τις Άλπεις στα εξώφυλλα των βιβλίων τους, κάτι που είναι σίγουρα μια ανακριβής απεικόνιση».

Ο λόγος για το διάσημο έργο του Ζακ Λουί Νταβίντ -τον οποίο ο Ναπολέων διόρισε «Πρώτο Ζωγράφο του Αυτοκράτορα»-, με τίτλο «Ο Ναπολέων διασχίζει τις Άλπεις» (επίσης γνωστό ως «Ο Ναπολέων διασχίζει τον Άγιο Βερνάρδο»), το οποίο ο Τζόναθαν Τζόουνς, κριτικός τέχνης του Guardian, έχει χαρακτηρίσει ως την «απόλυτη εικόνα προπαγάνδας του Ναπολέοντα». Η σκηνή απεικονίζει τον Βοναπάρτη ως έφιππο στρατηλάτη πάνω στο αγαπημένο άλογο του, το Μαρέγκο, το οποίο ανασηκώνεται στα πίσω πόδια, ενώ ο μανδύας του Ναπολέοντα ανεμίζει.

«Στην πραγματικότητα, όταν ο Ναπολέων έκανε αυτό το ταξίδι ήταν πάνω σε ένα μουλάρι και φορούσε ένα χοντρό πανωφόρι», εξηγεί ο Biddiss. Όπως λέει, το γεγονός ότι ο Ναπολέων κατανοούσε τη δύναμη αυτού του πίνακα ήταν ξεκάθαρα στοιχείο της επιτυχίας του, αλλά και ο άνδρας που με τα ελαττώματα και τις αδυναμίες που βρίσκεται στην καρδιά της αφήγησης του Ρίντλεϊ Σκοτ αποτελεί μια εξίσου έγκυρη απεικόνιση.

Ο Ρόμπερτς από την πλευρά του θεωρεί ότι δεν ήταν σωστό το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης υπονοεί πως ο Ναπολέων ηττήθηκε στη Ρωσία μόνο λόγω του ψύχους, προσθέτοντας «Δεν γίνεται καμία αναφορά στον τύφο», ενώ ο Σνόου, παρά τις όποιες αντιρρήσεις εξήρε τους αμυντικούς τετράγωνους σχηματισμούς των γαλλικών στρατευμάτων που βλέπουμε στην ταινία.

«Γνώριζα τους ιστορικούς σχηματισμούς, αλλά έπρεπε επίσης να σκεφτούμε την πρόσβαση για τις 10 ή 11 κάμερες με τις οποίες δουλεύει ο Ρίντλεϊ». Πολλοί κομπάρσοι δεν είχαν κρατήσει ποτέ στη ζωή τους μουσκέτο, άλλοι ήταν πρώην στρατιωτικοί και έπρεπε να ξεχάσουν όσα γνώριζαν. «Ο Χοακίν ήθελε να μάθει πολλά για τους τύπους κανονιών και τα διάφορα πυρομαχικά». Παρότι υπάρχουν στην ταινία σκηνές που δημιουργήθηκαν από υπολογιστή -όπως οι σχηματισμοί των στρατιωτών-, οι στιγμές που εφορμά το ιππικό και οι κανονιοβολισμοί ήταν όλα αληθινά –αν και δεν χρησιμοποιήθηκαν πραγματικά πυρομαχικά.

Με πληροφορίες από Guardian

Δημοφιλή