Τα μηνύματα των αμερικανικών εκλογών για την Ευρώπη και τον κόσμο

Μόνο με σοβαρή αντιπρόταση ο προοδευτικός κόσμος θα οδηγήσει σε οριστική ανάσχεση και ενταφιασμό τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά.
Noam Galai via Getty Images

Όσοι πίστευαν στην εύκολη νίκη του Μπάιντεν, μετά την αλλοπρόσαλλη και αντιφατική πολιτική Τραμπ, καθώς και μετά από τα ευρήματα των περισσότερων δημοσκοπήσεων που έδειχναν άνετη επικράτηση του Δημοκρατικού υποψηφίου, διαψεύστηκαν και μαζί με αυτούς διαψεύστηκαν όσοι πίστευαν ότι ό λαϊκισμός ήταν ένα παροδικό φαινόμενο, που με το ξεπέρασμα της κρίσης θα έμπαινε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Το φαινόμενο αυτό, που είχε σαν αποτέλεσμα το Brexit, την κυριαρχία Τραμπ, την ραγδαία αύξηση της εκλογικής δύναμης των ακροδεξιών και των λαϊκιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, δυστυχώς είναι παρόν και ριζώνει στις δυτικές κοινωνίες όλο και πιο πολύ.

Δεν είναι εύκολο να εξηγήσει κανείς το πώς φτάσαμε εδώ, μπορούμε όμως να παραθέσουμε κάποιες παραμέτρους που οδήγησαν τις κοινωνίες στα σημερινά αδιέξοδα.

Για να το κάνουμε αυτό πρέπει να πάμε λίγο πίσω στο χρόνο.

Μετά την κατάρρευση τη δεκαετία του 1990 των καθεστώτων που είχαν εγκαθιδρυθεί στη Ανατολική Ευρώπη, η παγκόσμια κοινότητα αποδέχτηκε ως μόνη λύση (ΤΙΝΑ - There Is No Alternative) διακυβέρνησης και οικονομικής ανάπτυξης, την άκρατη και χωρίς κανόνες παγκοσμιοποίηση που αποθέωσε την αυτόνομη και ανέλεγκτη λειτουργία της αγοράς.

Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα τα σοσιαλιστικά κόμματα δεν διαμόρφωσαν εναλλακτικές θέσεις και προτάσεις και με την πάροδο του χρόνου τα λαϊκίστικα κινήματα του μηδενισμού και του ισοπεδωτισμού, βρήκαν πρόσφορο έδαφος και κυριάρχησαν. Η ρητορική γενικά της ανατροπής, ανεξαρτήτως αν δεν κατέθεταν ( τα ανωτέρω κινήματα) εναλλακτική πρόταση, ήταν εύκολο να υπερισχύσει κυρίως στα λαϊκά στρώματα, τα οποία βίωναν με σκληρό τρόπο τα αποτελέσματα του ακραίου νεοφιλελευθερισμού.

Έτσι οι προοδευτικές παρατάξεις που αδυνατούσαν να εκφράσουν πια τα μικρομεσαία στρώματα, τις δυνάμεις της εργασίας, του πολιτισμού των δικαιωμάτων κλπ, είτε συμμάχησαν και διακυβέρνησαν μαζί με τις συντηρητικές δυνάμεις, διατηρώντας εν πολλοίς τα ποσοστά τους (Γερμανία), είτε κατέρρευσαν και εξαφανίστηκαν από το πολιτικό σκηνικό ( Γαλλία, Ελλάδα κλπ)

Ο πολιτικός χώρος δε που εγκατέλειψαν βιαίως τα σοσιαλιστικά κόμματα, καλύφθηκε απόλυτα από το λαϊκισμό και την ακροδεξιά (Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, Ολλανδία κλπ).

Αυτή η έστω οριακή νίκη του Δημοκρατικού κόμματος στις ΗΠΑ, θα μπορούσε να είναι μια αφετηρία για να διαμορφωθεί, έστω τώρα, μία εναλλακτική προοπτική απέναντι στην ΤΙΝΑ.

Όλες εκείνες οι δυνάμεις, στον δυτικό κυρίως κόσμο, που πιστεύουν στην αειφόρο ανάπτυξη, στην ισονομία, στην ισοπολιτεία, στα ανθρώπινα, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, στην προστασία του περιβάλλοντος, στο κοινωνικό δίχτυ προστασίας, όλοι όσοι έχουν στο επίκεντρο της σκέψης, της δράσης και της πολιτικής τους πρακτικής τον άνθρωπο, την ειρηνική συμβίωση και την προκοπή, πρέπει να συνδιαμορφώσουν μια σοβαρή και με επιχειρήματα εναλλακτική πρόταση εξουσίας και διακυβέρνησης.

Μόνο με σοβαρή αντιπρόταση ο προοδευτικός κόσμος θα οδηγήσει σε οριστική ανάσχεση και ενταφιασμό τον λαϊκισμό και την ακροδεξιά. Άλλωστε οι πρόσφατες κρίσεις ( οικονομικές και υγειονομικές ) κατέδειξαν περίτρανα τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει η οργανωμένη πολιτεία και η κοινωνία.

Οι επιβαλλόμενες από τα πράγματα προτάσεις για την επίλυση των κρίσεων και τη διαχείριση τους, καθώς και τα μέτρα κρατικής και κοινωνικής παρέμβασης, με ταυτόχρονη την αδυναμία της «αγοράς» να δώσει ή να προτείνει λύσεις, είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναδούμε με διαφορετικό τρόπο το μέλλον των επόμενων γενεών και συνολικά της ανθρωπότητας.

Δημοφιλή