Το ζήτημα προέκυψε το Σαββατοκύριακο, μετά από μια αναφορά πως το Βερολίνο έφτασε στο σημείο να εμποδίσει την Εσθονία να στείλει παλιά γερμανικά πυροβόλα στο Κίεβο για να το βοηθήσουν να αμυνθεί απέναντι σε ρωσικά στρατεύματα που έχουν συγκεντρωθεί κοντά στα σύνορα. Η στάση της Γερμανίας ως προς τις προμήθειες όπλων «δεν αντιστοιχεί στο επίπεδο των σχέσεών μας και της παρούσας κατάστασης ασφαλείας» δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμιτρό Κουλέμπα, μέσω Twitter.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα στο Βερολίνο ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς αρνήθηκε πως είχε ληφθεί απόφαση για τα πυροβόλα και επέμεινε ότι η χώρα του συμπαρίσταται στους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, αντιτιθέμενη σε οποιαδήποτε ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, θα ενεργήσουμε από κοινού» είπε σε δημοσιογράφους. «Θα ήταν υψηλό το τίμημα» πρόσθεσε.
Ωστόσο, αν και η Γερμανία θα συνέχιζε να παρέχει βοήθεια στην Ουκρανία, θα υπήρχε μια εξαίρεση, είπε: «Δεν θα παρέχουμε θανατηφόρα όπλα».
Η στάση αυτή, που έχει επικριθεί από το Κίεβο και- λιγότερο έντονα- από την Ουάσινγκτον και το Λονδίνο, έχει προκαλέσει έκπληξη μεταξύ κάποιων στη Γερμανία που ανησυχούν πως η χώρα τους ίσως να μη θεωρείται αξιόπιστος εταίρος.
«Πόσοι στο Βερολίνο γνωρίζουν στα αλήθεια πώς η φαινομενικά σε σύγχυση πολιτική μας για την Ουκρανία βλάπτει όχι μόνο τη Γερμανία μα και όλη την ΕΕ;» διερωτάται ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην πρέσβης της Γερμανίας στις ΗΠΑ και πλέον επικεφαλής της ετήσιας Συνδιάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου.
Ειδικοί λένε πως η θέση της Γερμανίας εν μέρει οφείλεται στο ιστορικό επιθετικότητάς της κατά τον 20ό αιώνα.
«Υπάρχει η προφανής κληρονομιά της στρατιωτικοποίησης της ίδιας της Γερμανίας στην Ευρώπη σε δύο παγκοσμίους πολέμους, που έχει κάνει πολλούς Γερμανούς ηγέτες να βλέπουν κάθε στρατιωτική αντίδραση ως τελευταία επιλογή» είπε η Ρέιτσελ Έλεχους, αναπληρώτρια διευθύντρια του προγράμματος Ευρώπης, Ρωσίας και Ευρασίας στο Center for Strategic and International Studies στην Ουάσινγκτον.
Η στάση αυτή θα μπορούσε να αποδειχτεί «μπούμερανγκ», είπε. «Η παρούσα κυβέρνηση δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως η αποστολή αμυντικών όπλων στην Ουκρανία θα μπορούσε στην πραγματικότητα να αποτρέψει περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα».
Και ενώ η Γερμανία έχει υποδείξει την αυστηρή πολιτική της ως προς τις εξαγωγές όπλων σε ζώνες συγκρούσεων στο παρελθόν, αναλυτές λένε ότι ο κανόνας αυτός δεν έχει εφαρμοστεί με συνέπεια.
«Υπήρχαν πάντα περιπτώσεις στα όρια, όπως στο Κόσοβο ή στην υποστήριξη στους Κούρδους απέναντι στο ISIS στη Συρία» είπε η Σαμπίν Φίσερ, ειδική σε θέματα Ρωσίας στο Γερμανικό Ινστιτούτου Διεθνών Θεμάτων και Θεμάτων Ασφαλείας.
Η διαφωνία για τα γερμανικά όπλα ήταν σε εξέλιξη ημέρες μετά την παραίτηση του επικεφαλής του γερμανικού ναυτικού λόγω των επικρίσεων εντός και εκτός Γερμανίας για σχόλια που έκανε ως προς την Ουκρανία και τη Ρωσία. Μιλώντας σε ένα event την Παρασκευή στην Ινδία ο αντιναύαρχος Κέι- Αχίμ Σένμπαχ είπε ότι ήταν σημαντικό η Ρωσία να είναι στην ίδια πλευρά, απέναντι στην Κίνα, και πρόσθεσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αξίζει σεβασμό.
Με τους Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς να ακολουθούν την κληρονομιά της προσέγγισης του Ψυχρού Πολεμου που είχε ακολουθήσει και ο Βίλι Μπραντ, και τους Πράσινους να έχουν παράδοση πασιφισμού, τα δύο από τα τρία κυβερνώντα κόμματα της Γερμανίας δεν έβλεπαν και πολύ θετικά την ιδέα της αποστολής όπλων σε μια χώρα που δεν είναι στο ΝΑΤΟ, σε μια σύγκρουση με τη Ρωσία. Μα το να επιτραπεί στην Εσθονία να στείλει τα παλιά, σοβιετικού σχεδιασμού, πυροβόλα D-30 των 122 χιλιοστών στην Ουκρανία ίσως να ήταν ένας αποδεκτός συμβιβασμός.
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ αποσαφήνισε πως, πέραν των αμφιβολιών για την αποστολή όπλων στην Ουκρανία, το Βερολίνο δεν εγκρίνει τη συμπεριφορά της Ρωσίας.
Η Μπέρμποκ επίσης προειδοποίησε πως η Γερμανία είναι πρόθυμη να εξετάσει σκληρά βήματα εάν η Ρωσία ενεργήσει σε βάρος της Ουκρανίας.
Αυτό περιλαμβάνει να τεθεί σε κίνδυνο το μέλλον του νέου αγωγού Nord Stream 2, που προορίζεται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία.
Μια τέτοια κίνηση ενάντια στον πιο μεγάλο προμηθευτεί ενέργειάς της θα είχε υψηλό τίμημα και για τη Γερμανία.
Με σχέδια για απενεργοποίηση των τελευταίων τριών της πυρηνικών σταθμών φέτος και σταδιακό τερματισμό της χρήσης άνθρακα ως το 2030, η εξάρτηση της Γερμανίας από αέριο θα αυξηθεί βραχυπρόθεσμα μέχρι να είναι διαθέσιμη επαρκής ανανεώσιμη ενέργεια, είπε ο Γκέοργκ Ζάχμαν, του οικονομικού think tank Bruegel στις Βρυξέλλες.
Ωστόσο Γερμανοί αξιωματούχοι πιστεύουν πως το ότι η Γερμανία είναι μεγάλος πελάτης του ρωσικού αερίου μπορεί να της δώσει μοχλό πίεσης, καθώς η Μόσχα δεν θέλει να βλάψει τη φήμη της ως αξιόπιστου προμηθευτή αερίου, η οποία έχει διαμορφωθεί σε βάθος δεκαετιών.