Στην Ελλάδα, η σπατάλη τροφίμων είναι τεράστια, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο, από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι τα νοικοκυριά. Την ίδια στιγμή, το 11,2% του πληθυσμού αντιμετωπίζει επισιτιστική ανασφάλεια, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ για το 2024.
Με άλλα λόγια, ενώ πετάμε φαγητό τεράστιας αξίας, χιλιάδες Έλληνες δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή και θρεπτικά γεύματα.
Η σπατάλη τροφίμων έχει πολλαπλές συνέπειες. Σε οικονομικό επίπεδο, τα χαμένα τρόφιμα αντιπροσωπεύουν σημαντικό κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, κάθε τρόφιμο που καταλήγει στα σκουπίδια σημαίνει σπατάλη νερού, ενέργειας και γης, ενώ η αποσύνθεση παράγει μεθάνιο – ένα ισχυρό αέριο θερμοκηπίου. Παγκοσμίως, 8-10% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σχετίζονται με τη σπατάλη τροφίμων (IPCC, 2019).
Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στον ευρωπαϊκό χάρτη της σπατάλης. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, περισσότεροι από 59 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλώνται κάθε χρόνο, με κόστος 132 δισ. ευρώ, ενώ το ήμισυ αυτής της σπατάλης (54%) οφείλεται στα νοικοκυριά (Eurostat, 2024).
Το πρόβλημα δεν είναι απλώς θέμα προσωπικής ευθύνης. Αφορά ολόκληρη την αλυσίδα αξίας τροφίμων, από παραγωγούς και μεταποιητές μέχρι εμπόριο, εστίαση και τελικά καταναλωτές. Η αντιμετώπιση απαιτεί συστημικές λύσεις, όπως έξυπνες αγορές, σωστός σχεδιασμός διανομής, δωρεές προς κοινότητες και ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Μείωση της σπατάλης τροφίμων σημαίνει οικονομικό όφελος για τα νοικοκυριά, λιγότερες εκπομπές ρύπων για το περιβάλλον, και πρόσβαση σε τρόφιμα για όσους κινδυνεύουν από πείνα. Κάθε δράση μετράει (και στην Ελλάδα), η μάχη κατά της σπατάλης τροφίμων δεν είναι πολυτέλεια, αλλά επείγουσα ανάγκη για την κοινωνία και τον πλανήτη.
