Καλοκαίρι 2025. Ενώ ο τουρισμός σπάει κάθε ρεκόρ, νέοι με μηδενική εμπειρία, χιλιάδες παιδιά που βγήκαν από το Λύκειο ή σπουδάζουν και θέλουν να βοηθήσουν τις οικογένειες τους πιάνοντας την πρώτη τους δουλειά, βιώνουν τη σκληρή πραγματικότητα της αγοράς εργασίας: Απλήρωτα δοκιμαστικά, εξαντλητικά ωράρια, ανασφάλιστη εργασία και στο τέλος… καμία αμοιβή!
Σε πολλές τουριστικές περιοχές της Ελλάδας –από τα κοσμοπολίτικα νησιά μέχρι τα μικρά παραλιακά χωριά– νέα παιδιά προσλαμβάνονται «δοκιμαστικά». Η υπόσχεση; Λίγες μέρες απλήρωτης εργασίας «για να δούμε αν κάνεις». Η πραγματικότητα; Πλήρης, σκληρή εργασία, 10 και 12 ώρες την ημέρα, χωρίς ρεπό, χωρίς ένσημα, χωρίς κάλυψη για ατύχημα, χωρίς ούτε ένα ευρώ…
Οι μαρτυρίες εξαπάτησης που φτάνουν στη HuffPost, απογοητευτικές, καταγγελλίες που -δυστυχώς- σπανίως φτάνουν στις αρμόδιες αρχές. «Δούλεψα πέντε μέρες σε beach bar, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Με άφησαν απλήρωτη, λέγοντας ότι “δεν κάνω” τελικά. Δεν μου είχαν πει ποτέ ότι δεν θα πληρωθώ», λέει 19χρονη φοιτήτρια από τη Λάρισα.
«Με έβαλαν να υπογράψω εικονική σύμβαση για τέσσερις ώρες, ενώ δούλευα δέκα. Πλήρωσαν μόνο τις μισές μέρες. Όταν ζήτησα τα δεδουλευμένα, μου είπαν “δεν είσαι για αυτή τη δουλειά” και με έδιωξαν», καταγγέλλει μια νέα κοπέλα από την Αθήνα που θέλησε να δουλέψει “σεζόν” σε νησί των Κυκλάδων.
Ακόμα και μετά την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας ή την απειλή υψηλών προστίμων, οι επιτήδειοι φαίνεται να είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά! Ψεύτικες προσλήψεις, δήθεν «μαθητεία», υπερωρίες που βαφτίζονται «εθελοντισμός», ή ακόμα και εκβιασμοί σε νέους ότι θα βγουν «μαύρη λίστα» και δεν θα ξαναβρούν δουλειά.
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους φαίνεται να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο. Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας έχει περιορισμένα μέσα και ανθρώπινο δυναμικό. Έλεγχοι γίνονται, αλλά όπως όλα δείχνουν δεν αρκούν.
Θέμα ηθικής και θεσμικής αποτυχίας!
Η εκμετάλλευση της ανάγκης και της άγνοιας των νέων δεν είναι απλώς μια «παραβατική συμπεριφορά». Είναι ηθική κατάρρευση. Και ταυτόχρονα, αποτυχία της Πολιτείας να προστατεύσει τους πιο ευάλωτους. Τι μπορεί να γίνει;
– Υποχρεωτική πληρωμή και ασφάλιση για κάθε ημέρα εργασίας, ακόμα και «δοκιμαστική», με παράλληλη καμπάνια ενημέρωσης στα social media για “εκπαίδευση” των νέων που μπαίνουν στην αγορά εργασίας.
– Ανώνυμη πλατφόρμα καταγγελιών με υποχρεωτική διερεύνηση εντός 10 ημερών και προστασία των στοιχείων ταυτότητας των νέων.
– Δημόσια λίστα με τα στοιχεία των εργοδοτών οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για σοβαρές, επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις εργατικής νομοθεσίας. Όχι για τυπικά παραπτώματα.
– Ενίσχυση των ελέγχων, με πρσλήψεις και τεχνικό εξοπλισμό, ειδικά την καλοκαιρινή περίοδο.
Το να ξεκινά κάποιος την επαγγελματική του ζωή με εξαπάτηση και ανασφάλεια, δεν είναι μόνο άδικο. Είναι κοινωνικά επικίνδυνο. Γιατί η εμπιστοσύνη στον κόσμο της εργασίας χτίζεται – ή γκρεμίζεται – από την πρώτη δουλειά!
