Επτά ελληνικές κλινικές φαίνεται, σύμφωνα με τα στοιχεία, ότι έλαβαν σπέρμα από τον ίδιο δότη σπέρματος από τη Δανία, ο οποίος αγνοούσε ότι έφερε μια γενετική μετάλλαξη που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου, και είναι υπεύθυνος για τη γέννηση τουλάχιστον 197 παιδιών σε όλη την Ευρώπη.
Μια διεθνής δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε την σοκαριστική υπόθεση όμως οι αρμόδιες αρχές δεν παρείχαν πληροφορίες, επικαλούμενες νομικά ζητήματα εμπιστευτικότητας.
Η μετάλλαξη TP53 εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2020 από Έλληνα παιδο-ογκολόγο σε τρία παιδιά της ίδιας οικογένειας, τα οποία είχαν συλληφθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης με το επίμαχο σπέρμα, και ένα από αυτά ήδη νοσούσε από καρκίνο.
Το 2023 διαπιστώθηκε η ίδια μετάλλαξη σε ένα τέταρτο παιδί από τον ίδιο δότη. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας παραδέχτηκε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε σε πολλές χώρες και εξέφρασε τη «βαθιά συμπάθεια» της προς τις οικογένειες.
Ο άνδρας, δότης από το 2005, είχε περάσει τους τυπικούς ελέγχους, όμως κάποιες γενετικές αλλαγές είχαν εμφανιστεί στο DNA του πριν από τη γέννησή του.
Η μετάλλαξη αυξάνει έως και 90% την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, ειδικά στην παιδική ηλικία, και καρκίνου του μαστού σε μεγαλύτερη ηλικία. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος ο δότης και η οικογένειά του δεν είναι άρρωστοι, έως και 20% του σπέρματός του περιέχει την επικίνδυνη μετάλλαξη, με αποτέλεσμα τα παιδιά που γεννιούνται από αυτό να φέρουν τη μετάλλαξη σε κάθε κύτταρό τους.
Η υπόθεση ήρθε στο φως όταν γιατροί εντόπισαν παιδιά με καρκίνο που συνδεόταν με τη δωρεά σπέρματος και ανησύχησαν την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Γενετικής. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 197 παιδιά με τη μετάλλαξη, από τα οποία κάποια ήδη νοσούν ή έχουν νοσήσει από καρκίνο, ενώ ορισμένα έχουν χάσει τη ζωή τους σε μικρή ηλικία. Η υπόθεση αναδεικνύει τα σοβαρά ρίσκα της γονιμοποίησης με δωρεά σπέρματος χωρίς πλήρη γενετικό έλεγχο.
