Ο Έντουαρντ Μόουερι, 55 ετών που ζει στο Νέο Μεξικό υπέφερε για χρόνια από φρικτούς πόνους. Και όπως λεέι: «Σαν να σε βάζουν σε ένα καυτό τηγάνι και μετά κάποιος να σε κρατά εκεί για πάντα. Ο καυστικός, διαπεραστικός πόνος έγινε τόσο αφόρητος που παράτησα τη δουλειά μου, σταμάτησα να αθλούμαι και αναγκάστηκα να εγκαταλείψω το αγαπημένο του συγκρότημα death metal, ακριβώς τη στιγμή που η μπάντα άρχιζε να γνωρίζει επιτυχία.
«Κάποια στιγμή δεν είχα καμία αίσθηση στα χέρια ή στα μπράτσα μου. Απολύτως τίποτα. Δεν μπορούσα να παίξω ούτε μία νότα στην κιθάρα, πόσο μάλλον όπως έπαιζα παλιά».
Αλλά στη ζωή του Έντουαρτ, όλα άλλαξαν όταν οι γιατροί δοκίμασαν μια πρωτοποριακή προσέγγιση στη διαχείριση του πόνου. Αν καταφέρουν να τελειοποιήσουν την τεχνική, ώστε να είναι λιγότερο επεμβατική και να αποδείξουν την αποτελεσματικότητά της και σε άλλους ασθενείς, οι γιατροί πιστεύουν ότι αυτή η μέθοδος θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στον τρόπο που αντιμετωπίζεται ο εξουθενωτικός και κατά τα άλλα ανίατος χρόνιος πόνος. Χωρίς οπιοειδή ή παυσίπονα.
«Η σημερινή κατάσταση όσον αφορά την επιλογή φαρμάκου για έναν ασθενή είναι δοκιμή και λάθος», δήλωσε ο δρ Πρασάντ Σιρβάλκαρ, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο. «Στην ουσία, γινόμαστε οι ίδιοι πειραματόζωά μας. Αυτό ακριβώς κάνουμε, αυτή τη στιγμή, στην ιατρική του πόνου. Η εύρεση μιας πιο ακριβούς μεθόδου που θα μπορούσε να σταματά το σήμα του πόνου στον εγκέφαλο πριν αυτό φτάσει να γίνει αισθητό στο σώμα, θα αποτελούσε τεράστια αλλαγή».
Χρόνια αγωνίας
Ο Μόουερι λέει ότι ήταν ένα ζωηρό παιδί και τραυματιζόταν συχνά κάνοντας σκι και παίζοντας ποδόσφαιρο. Συνολικά, λέει ότι έχει υποβληθεί σε 34 χειρουργικές επεμβάσεις, ανάμεσά τους 11 επώδυνες επεμβάσεις στο γόνατο, καθώς και χειρουργεία στο πόδι, στην πλάτη και στον αυχένα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, ξεκίνησε από ένα σημείο του σώματός του που δεν είχε καν τραυματιστεί. Περίπου μία εβδομάδα μετά από μια συνηθισμένη αντικατάσταση γόνατος το 2009, το δεξί του πόδι άρχισε να δίνει την αίσθηση πως καιγόταν.
Συνομίλησε με «όλων των ειδών γιατρούς, προσπαθώντας να καταλάβει τι συνέβαινε», αλλά κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει τον πόνο. Κάποιοι μάλιστα δεν πίστευαν καν ότι πονούσε, θεωρώντας ότι ήταν εθισμένος σε οπιοειδή και αναζητούσε χάπια. «Αυτό είναι το ένα πράγμα: όταν με έβαλαν σε όλα αυτά τα φάρμακα, δεν ήμουν εθισμένος στα φάρμακα· ήμουν εθισμένος στο να απαλλαγώ από τον πόνο», είπε.
Για οκτώ ολόκληρα χρόνια, όπως λέει, οι γιατροί δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι προκαλούσε τον πόνο. Το 2017 όμως, όταν το πόδι του έγινε μωβ και μαύρο, πήγε σε έναν ειδικό πόνου στο Αλμπουκέρκι, ο οποίος με την πρώτη ματιά του είπε ότι έπασχε από σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου (CRPS). Το CRPS είναι ένα είδος νευρολογικού πόνου, που εμφανίζεται συχνά στα άκρα, και μπορεί να αναπτυχθεί μετά από χειρουργείο, εγκεφαλικό, τραυματισμό ή καρδιακή προσβολή· ο πόνος είναι δυσανάλογος σε σχέση με τη σοβαρότητα του αρχικού τραυματισμού. Μπορεί να προκαλέσει διαστολή ή σύσπαση αιμοφόρων αγγείων, οδηγώντας σε αποχρωματισμό του δέρματος, πρήξιμο και αλλαγές στη θερμοκρασία.
Ο εγκέφαλος νοστάλγησε τον πόνο
Ο Μόουερι λέει ότι οι γιατροί του εξήγησαν πως όταν ο οξύς πόνος από το γόνατό του υποχώρησε, ο εγκέφαλός του ουσιαστικά «νοστάλγησε» αυτή την αίσθηση.
«Επειδή πονούσα για τόσο πολύ καιρό, ο εγκέφαλός μου είχε συνηθίσει στον πόνο και είπε: “Α, πρέπει να τον έχεις ξανά”. Δηλαδή, κατασκευασμένος πόνος από τον εγκέφαλο, χωρίς κανένα ερέθισμα. Είναι απίστευτο. Είναι πραγματικά καταθλιπτικό. Θα νόμιζε κανείς ότι θα έπρεπε να αποκαλούν το CRPS “η ασθένεια της αυτοκτονίας”. Πολλές φορές καθόμουν στη μοναξιά μου και σκεφτόμουν, “τι θα κάνω; Δεν υπάρχει τίποτα για μένα.”»
Πέρασε χρόνια ψάχνοντας στο διαδίκτυο για κλινικές δοκιμές και τελικά βρήκε μία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο. Η περιγραφή της έρευνας φαινόταν ασαφής, αλλά συμπλήρωσε το ερωτηματολόγιο ούτως ή άλλως και μέσα σε 40 λεπτά, όπως λέει, έλαβε ένα μήνυμα που τον καλούσε επειγόντως να πάει στο Σαν Φρανσίσκο.
Η ανακούφιση από τα χρόνια αγωνίας του θα ερχόταν σύντομα, αφού οι γιατροί τον έπεισαν να τους αφήσει να τρυπήσουν πολλά σημεία στο κρανίο του.
Πειραματική θεραπεία βασισμένη στη νόσο του Πάρκινσον
«Σκέφτομαι τον χρόνιο πόνο σαν έναν συναγερμό πυρκαγιάς. Ο συναγερμός είναι χρήσιμος στον οξύ πόνο. Θέλουμε να ξέρουμε πότε υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης», είπε. «Στον χρόνιο πόνο, είναι σαν ο συναγερμός να χτυπάει, αλλά να μην μπορούμε να εντοπίσουμε τη φωτιά».
Οι επιστήμονες κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι όταν ο πόνος γίνεται χρόνιος, επανακαλωδιώνει τον εγκέφαλο.
Με τη βοήθεια μιας επιχορήγησης ύψους 7,56 εκατομμυρίων δολαρίων από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH), ο Σιρβάλκαρ και η ομάδα του στο UCSF άρχισαν να εξερευνούν τη βαθιά εγκεφαλική διέγερση, μια τεχνολογία για τη θεραπεία παθήσεων όπως αυτή του Μόουερι, που χρησιμοποιείται μερικές φορές σε ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον.
Στη νόσο του Πάρκινσον, οι γιατροί εμφυτεύουν ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο, τα οποία παράγουν ηλεκτρικούς παλμούς για να διακόψουν τα ανώμαλα σήματα που προκαλούν τρόμο, δυσκαμψία και βραδυκινησία. Ο Σιρβάλκαρ αναρωτήθηκε αν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μια παραλλαγή της ίδιας συσκευής για να ανακατευθύνουν ή να καταστείλουν τα σήματα πόνου που στέλνει ο εγκέφαλος στο σώμα.
Ωστόσο, υπήρχαν μερικές προκλήσεις σε αυτή την προσέγγιση. Η συσκευή στέλνει σήματα συνεχώς σε ασθενείς με Πάρκινσον, αλλά ο Σιρβάλκαρ πίστευε ότι ένα μόνιμο σήμα δεν θα λειτουργούσε στον χρόνιο πόνο, επειδή ο εγκέφαλος μπορεί να συνηθίσει τους παλμούς και ουσιαστικά να τους υπερκεράσει.
Η ομάδα χρησιμοποίησε υπολογιστικά μοντέλα και τεχνητή νοημοσύνη για να ανιχνεύσει ουσιαστικά έναν βιοδείκτη, ικανό να καταγράφει πόσο σοβαρός θα είναι ο χρόνιος πόνος ενός ατόμου, παρόμοια με τον τρόπο που τα επίπεδα A1C δείχνουν αν κάποιος έχει διαβήτη και πόσο σοβαρός είναι.
Ο Μόουερι ελπίζει ότι η δική του εμπειρία θα αποτελέσει αρκετό παράδειγμα, ώστε οι άνθρωποι να δουν τις δυνατότητες μιας τέτοιας ιατρικής έρευνας. «Με έχουν αποκαλέσει “ιατρικό αστροναύτη” στο παρελθόν, και μάλιστα, η αδερφή μου, είναι πραγματική αστροναύτης, πράγμα που τη διασκεδάζει», είπε ο Μόουερι. «Είναι θαύμα».
ΠΗΓΗ: Cnn.com
