Οι παρακάτω συμβουλές θα σε βοηθήσουν να χτίσεις από την αρχή μια σχέση εμπιστοσύνης και σωστής συμπεριφοράς με τον νέο σου φίλο.
1. Ξεκίνα την εκπαίδευση από την πρώτη μέρα
Ξεκίνα να μαθαίνεις το κουτάβι σου από την πρώτη στιγμή βασικά πράγματα όπως το όνομά του, πού κοιμάται, και πού βγαίνει για τουαλέτα. Χρησιμοποίησε την καθημερινότητα ως ευκαιρία μάθησης.
2. Χρησιμοποίησε θετική ενίσχυση
Επιβράβευσε κάθε σωστή συμπεριφορά με λιχουδιά, χάδι ή έπαινο. Χρησιμοποίησε clicker ή marker word (π.χ.” ναι” “μπράβο”). Όσο πιο ξεκάθαρη είναι η επιβράβευση, τόσο πιο εύκολα μαθαίνει.
3. Βγάλε το κουτάβι σου βόλτα συχνά (τουαλέτα)
Έχε πρόγραμμα για έξοδο κάθε 2-3 ώρες, ειδικά μετά τον ύπνο, το φαγητό και το παιχνίδι. Δημιούργησε λεκτική σύνδεση π.χ. «πάμε τουαλέτα». Επιβράβευσέ το αμέσως μετά την πράξη.
4. Σταθερό πρόγραμμα = ήρεμο κουτάβι
Διατήρησε σταθερές ώρες για φαγητό, ύπνο, παιχνίδι, εκπαίδευση. Η ρουτίνα βοηθά στη μείωση άγχους και προβλέψιμης συμπεριφοράς.
5. Μάθε του βασικές εντολές
Ξεκίνα με «κάτσε», «έλα». Εκπαίδευσε σε ήρεμο περιβάλλον. Συνδύασε εντολή + χειρονομία + επιβράβευση. Μάθε του να περιμένει για φαγητό.
6. Μην το αφήνεις ελεύθερο σε όλο το σπίτι
Περιόρισε την πρόσβασή του με καγκελάκια ή puppy pen. Έχε το υπό επίβλεψη ώστε να προλάβεις ζημιές και να του μαθαίνεις πού επιτρέπεται να πηγαίνει.
7. Δώσε του ασφαλή και κατάλληλα παιχνίδια
Παίξε με ποικιλία υφών και εναλλαγή παιχνιδιών. Απόφυγε αντικείμενα όπως παπούτσια ή καλώδια. Δώσε του φυσικά παιχνίδια μασήματος ή παζλ τροφής.
8. Κοινωνικοποίησέ το νωρίς και με ασφάλεια
Έκθεσέ το σε ήχους, άτομα, επιφάνειες και εμπειρίες. Όλα πρέπει να γίνονται με θετικό τρόπο. Πάντα να έχει χώρο διαφυγής και να αποφεύγεις την υπερφόρτωση.
9. Μην συγκρίνεις το κουτάβι σου με άλλα
Κάθε κουτάβι έχει διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης και μάθησης. Σεβάσου την ιδιοσυγκρασία του.
10. Βραβεύεις ήρεμη και ήσυχη συμπεριφορά
Όταν κάθεται ήσυχα, πλησίασε αθόρυβα και επιβράβευσέ το. Η ηρεμία μαθαίνεται όσο και η υπερκινητικότητα.
11. Απόφυγε τις φωνές και την τιμωρία – Δεν είναι εκπαιδευτικές
Αν κάνει λάθος, απλώς καθάρισε και ξαναδοκίμασε άλλη στιγμή. Η φωνή και η τιμωρία προκαλούν φόβο και μπλοκάρουν τη μάθηση.
12. Μάθε να διαβάζεις τη «γλώσσα σώματος» του κουταβιού
Παρατήρησε αυτιά, ουρά, μάτια. Χασμουρητό, αποφυγή βλέμματος, αυτιά πίσω = άγχος. Μάθε να αποσύρεσαι όταν δείχνει στρες.
13. Μικρές, συχνές προπονήσεις (2–5 λεπτά)
Καλύτερα 2-3 σύντομες συνεδρίες την ημέρα παρά μία μεγάλη. Σταμάτα πριν κουραστεί.
14. Ζήτησε βοήθεια από επαγγελματία εκπαιδευτή
Προτίμησε εκπαιδευτή με πιστοποίηση, που δουλεύει με θετική ενίσχυση. Μπορεί να σε καθοδηγήσει πριν προκύψουν προβλήματα.
15. Θυμήσου: Είναι ακόμα μωρό
Υπομονή, επιείκεια, χιούμορ. Κάθε μέρα είναι μια ευκαιρία μάθησης για εσένα και το κουτάβι σου.
BONUS:
Crate Training (Εκπαίδευση Κλουβιού)
Το crate είναι εργαλείο ασφάλειας και ηρεμίας – όχι τιμωρίας.
- Ξεκίνα με ανοικτή πόρτα: Βάλε μέσα λιχουδιές και παιχνίδια.
- Δώσε τα γεύματά του μέσα στο crate.
- Κλείσε την πόρτα για λίγα λεπτά με ένα Kong ή lick mat.
- Πρόσφερε ήρεμο χώρο με χαμηλό φωτισμό.
- Μη χρησιμοποιείς το crate ως τιμωρία.
- Πριν το βάλεις μέσα σιγουρέψου ότι έχεις καλύψει όλες του τις ανάγκες.
- Οχι πάνω από 2 ώρες συνεχόμενα.
- Η σωστή χρήση του crate βοηθά στην τουαλέτα, στην ηρεμία και στη μείωση άγχους αποχωρισμού.
Γιατί να αποφεύγουμε την τιμωρία:
Μελέτες δείχνουν ότι:
- Αυξάνει το άγχος και τις φοβίες (Beerda et al., 1997)
- Μπορεί να προκαλέσει επιθετική συμπεριφορά (Herron et al., 2009)
- Εμποδίζει την εμπιστοσύνη μεταξύ σκύλου και ανθρώπου
- Οδηγεί σε γενικευμένη ανασφάλεια και στρες (Schalke et al., 2007)
- Η θετική ενίσχυση έχει καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα (Ziv, 2017)
