Τις έξι αρχές βάσει των οποίων θα είναι νομικά συμπαγής η υπό διαμόρφωση συμφωνία με την Τουρκία και πρωτίστως το σημείο της που αφορά τις επιστροφές των προσφύγων στην Τουρκία, παρουσίασε σήμερα, Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα πρόκειται για:
1. Νομικές εγγυήσεις για την επιστροφή όλων των νέων παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο που φθάνουν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία
2. Πρόγραμμα επανεγκατάστασης 1:1
3. Επίσπευση του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων
4. Επίσπευση της εκταμίευσης κονδυλίων στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία
5. Επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων
6. Βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Συρία
Αναλυτικά:
Σε ό,τι αφορά τις νομικές εγγυήσεις για την επιστροφή όλων των νέων παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο που φθάνουν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία διευκρινίζεται ότι «Οι ρυθμίσεις αυτών των επιστροφών, τόσο των ατόμων που χρήζουν όσο και αυτών που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας, πρέπει να θεωρούνται μόνο ως προσωρινά και έκτακτα μέτρα που έχουν ως στόχο τον τερματισμό των ανθρώπινων δεινών που οφείλονται στις σημερινές σημαντικές ροές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας» ενώ προστίθεται «κάθε αίτηση ασύλου θα εξετάζεται εξατομικευμένα, σύμφωνα με σαφείς νομικές και διαδικαστικές παραμέτρους που καθορίζονται στην οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου. Δεν τίθεται ζήτημα εφαρμογής μιας γενικευμένης πολιτικής επιστροφών, κάτι που θα ήταν αντίθετο προς τις νομικές απαιτήσεις και τα θεμελιώδη δικαιώματα των αιτούντων άσυλο».
Για την επανεισδοχή των ατόμων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας: Κάθε νέος παράτυπος μετανάστης και αιτών άσυλο που εισέρχεται στην Ελλάδα, ο οποίος διαπιστώνεται ότι δεν χρήζει διεθνούς προστασίας, θα επιστρέφει στην Τουρκία δυνάμει της διμερούς συμφωνίας επανεισδοχής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ενώ για την επιστροφή των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας: Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ (άρθρα 35 και 38 της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου), μια αίτηση ασύλου μπορεί να κλείσει και να χαρακτηριστεί ως απαράδεκτη, εάν το συγκεκριμένο άτομο έχει ήδη αναγνωριστεί ως πρόσφυγας ή απολαύει ήδη επαρκούς προστασίας σε μια «πρώτη χώρα ασύλου», ή εάν έχει έρθει στην ΕΕ από μια «ασφαλή τρίτη χώρα» η οποία μπορεί να εγγυηθεί αποτελεσματική πρόσβαση σε προστασία.
Σχετικά με το πρόγραμμα επανεγκατάστασης 1:1 θα ισχύει: Για κάθε Σύριο υπήκοο που επιστρέφει από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος θα επανεγκαθίσταται στην ΕΕ απευθείας από την Τουρκία. Για να λειτουργήσει το πρόγραμμα αυτό, τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέσουν έναν επαρκή αριθμό θέσεων επανεγκατάστασης.
Σε ό,τι αφορά στην επίσπευση του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων : Για να επιτευχθεί ο στόχος της άρσης της υποχρέωσης θεώρησης έως το τέλος Ιουνίου, η Τουρκία θα πρέπει να εγκρίνει εγκαίρως τα μέτρα που εκκρεμούν. Υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα λάβει τα αναγκαία μέτρα για την εκπλήρωση των υπολοίπων απαιτήσεων, η Επιτροπή θα υποβάλει νομοθετική πρόταση για την άρση της υποχρέωσης θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες στα τέλη Απριλίου 2016.
Στην ανακοίνωση της Κομισιόν επιπλέον αναφέρεται ότι σε ό,τι αφορά στην επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων «Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη καταβάλλουν προσπάθειες για την προώθηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος στο άνοιγμα πέντε κεφαλαίων». Επισημαίνεται δε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στόχο να ολοκληρώσει την προπαρασκευαστική δουλειά για το άνοιγμα των κεφαλαίων πριν από την άνοιξη.
Τέλος, για το έκτο σημείο και τη βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Συρία υπογραμμίζεται πως «έχει ιδιαίτερη σημασία οι δεσμεύσεις, τις οποίες ανέλαβε η Διεθνής Ομάδα Στήριξης της Συρίας στις 11-12 Φεβρουαρίου στο Μόναχο, να υλοποιηθούν τάχιστα και πλήρως από όλα τα μέρη».
Τίμερμανς: Δεν θα υπάρχουν ομαδικά επιστροφές - Στα χέρια των Ευρωπαίων η απόφαση
«Πολιτικά βρίσκεται στα χέρια των Ευρωπαίων ηγετών η απόφαση», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, σημειώνοντας πως κλειδί από νομικής άποψης έτσι ώστε να είναι υλοποιήσιμη η συμφωνία, αποτελεί η αρχή ότι κάθε περίπτωση αιτούντος άσυλο θα εξετάζεται ξεχωριστά με την εγγύηση ότι δε θα υπάρχει πιθανότητα επαναπροώθησης.
«Δε θα υπάρχουν ομαδικές επιστροφές», διαβεβαίωσε ο ίδιος.
Σε ό,τι αφορά το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων, ο ίδιος υπογράμμισε πως «είναι προς το συμφέρον της ΕΕ να ανοίξει τα κεφάλαια υπό συζήτηση, έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα να ξεκινήσει μια συζήτηση εις βάθος με την Τουρκία», προσθέτοντας ότι όποια και να είναι η απόφαση της Συνόδου Κορυφής δε θα ανοίξουν άμεσα καθώς θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένοι όροι. Επισήμανε δε, πως η Επιτροπή προχωράει με την τεχνική προετοιμασία για το άνοιγμα των κεφαλαίων, χωρίς ωστόσο να προδικάζει το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων σε πολιτικό επίπεδο.
Αναφερόμενος στις πρακτικές δυσκολίες που θα κληθεί η Ελλάδα να αντιμετωπίσει, λόγω του όγκου των αιτήσεων ασύλου και της πολύπλοκης διαδικασίας επιστροφών προσφύγων, σημείωσε πως υπάρχει η δυνατότητα εντός του νομικού πλαισίου να γίνει πολύ γρήγορα, ωστόσο θα πρέπει να αυξήσει η Ελλάδα τις δυνατότητες φιλοξενίας προσφύγων αλλά και το ρυθμό εξέτασης των αιτήσεων, κάτι που περιλαμβάνει και την παρουσία δικαστών στα νησιά.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, έκανε λόγο επίσης για νομικές αλλαγές στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσει τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία, έτσι ώστε να είναι δυνατή η επιστροφή προσφύγων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο. «Δε στρέφουμε την πλάτη στους πρόσφυγες. Θα εξασφαλίσουμε επαρκή νομική προστασία για τους πρόσφυγες περνώντας παράλληλα το μήνυμα ότι αν κρατηθείτε μακριά από τα δίκτυα διακινητών θα έχετε τη δυνατότητα να φθάσετε νόμιμα στην Ευρώπη, ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα επιστρέψετε στην Τουρκία, όπου όμως θα λάβετε τη διεθνή προστασία που δικαιούστε», κατέληξε ο Φ. Τίμερμανς.